Brief regering : Verslag van de informele videoconferentie van EU-milieuministers op 23 juni 2020

Nr. 806 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT EN DE MINISTER VAN
ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 juli 2020

Met deze brief informeren wij u over de informele videoconferentie van EU-milieuministers
die op 23 juni 2020 onder Kroatisch voorzitterschap plaatsvond.

Op de agenda stond een gedachtewisseling over de samenhang tussen milieubeleid en
het groene economische herstel na COVID-19. Daarnaast gaf Duitsland, dat het komende
voorzitterschap van de Raad zal bekleden, een presentatie van zijn werkprogramma op
milieu- en klimaatterrein.

Hierbij biedt de Staatssecretaris u ook, mede namens de Minister van Infrastructuur
en Waterstaat, de kwartaalrapportage aan van lopende onderhandelingen van EU-wetgevingsdossiers
op IenW-terrein.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, S. van Veldhoven-van der Meer

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes

VERSLAG

Milieubeleid (circulaire economie en biodiversiteit) in relatie tot groen herstel,
en groen herstel in relatie tot klimaatneutraliteit

De gedachtewisseling over groen herstel was vormgegeven langs twee discussie-vragen.
Enerzijds de vraag naar de potentiële bijdrage van circulaire economie (CE) en biodiversiteit
aan het groene economische herstel, en anderzijds hoe groen herstel kan bijdragen
aan de route naar klimaatneutraliteit in 2050. Daarbij werd ook ingegaan op de Europese
Klimaatwet. Vrijwel alle lidstaten verwelkomden de leidende rol die de Commissie heeft
genomen door de Europese Green Deal, met inbegrip van het CE-actieplan en de biodiversiteitstrategie,
als centrale invulling van het herstelpakket op te nemen.

Circulaire economie en biodiversiteit

Vanuit het CE-actieplan wordt verwacht dat een groei in zowel duurzame banen als Europese
grondstofonafhankelijkheid een positieve impact zal hebben op een groen herstel en
het versterken van de weerbaarheid van de Europese economie. Een groep lidstaten,
waaronder Nederland, onderstreepte het belang van een goede infrastructuur voor de
secundaire grondstoffenmarkt, met nadruk op hoogwaardig recyclaat in nieuwe producten.
Nederland riep de Commissie op om binnen een jaar met een voorstel te komen voor een
verplicht gehalte aan recyclaat in kunststofproducten om de recyclingbranche zekerheid
te bieden en het pad naar een circulaire economie door te zetten. De aangekondigde
acties in het CE-actieplan met betrekking tot product- en afvalbeleid en de sectorale
strategieën op o.a. textiel zullen zowel de duurzaamheid als de concurrentiepositie
van Europese producenten ten goede komen. Ten slotte onderstreepten Nederland en enkele
anderen dat CE een belangrijk onderdeel is van een kosteneffectieve route naar klimaatneutraliteit.
Daarnaast benadrukten enkele lidstaten het belang van klimaatadaptatie en waterbeleid
voor de weerbaarheid van de Europese economie tegen klimaatverandering en droogte.
Enkele lidstaten, waaronder Nederland, keken ook vooruit naar de aangekondigde Europese
duurzame chemicaliënstrategie.

Lidstaten benadrukten het belang van biodiversiteit voor onze economie en gezondheid,
en in het licht van de huidige COVID-19 crisis ook om toekomstige pandemieën te voorkomen.
De lidstaten waren over het algemeen positief over de EU-biodiversiteitsstrategie
en prezen de holistische benadering hiervan met voldoende aandacht voor landbouwmaatregelen.
De Biodiversiteitsstrategie zou een belangrijk onderdeel moeten zijn van de herstelplannen
en zou gepaard moeten gaan met adequate financiële middelen. Lidstaten onderstreepten
dat biodiversiteit ook een belangrijke rol speelt in klimaatneutraliteit. Verschillende
lidstaten keken in het kader daarvan uit naar de aangekondigde maatregelen om ontbossing
tegen te gaan, en enkele lidstaten onderstreepten juist het belang van een evenredige
verdeling van financiële lasten voor het aanplanten van nieuwe bossen. Nederland benadrukte
dat het behoud en herstel van ecosystemen een sleutelrol moet hebben in groen herstel,
en dat dit niet alleen het aanplanten van bossen moet inhouden maar het herstel van
alle soorten ecosystemen, rekening houdend met de wereldwijde impact van Europese
consumptie en productie.

