Brief regering : Advies van de verkenner over de fusie van Santiz

Nr. 292
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 juli 2020

Er is al enige tijd onrust in de Achterhoek over de fusie van Santiz, de strategische
koers en het draagvlak daarvoor. Op 27 mei 20201 is uw Kamer geïnformeerd dat mijn voorganger een verkenner heeft aangesteld om de
impasse te doorbreken die is ontstaan over de toekomst van beide ziekenhuizen en breder
over de toekomst van de zorg in deze regio. Inmiddels heb ik een eerste advies van
de verkenner ontvangen, dat zal ik hierna toelichten.

Opdracht verkenner

De verkenner, de heer Marcel Daniëls, onderzoekt hoe goede, betaalbare en toegankelijke
zorg voor alle 300.000 inwoners van de Achterhoek toekomstbestendig gerealiseerd kan
worden. De verkenner zal in twee fases zijn advies uitbrengen. De verkenner heeft
zich in eerste instantie gericht op het herstel van en draagvlak voor de (bestuurlijke)
verhoudingen. Daarna zal de verkenner zich richten op het opstarten van een dialoog
binnen de al eerder ingestelde regiogroep over goede en duurzame zorg in de Achterhoek.
Het advies voor de eerste fase is inmiddels gereed2.

Advies verkenner

Om een beeld te krijgen van de situatie in de regio en om advies uit te kunnen brengen
heeft de verkenner met diverse stakeholders in de regio vertrouwelijke gesprekken
gevoerd. Daaruit kwam het volgende beeld naar voren:

Op 1 januari 2017 zijn het Koningin Beatrix Ziekenhuis in Winterswijk (SKB) en het
Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem (SZ) bestuurlijk gefuseerd onder de naam Santiz.
Uitgangspunt van deze fusie was het behoud van twee ziekenhuizen met in elk ziekenhuis
basiszorg, Spoedeisende Hulp (SEH) – en Intensive Care (IC)-faciliteiten. Eind 2019
ontstond discussie over het toekomstige zorgprofiel van beide locaties. Met name over
de SEH-faciliteiten, de IC en de verloskunde. Hierbij liepen de emoties binnen en
buiten de organisatie snel hoog op. Het lukte de betrokkenen, aldus de verkenner,
niet meer om met elkaar tot constructief overleg te komen. Het onderlinge vertrouwen
verdween en met name vanuit het SKB klonk een roep om defusie. Als gevolg van de onrust,
ook op bestuurlijk niveau, zijn de ziekenhuizen door de Inspectie Gezondheidszorg
en Jeugd per 15 mei 2020 onder verscherpt toezicht gesteld.

Tijdens de verkenning, op 3 juli 2020, heeft de interim bestuursvoorzitter van Santiz
een defusie per 1 januari 2021 aangekondigd. Hoewel het besluit tot defusie gezien
de verstoorde verhoudingen wellicht onontkoombaar was doet dat volgens de verkenner
niet af aan het feit dat deze stap momenteel zonder brede interne dialoog, en zonder
echt inhoudelijke afwegingen wordt gezet.

De conclusie van de verkenner is dat SKB en SZ vanwege hun aard en omvang in relatie
tot de lokale en landelijke ontwikkelingen als zelfstandig ziekenhuis elk een onzekere
toekomst tegemoet gaan. Om ook op de lange termijn kwalitatief goede en toegankelijke
medisch specialistische zorg in de regio te kunnen bieden is goede samenwerking tussen
beide ziekenhuizen op basis van een gedegen toekomstvisie de beste optie. Er ligt
daarmee een verantwoordelijkheid bij de Raad van Bestuur, Raad van Toezicht, medisch
specialisten en andere gremia binnen de ziekenhuizen om deze samenwerking vorm te
geven. De verkenner adviseert om hiertoe externe begeleiding te zoeken, zodat vóór
1 januari 2021 betekenisvolle stappen in deze samenwerking en het opstellen van een
toekomstvisie zijn gezet.

De verkenner adviseert om een regio-klankbordgroep in te stellen. Deze regio-klankbordgroep,
onafhankelijk voorgezeten, en bestaande uit vertegenwoordigers van zorgverzekeraars,
zorgaanbieders uit de eerste lijn en lokaal openbaar bestuur zal moeten toezien op
de progressie die hierin wordt gemaakt. Uiteindelijk dient op 1 januari 2021 een regiogroep
ingericht te zijn, voortkomende uit de klankbordgroep en aangevuld met vertegenwoordigers
uit de tweedelijnszorg, die op basis van het beschikbare regiobeeld invulling gaan
geven aan een voor de toekomst toegankelijke, betaalbare en goede zorg in de Achterhoek.

Reactie VWS

Ik wil de verkenner hartelijk bedanken voor zijn advies en het werk dat hij daarvoor
in korte tijd heeft verricht. Ik betreur de situatie die is ontstaan bij Santiz, maar
ik ga ervan uit dat het advies van de verkenner op draagvlak rekent en bijdraagt aan
het weer op gang brengen van het goede gesprek in de regio zodat vanaf 1 januari 2021
de regiogroep opgestart kan worden.

Het is mooi dat zo veel mensen in de Achterhoek nauw betrokken zijn bij de zorg in
die regio. Toch is het jammer dat de discussie verworden is tot de tegenstelling die
er nu is. Nu duidelijk is geworden dat vanaf 1 januari 2021 gedefuseerd zal worden,
verwacht ik dat vanaf nu de betrokkenen in de regio zich toeleggen op een constructief
overleg over de toekomst van de zorg in de Achterhoek, waarbij samenwerking voor de
hand ligt.

De adviezen van de verkenner zijn gericht aan meerdere partijen in de regio. Ik omarm
de adviezen van de verkenner. Hopelijk gaat iedereen hier voortvarend mee aan de slag.
Ten aanzien het advies over de regioklankbordgroep heb ik de heer Marcel Daniëls gevraagd
om de rol van voorzitter op zich te nemen. Door de vele gesprekken die hij gevoerd
heeft met betrokken partijen in de regio, heeft hij de regio goed leren kennen en
kan hij op draagvlak rekenen. Hij zal naar mijn inzicht daarom de aangewezen persoon
zijn om het gesprek in de regio op gang te brengen, zodat een visie over de zorg in
de Achterhoek opgesteld kan worden door de beide ziekenhuizen.

Tot slot

Ik vind het van groot belang dat de regio in gesprek blijft met elkaar over de toekomst
van de zorg in de Achterhoek en dat in de onderlinge samenwerking goede en veilige
zorg altijd voorop staat. Zodat alle inwoners in de Achterhoek kunnen rekenen op goede,
betaalbare en toegankelijke zorg.

De Minister voor Medische Zorg, T. van Ark