Brief regering : Justitieketen Caribisch Nederland

29 278
VN-vredesmacht Liberia

Nr. 783
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 augustus 2020

Via deze brief stel ik u op de hoogte van een tweetal zaken aangaande de justitieketen
in Caribisch Nederland. Allereest ga ik in op de Wet tijdelijk huisverbod en vervolgens
op mijn besluit ten aanzien van een detentievoorziening op Sint-Eustatius.

Wet tijdelijk huisverbod

In het notaoverleg Rechtshandhaving van 22 juni 2020, heb ik toegezegd uw Kamer te
informeren over de stand van zaken van de invoering van het tijdelijk huisverbod op
de BES-eilanden.1 Hierbij doe ik deze toezegging gestand.

Huiselijk geweld en kindermishandeling vormen samen een van de grootste problemen
van onze samenleving, ook op de BES-eilanden. Het tijdelijk huisverbod is een van
de middelen die kunnen bijdragen aan het stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling.
De toegevoegde waarde van dit instrument is dat niet het slachtoffer het huis uit
moet, maar de pleger. De kracht van het huisverbod ligt in de combinatie van de inzet
van lokaal bestuur, politie en hulpverlening. De aanwezigheid van de hulpverlening
is van essentieel belang voor het slagen van het doel van het huisverbod. Als de time-out
niet wordt benut ontstaat juist kans op verdere escalatie. Daarom is eind 2018 aan
de gezaghebbers van de BES-eilanden voorgesteld om te starten met pilots, zodra er
vooruitgang is geboekt in de hulpverlening.

In zijn brief van 14 mei 2020 heeft de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport (VWS) uw Kamer geïnformeerd over de voortgang van de aanpak van huiselijk
geweld en kindermishandeling in Caribisch Nederland.2 Daaruit blijkt dat de afgelopen periode gewerkt is aan de versterking van de hulpverlening
en stappen zijn gezet.

Op 17 juli 2020 heeft een gesprek met de openbare lichamen, VWS en mijn ministerie
plaatsgevonden over het traject van het tijdelijk huisverbod. Er is gesproken over
hoe pilots het beste kunnen worden opgezet op de BES-eilanden. Hier zijn ervaringen
gedeeld van de pilots die voorafgaand de invoering van de Wet tijdelijk huisverbod
in Europees Nederland zijn gedaan. Tegelijkertijd dient rekening gehouden te worden
met de grootte, de ligging en de specifieke kenmerken van de individuele BES-eilanden.
Met de openbare lichamen is afgesproken dat zij de komende periode zullen bekijken
hoe zij de pilots zouden kunnen inrichten en welke partijen in de keten betrokken
moeten worden bij het opstellen van een plan van aanpak. Vanuit mijn ministerie is
toegezegd een financiële bijdrage te leveren aan de pilots.

Detentiecapaciteit op St. Eustatius

De behoefte aan detentiecapaciteit in Caribisch Nederland is onverminderd hoog. De
recidive is relatief hoog en de toename van diverse doelgroepen binnen de gevangenismuren
draagt bij aan deze druk. Re-integreren na detentie is extra moeilijk in de kleine
gemeenschappen in Caribisch Nederland. Daarom investeer ik actief in de bredere sanctietoepassing
in Caribisch Nederland. Binnen het traject veranderende sanctietoepassing zet ik samen
met lokale ketenpartners in op het verminderen van recidive. Dit doe ik door de begeleiding
van de re-integratie van gedetineerden tijdens en na hun detentieperiode te intensiveren.
Daarnaast besteed ik veel aandacht aan het opstellen van samenwerkingsafspraken en
werkprocessen om iedereen in staat te stellen om zijn verantwoordelijkheid binnen
het proces van re-integratie te nemen. Of dat nu een gedetineerde is of een ketenpartner.

In het najaar van 2019 heb ik besloten na een langlopend traject af te zien van het
bouwen van detentiecapaciteit op Sint-Eustatius. In een periode van 10 jaar heeft
de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) meerdere opties onderzocht voor het bouwen
van een multifunctionele justitiële inrichting op Sint-Eustatius. Uiteindelijk bleek
na het verkennen en deels uitwerken van vele locaties alleen bouwen achter het huidige
politiebureau op het eiland financieel haalbaar. Deze locatie is zorgvuldig en in
goed overleg gekozen. De regeringscommissaris heeft besloten het bestemmingsplan niet
te wijzigen. Zonder vergunning is het bouwen van een justitiële inrichting op de voorgestelde
plek niet mogelijk. Naar zijn oordeel waren er teveel klachten van burgers over de
locatie. Ik heb daarom uiteindelijk besloten af te zien van het bouwen van detentiecapaciteit
op Sint Eustatius.

Dit heeft tot gevolg dat gedetineerden vanuit Sint-Eustatius en Saba niet in hun directe
omgeving gedetineerd kunnen worden. De status quo blijft gehandhaafd, wat betekent
dat Statiaanse en Sabaanse gedetineerden naar de Justitiële Inrichting Caribisch Nederland
(JICN) worden gebracht. Om Sabaanse en Statiaanse gedetineerden passende voorzieningen
te bieden zal re-integratie en resocialisatie in eigen omgeving mogelijk gemaakt.
Hiertoe zijn onlangs afspraken gemaakt om verlof vanuit detentie ook op de bovenwinden
mogelijk te maken.

Daarnaast heb ik de mogelijkheden voor videobellen vanuit de gevangenis gemoderniseerd
en uitgebreid. Hiermee kan de Bovenwindse gedetineerde in contact blijven met zijn
of haar sociaal netwerk.

De Minister voor Rechtsbescherming,
S. Dekker