Klimaat

Het merendeel van de lidstaten, waaronder Nederland, steunde de inhoudelijke focus
die de Commissie wil geven aan het groene herstel met investeringen in onder andere
klimaat en vergroening. Enkele lidstaten, waaronder Nederland, benoemden het belang
dat ten minste 25% van het nieuwe meerjarig financiële kader en ten minste 25% van
het herstelpakket Next Generation EU klimaatrelevant besteed moet worden. De Europese Klimaatwet met verankering van het
2050-doel kreeg brede steun en een aantal lidstaten ziet hier ook graag een opgehoogd
2030-doel in terug komen.

De effectenbeoordeling van de Commissie, die naar verwachting in september gepresenteerd
zal worden, speelt een cruciale rol in de discussie over de gewenste hoogte van het
2030-doel (50–55%). Nederland zet hierbij samen met een groeiende groep klimaatambitieuze
lidstaten in op 55%. Van belang is dat het 2030-doel in 2020 wordt opgehoogd zodat
de EU tijdig een opgehoogde NDC (Nationally Determined Contribution) kan indienen bij de VN, zoals overeengekomen in het Parijs Akkoord, en hiermee een
mondiale leiderschapsrol op zich kan nemen. Voorafgaand aan de Milieuraad vond zowel
een virtuele kopgroep1 – als een Green Growth Group bijeenkomst plaats, waarbij beide thema’s – de Europese Klimaatwet en de ophoging
van het 2030-doel aan bod kwamen.

De Commissie bedankte de milieu- en klimaatministers voor hun politieke steun en verwelkomde
de verklaring van april jl. van 19 lidstaten, waaronder Nederland, die opriepen om
de Green Deal centraal te stellen in het herstelpakket. Daarnaast gaf de Commissie
aan dat ook de aangekondigde strategieën voor bossen, voor duurzame chemicaliën, en
voor Zero Pollution en het 8e milieuactieprogramma een centrale rol zullen spelen in het groene herstel. De Commissie
onderstreepte de uitdaging van economisch herstel in de EU en het belang van het centraal
stellen van digitale een groene transities in de herstelplannen. Een toekomstbestendige
economie levert duurzame banen op en zou ervoor moeten zorgen dat de temperatuur niet
meer dan 1,5 graad stijgt.

Werkprogramma Duits voorzitterschap

Duitsland maakt onderdeel uit van een voorzitterschapstrio met Portugal en Slovenië.
Op het terrein van klimaat meldde Duitsland prioriteit te zullen geven aan de afronding
van de onderhandelingen over de Europese Klimaatwet en de ophoging van het 2030-doel.
Duitsland beoogt in oktober Raadsconclusies aan te nemen over het thema «verduurzaming
en digitalisering». Daarnaast worden Raadsconclusies verwacht voor biodiversiteit
en circulaire economie. Verder streeft Duitsland, afhankelijk van de data van publicatie,
naar een algemene oriëntatie op de herziene Aarhus-verordening en beleidsdebatten
over de nieuwe EU-chemicaliënstrategie en het 8e milieuactieprogramma. Ten slotte is de 2030-agenda van de duurzame ontwikkelingsdoelen
(SDG’s) leidend voor het gehele Duitse voorzitterschap.

KWARTAALRAPPORTAGE

Milieudossiers

Titel

Document nummer COM

Korte beschrijving

Stand van zaken1

LIFE-verordening 2021–2027

(2018) 385

De Commissie doet met deze verordening een voorstel voor het (financiële) kader van
het nieuwe LIFE-programma 2021–2027. Het LIFE-programma is het enige EU-fonds dat
zich uitsluitend op milieu- en klimaatdoelstellingen richt.

Common understanding (EP-Raad-Commissie) bereikt. Verder afhankelijk van voortgang
in de Europese Raad op het overkoepelende meerjarig financieel kader.

Herziening monitoring, registratie en verificatie van broeikasgasemissies maritiem
vervoer (MRV)

(2019) 38

Hiermee wordt verordening 2015/757 gewijzigd om op gepaste wijze rekening te houden
met het wereldwijde systeem van de IMO voor de verzameling van gegevens inzake stookolieverbruik
door schepen.

Mandaat verleend door COREPER in oktober 2019, nu in triloog.

Verordening voor typegoedkeuring van voertuigen (Euro 5 en 6)

(2019) 208

N.a.v. de Hofuitspraak uit februari 2019 dient dit voorstel (om de conformiteitsfactoren
voor het meten van voertuigemissies in werkelijke rijomstandigheden) opnieuw vast
gesteld te worden, ditmaal via de gewone wetgevingsprocedure.

