Brief regering : Actuele ontwikkelingen in het politieonderwijs en Jaarbeeld Inspectie

Nr. 962 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 juni 2020

Met deze brief informeer ik uw Kamer over de actuele ontwikkelingen in het politieonderwijs.
Tijdens het algemeen overleg over politieonderwijs en onderzoek van 27 juni 2019 (Kamerstuk
29 628, nr. 900), heb ik u toegezegd mijn visie te geven op de ontwikkeling van toekomstgericht politieonderwijs.

Goed politieonderwijs is van essentieel belang voor de professionaliteit van de politie.
De politie is toegerust met het geweldsmonopolie en kent een omvangrijke sanctioneringsmacht.
Hoogwaardig politieonderwijs is daarom van belang voor de politie, maar ook voor het
gezag, de burgers en de maatschappij.

Ik hecht er belang aan dat toekomstgericht onderwijs zich continu ontwikkelt en aansluit
bij de veranderende maatschappij en politiepraktijk. Daarbij is het een uitdaging
om te zorgen voor enerzijds continuïteit in het politieonderwijs, de zorg voor een
robuuste basis, anderzijds aan te sluiten bij de actuele ontwikkelingen in de politiepraktijk
en de maatschappij. Belangrijke uitgangspunten die meegenomen worden bij de ontwikkeling
van het toekomstgerichte onderwijs zijn flexibiliteit, meer gebruik van verschillende
werkvormen, waaronder tijd- en plaats onafhankelijk onderwijs en een betere aansluiting
van de opleidingen bij de politiepraktijk.

Recentelijk zijn, gelijktijdig met de Regeling vervroegd uittreden, de contouren voor
het (vernieuwde) politieonderwijs vastgesteld. De Politieacademie en de politie zullen
de komende jaren invulling en uitvoering geven aan het toekomstgericht politieonderwijs.
Ik zal hier in deze brief nader op ingaan. Tot slot bevat deze brief mijn beleidsreactie
op het Jaarbeeld politieonderwijs 2019 van de Inspectie Justitie en Veiligheid.

Modernisering van de basispolitieopleiding

In 2019 heeft de Politieacademie uitgangspunten voor de modernisering van het politieonderwijs
opgesteld, een van de uitgangspunten was flexibiliteit.

Tevens heeft de korpsleiding in 2019 de nieuwe beroepsprofielen van de politie vastgesteld.
Hierin zijn de actuele en voorziene ontwikkelingen en de toekomstige context van het
politiewerk meegenomen.

De beroepsprofielen politieagent en rechercheur zijn uitgewerkt in de kwalificaties
politieagent gebiedsgebonden politiezorg (GGP) en politieagent opsporing. Deze kwalificaties
liggen ten grondslag aan het curriculum van de nieuwe basispolitieopleiding. De kwalificaties
heb ik op advies van de Politieonderwijsraad op 4 juni jl. vastgesteld.

In mijn brief van 28 april 20201 informeerde ik uw Kamer over het bereikte onderhandelingsakkoord met de vakbonden.
Op 26 mei jl. lieten de vakbonden weten dat hun achterban kon instemmen en is het
akkoord ondertekend. Een onderdeel van dit akkoord zijn de contouren van de nieuwe
basispolitieopleiding. De vernieuwing van deze opleiding leidt ertoe dat aspiranten
hun opleiding in twee jaar voltooien en sneller als medewerker aangesteld kunnen worden.
Dit is mogelijk door een andere organisatie van het onderwijs, het gebruik van digitale
leermiddelen en het gebruik van verschillende leerroutes gebaseerd op de achtergrond
en voorkennis van de aspiranten. Tevens zijn aspiranten tijdens hun opleiding al deels
onder begeleiding inzetbaar in de praktijk. Dit heeft een positief effect op de politiecapaciteit.
De nieuwe opleiding draagt ertoe bij dat de politie in staat is de verhoogde uitstroom
bij de politie op te vangen.

Het is van belang dat de Politieacademie in staat is goed en efficiënt politieonderwijs
te geven. Hierbij is samenwerking met het reguliere onderwijs een belangrijke pijler.
Deze samenwerking, die plaatsvindt op zowel instellingsniveau als op het niveau van
de totale branche, kan leiden tot versnelling van de duur van het onderwijs door vrijstellingen
te verlenen op basis van een relevante vooropleiding. Ook kan de Politieacademie niet
politie specifieke (delen van) opleidingen uitbesteden aan reguliere onderwijsinstellingen
(ROC’s, hogescholen, universiteiten).

Om tegemoet te komen aan de wens van de politie om enerzijds een opleiding voor de
opsporing te creëren, en anderzijds iedere politiemedewerker voldoende kennis van
de GGP mee te geven, worden er twee uitstroomprofielen gecreëerd. Afhankelijk van
de behoefte van de politie kunnen de aspiranten in het tweede jaar op één van de twee
aandachtsgebieden worden ingezet. In de eerste negen maanden van de opleiding volgen
alle aspiranten dezelfde modules. Vervolgens vindt een verdieping van 3 maanden plaats
op de GGP of opsporing. In het tweede jaar ligt de nadruk op het leren in de praktijk,
de aspiranten worden onder begeleiding ingezet in de GGP en opsporing. Na afronding
van de basispolitieopleiding krijgen de aspiranten een generieke aanstelling. Zij
worden ingezet in de basisteams met het accent op GGP of op opsporing.

