Brief regering : Jaaroverzicht 2019 Financial Intelligence Unit-Nederland

Nr. 283
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 juli 2020

De Financial Intelligence Unit-Nederland (hierna: FIU-Nederland) is in de Wet ter
voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) aangewezen als de autoriteit
waar ongebruikelijke transacties dienen te worden gemeld door meldingsplichtige instellingen.
De FIU-Nederland analyseert deze meldingen en brengt transacties en geldstromen in
kaart die in verband kunnen worden gebracht met witwassen en onderliggende basisdelicten
alsmede financieren van terrorisme. Ongebruikelijke transacties die door het hoofd
van de FIU-Nederland verdacht zijn verklaard, worden ter beschikking gesteld aan de
diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten. De
FIU-Nederland vervult daarmee een belangrijke rol in het voorkomen en opsporen van misdrijven.

Vanwege het belangrijke werk dat FIU-Nederland verricht breng ik graag het Jaaroverzicht
2019 onder de aandacht van uw Kamer. In de bijlage1 treft u, conform de memorie van toelichting bij artikel 13, aanhef en onder i van
de Wwft, het Jaaroverzicht 2019 van de FIU-Nederland aan.

Ongebruikelijke en verdacht verklaarde transacties

Uit het jaaroverzicht blijkt onder andere dat de trend van het oplopend aantal ongebruikelijke
transacties van meldingsplichtige instellingen zich voortzet. De FIU-Nederland heeft
vanuit de trend van het toenemend aantal ongebruikelijke transacties voorbereidingen
getroffen om in te zetten op de versterking van de effectiviteit en efficiëntie van
de FIU-Nederland door middel van investeringen in technologie. Daarnaast is in 2017 de capaciteit
van de FIU-Nederland uitgebreid. Zoals eerder aan uw Kamer is aangegeven2 wordt de formatie van de FIU-Nederland uitgebreid met een additionele 19 fte. Het
wervingsproces bij FIU-Nederland is thans gaande, waardoor de daadwerkelijke capaciteitsuitbreiding
in 2020 en verder zijn beslag zal krijgen. Voortdurend wordt bezien of de beschikbare
capaciteit bij de FIU-Nederland toereikend is, of dat er aanleiding is om deze te
verhogen.

De FIU-Nederland verklaarde in 2019 39.544 transacties verdacht. Daarmee daalde het
aantal verdacht verklaarde transacties ten opzichte van 2018. De totale waarde van
de verdacht verklaarde transacties verdubbelde evenwel in 2019, naar een totale waarde
van meer dan negentien miljard euro. Daarbij wordt opgemerkt dat dit totaalbedrag
wordt opgestuwd door een zeer beperkt aantal verdacht verklaarde transacties met een
totale waarde van bijna 17 miljard euro. Daarmee komt de gezamenlijke waarde van alle
verdacht verklaarde transacties in 2019 samen, zonder deze specifieke transacties,
neer op meer dan twee miljard euro. Verdacht verklaarde transacties met een relatief
lagere waarde kunnen, zoals de FIU-Nederland ook aangeeft, evengoed belangrijke aanwijzingen
zijn voor complexe witwasconstructies, criminele (bedrijfs)structuren of het verhullen
van omvangrijk crimineel vermogen. Door de opsporing wordt op uiteenlopende wijzen
gebruik gemaakt van de verdachte transacties, onder meer als sturingsinformatie, als
startinformatie voor een strafzaak of als onderdeel van het bewijs in een strafzaak.
De waarde van de verdacht verklaarde transacties is daardoor niet gelijk te stellen
aan een mogelijk beslagresultaat en/of incassoresultaat van eenzelfde omvang in Nederland.
Hierbij zij opgemerkt dat verdachte transacties voor een groot deel betrekking hebben
op grensoverschrijdende geldstromen en buitenlandse handhavingsacties eerder kunnen
zijn aangewezen.

Zicht op zorgfraude

In het jaaroverzicht staat vermeld dat FIU-Nederland in 2019 eveneens gericht aandacht
heeft besteed aan dossiers met een mogelijk kenmerk van aan de zorgsector gerelateerde
fraude. Daarbij zag de FIU-Nederland ten opzichte van het voorgaande jaar in 2019
een daling van het deel van de transacties gerelateerd aan zorgfraude, dat mogelijk
te maken zou kunnen hebben met terrorismefinanciering. In 2019 constateerde de FIU-Nederland
dat er in circa 15 procent van de zorgfraude gerelateerde ongebruikelijke transacties
over 2019 een mogelijke link met terrorismefinanciering bestond. In 2018 was er een
vermoedelijke link bij circa 30 procent van de aan zorgfraude gerelateerde transacties.
Door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is een gezamenlijke brief namens
hem met de Minister van Financiën en mij toegezegd waarin nader wordt ingegaan op
de mogelijke link tussen zorgfraude en terrorismefinanciering en de aanpak hiervan.
Deze brief zal in het najaar aan uw Kamer worden gezonden. Daarnaast is de FIU-Nederland
begonnen met het samenstellen van een zorgfraudemonitor, die in 2020 in gebruik wordt
genomen.

Tot slot kan worden aangegeven dat FIU-Nederland ook in 2020 haar bijdrage blijft
leveren aan het voorkomen en opsporen van misdrijven, onder andere in het analyseren
van aan COVID-19-gerelateerde ongebruikelijke transacties.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
F.B.J. Grapperhaus