Mandaat verleend door COREPER in december 2019, nu in afwachting van EP voor start
triloog.

Verordening voor verlenging certificatie overgangsmotoren voor «non-road» mobiele
machines (NRMM)

(2020) 233

Hiermee wordt verordening 2016/1628 gewijzigd vanwege leveringsproblemen door COVID-19.
Lidstaten krijgen eenmalig de optie om de certificatie van overgangsmotoren voor «non-road»
mobiele machines met 12 maanden te verlengen.

Mandaat verleend door COREPER in juni 2020, doel is spoedige schriftelijke aanname.

Verordening voor tijdelijke versoepeling van regels voor genetisch gemodificeerde
organismen (ggo’s) voor ontwikkeling van een COVID-vaccin of medicijn

(2020) 261

Hiermee wordt de verplichting om een milieurisicobeoordeling op te stellen voor ggo’s
tijdelijk losgelaten voor klinische trials van geneesmiddelen of vaccins bedoeld om
COVID-19 te bestrijden of te voorkomen.

Mandaat wordt gevraagd van COREPER op 3 juli 2020, doel is spoedige schriftelijke
aanname.

X Noot

1

Indien een voorstel besproken is in de Milieuraad, is in het betreffende verslag van
de Raad een uitgebreidere beschrijving van de discussie opgenomen.

Transportdossiers

Titel

Document nummer COM

Korte beschrijving

Stand van zaken1

Wijziging Eurovignetrichtlijn

(2017) 275

(2017) 276

De voorstellen zien toe op de regels voor wegbeprijzing voor zware bedrijfsvoertuigen
vanaf 3,5 ton en herzien de regels voor het heffen van gebruiksrechten (vignetten)
of tol (afstandgebaseerde heffing).

Besproken op de Transportraad in december 2019. Onderhandelingen zullen worden voortgezet.

Voorstel gebruik van gehuurde voertuigen voor goederenvervoer

(2017) 282

Aanpassing van Richtlijn 2006/1/EG betreffende het gebruik van gehuurde voertuigen
zonder bestuurder voor het vervoer van goederen over de weg. Voorgesteld wordt om
de beperking van het gebruik van gehuurde voertuigen door eigen vervoerders te schrappen.
Daarnaast om het gebruik van een voertuig dat is gehuurd in een andere lidstaat toe
te staan voor ten minste vier maanden.

Besproken op de Transportraad van juni 2019. Niet verder geagendeerd sindsdien. In
juni 2020 niet gelukt een akkoord te bereiken in COREPER.

Rechten en verplichtingen van reizigers in het treinverkeer (herschikking)

(2017) 548

Het voorstel is gericht op het versterken van de passagiersrechten d.m.v. het afschaffen
van vrijstellingen en uitgebreider informatiebepalingen.

Algemene oriëntatie bereikt tijdens Transportraad van december 2019. Momenteel in
triloog.

Wijziging verordening markttoegang busvervoer

(2017) 647

Het voorstel versterkt de bestaande verordening voor langeafstandsvervoer ter bevordering
van het langeafstands-busvervoer als concurrerende en duurzame mobiliteitsvorm.

Nog niet besproken in Raadskader.

Wijziging richtlijn gecombineerd vervoer

(2017) 648

Het voorstel ziet toe op bevordering van multimodaal vervoer en breidt het stimuleringspakket
uit.

Algemene oriëntatie bereikt tijdens Transportraad van december 2018. De Commissie
heeft aangekondigd dit voorstel in te trekken en met een nieuw voorstel te komen dat
in lijn is met doelstellingen van de Green Deal.

Verordening inzake het stroomlijnen van maatregelen met het oog op een snellere voltooiing
van het trans-Europese Transport Netwerk (TEN-T).

(2018) 277

Het voorstel heeft tot doel vertragingen bij de uitvoering van alle mogelijke TEN-T-projecten
op het kernnetwerk te beperken (projecten van gemeenschappelijk belang). Het gaat
daarbij om infrastructurele projecten, maar ook om projecten ter realisatie van alternatieve
brandstof laadinfrastructuur en projecten op het gebied van interoperabiliteit.

Triloog afgerond.2

Verordening voor de realisatie van een financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen,
de Connecting Europe Facility (CEF)

(2018) 438

Commissievoorstel voor het meerjarig financieel kader waarin een bedrag van 42,265
miljard Euro is opgenomen voor de CEF-pijlers transport-civiel, energie, telecommunicatie
en transport-militair. De budgetten worden gebruikt voor de ontwikkeling van de trans-Europese
netwerken.

Common understanding (EP-Raad-Commissie) bereikt. Verder afhankelijk van voortgang
in de Europese Raad op het overkoepelende meerjarig financieel kader.

Herziening passagiersrechten luchtvaart

(2013) 130

Voorstel voor verduidelijking en uniformering van de regels voor passagiersbescherming
in de Europese luchtvaart.

Na vijf jaar stilstand heeft het Kroatische voorzitterschap voorgesteld het oorspronkelijke
Commissievoorstel als uitgangspunt te nemen. Nog niet opnieuw behandeld in Raadskader.

Verordening tijdelijke verlenging van de geldigheidsduur van rijbewijzen en certificaten

(2020) 176

Voorstel omvat tijdelijke maatregelen voor de verlenging van geldigheid van diverse
certificaten, rijbewijzen en autorisaties en uitstel van periodieke controles (zoals
de APK) en trainingen met een halfjaar vanwege COVID-19.

Op 8 mei in COREPER besproken.

Nadien via schriftelijke procedure door de Raad en EP aangenomen. Reeds in werking
getreden.

Verordening tijdelijke flexibiliteit bij het heffen van havengelden

(2020) 177

Tijdelijke aanpassing van de havendienstenverordening (2017/352) om lidstaten tot
eind 2020 flexibiliteit te bieden bij het heffen van havengelden.

Op 8 mei in COREPER besproken.

Nadien via schriftelijke procedure door de Raad en EP aangenomen. Reeds in werking
getreden.

Verordening tijdelijke wijziging verschillende EU-regels inzake luchtvaartdiensten

(2020) 178

Tijdelijke wijziging van verordening 100/2008 en richtlijn 96/67/EG om tot eind 2020
flexibiliteit te bieden aan lidstaten bij vergunningverlening aan communautaire luchtvaartmaatschappijen,
en aan luchthavens in het verlengen of afsluiten van grondafhandelingscontracten.

Op 8 mei in COREPER besproken.

Nadien via schriftelijke procedure door de Raad en EP aangenomen. Reeds in werking
getreden.

Verordening verlenging implementatietermijn van Vierde Spoorpakket

(2020) 179

Verlenging van omzettingstermijnen van richtlijnen 2016/797 en 2016/798 tot eind 2020.

Op 8 mei in COREPER besproken.

Nadien via schriftelijke procedure door de Raad en EP aangenomen. Reeds in werking
getreden.

Verordening voor maatregelen tot een duurzame spoormarkt

(2020) 260

Tijdelijke wijziging van richtlijn XXX om tot eind 2020 flexibiliteit te bieden aan
lidstaten voor wat betreft gebruiksvergoedingen en reserveringskosten richting infrastructuurmanagers.

Mandaat zal gevraagd worden van COREPER in september. Doel is spoedige schriftelijke
aanname.

X Noot

1

Indien een voorstel besproken is in de Transportraad, is in het betreffende verslag
van de Raad een uitgebreidere beschrijving van de discussie opgenomen.

X Noot

2

Triloog Stroomlijnen TEN-T.

In juni 2020 werd overeenstemming bereikt over een richtlijn inzake het stroomlijnen
van maatregelen met het oog op een snellere voltooiing van TEN-T Netwerk. Kort gezegd
betreft het hier een Europese versnellingsprocedure voor infrastructuurprojecten.
Het oorspronkelijke Commissievoorstel van 18 mei 2018 betrof een voorstel voor een
verordening
2. Het voorstel kwam er in essentie op neer dat voor infrastructuurprojecten alle benodigde
vergunningen zouden worden geïntegreerd in één raambesluit, elke lidstaat één bevoegd
gezag zou aanwijzen dat verantwoordelijk wordt voor het faciliteren van de vergunningsprocedure(s)
en er een maximale totale duur van drie jaar voor het vergunningsverleningsproces
komt. Op initiatief van Nederland is de Raad gekomen tot het voorstel om de verordening
om te zetten in een richtlijn, het EP is daar nu mee akkoord gegaan. De projectscope
is beperkt tot de TEN-T-corridors en projecten groter dan 300 mln. Het voorstel is
bovendien flexibeler ingericht en sluit aan bij de werkwijze in Nederland. Zo kan
het raambesluit gefaseerd genomen worden (bijvoorbeeld eerst de projectvergunningen
en later de uitvoeringsvergunningen). Het gezag hoeft ook niet meer centraal belegd
te worden zolang er maar één aanspreekpunt is voor een bepaald project. Tot slot is
de duur van de projectfase verlengd tot vier jaar en kan deze op goede gronden verlengd
worden.