In het komende half jaar worden door de Politieacademie en de politie gezamenlijk
het curriculum en het begeleidingsmodel voor de nieuwe opleiding verder uitgewerkt
zodat in week 5 van 2021 de eerste pilotgroepen kunnen starten. Na de pilotfase en
evaluatie van de pilot zullen de aspiranten in week 17 van 2021 starten met de vernieuwde
basispolitieopleiding.

Voor de Politieacademie en de politie is dit een majeure operatie die veel van hen
vraagt. Om ervoor te zorgen dat de opleiding op tijd geïmplementeerd kan worden is
een strakke sturing en planning opgesteld. Hiervoor hebben de politie en de Politieacademie
een realisatieplan geschreven en wordt nu de laatste hand gelegd aan het implementatieplan,
waarin de governance, aanpak, planning en voortgangsbewaking zijn opgenomen. Op verzoek
van de korpsleiding heeft Gateway review een quick scan uitgevoerd. Hierbij is aan
de hand van documenten en interviews de kwaliteit van de besluit voorbereidende documenten
beoordeeld door ervaren overheidsbestuurders. In het najaar zal door Gateway review
een uitgebreider onderzoek naar de ontwikkeling van de basispolitieopleidingen worden
uitgevoerd. Daarnaast heeft de door mij ingestelde audit commissie politie het realisatieplan
beoordeeld. De aanbevelingen van de quick scan en de audit commissie worden meegenomen
bij de het schrijven van het implementatieplan.

De druk op de Politieacademie en de politie blijft de komende jaren onverminderd hoog.
De academie staat voor een grote uitdaging. Niet alleen zal er hard moeten worden
gewerkt aan de realisatie en invoering van de nieuwe basispolitieopleiding, maar ook
zullen de achterstanden die zijn opgelopen door de coronacrisis moeten worden ingelopen.
De politie zal zich moeten inspannen om blijvend voldoende nieuwe medewerkers te werven
en zal daarbij ook haar diversiteitsdoelstellingen willen realiseren. Daarnaast heeft
de politie de opgave om de begeleiding van de aspiranten goed in te vullen. Tegelijkertijd
wordt bezien op welke wijze de huidige groepen aspiranten overgezet kunnen worden
naar de nieuwe basispolitieopleiding.

Ik zal de Politieacademie en de politie verzoeken een monitoringsinstrument te ontwikkelen
om de implementatie en de realisatie van de nieuwe basispolitieopleiding te volgen
en mij in het tripartiet overleg te informeren over de voortgang. Verder zal ik de
Inspectie vragen bij haar reguliere onderzoeken naar het politieonderwijs aandacht
te besteden aan de vernieuwde basispolitieopleiding zodra er ervaring is opgedaan
met de werking in de praktijk.

Introductie nieuw niveau in het politieonderwijs

Met het arbeidsvoorwaardenakkoord politie 2018–2020 is het Associatie degree (Ad)
niveau geïntroduceerd in de politieorganisatie en het politieonderwijs. De Ad is de
brug tussen mbo- en hbo-bachelor niveau. Dit vergemakkelijkt de doorstroom binnen
de politieorganisatie en draagt bij aan de verhoging van het algemene opleidingsniveau
van het korps. Het Ad-niveau wordt in eerste instantie verbonden aan de functie Operationeel
Expert in het Landelijk Functiehuis Nederlandse Politie. Binnen de contouren van de
modernisering van het politieonderwijs zal hiertoe een passende Ad opleiding gezocht
of ontwikkeld worden.

Jaarbeeld Politieonderwijs 2019

De Inspectie Justitie en Veiligheid (hierna Inspectie) heeft haar Jaarbeeld Politieonderwijs
2019 (hierna Jaarbeeld) opgesteld. Hierbij bied ik uw Kamer het Jaarbeeld2 en mijn beleidsreactie aan. In 2019 onderzocht de Inspectie de huidige basispolitieopleidingen,
te weten de basis politiemedewerker (mbo-3) en allround politiemedewerker (mbo-4).
De Inspectie richtte zich hierbij op de kwaliteit van de opleidingen en de aansluiting
hiervan op de praktijk. De Inspectie is positief over de opleidingen. Aspiranten worden
opgeleid tot het vastgestelde niveau van startbekwaamheid en ze functioneren na afronding
van hun opleiding als beginnend beroepsbeoefenaar.

Tegelijkertijd signaleert de inspectie vier verbeterpunten, namelijk de uitval onder
studenten, de ervaren werkdruk bij de Politieacademie, de beperkte capaciteit voor
examinering en het beperkte instrumentarium om de kwaliteit van opleidingen te meten.

Daarnaast constateert de Inspectie dat de sturing van de drie voor het politieonderwijs
verantwoordelijke organisaties (de Politieacademie, de politie en mijn departement)
versterkt moet worden. Concreet richten de aanbevelingen zich op een duidelijke en
eenduidige taakverdeling tussen Politieacademie en politie, een concrete en realistische
planvorming en de realisatie van plannen (Politieacademie en politie), een actueel
zicht op knelpunten in de begeleiding van aspiranten (politie) en een goede aansluiting
tussen de Plan-Do-Check-Act-cirkels van PA en politie (ministerie). De Inspectie beveelt
aan om alle verbeterpunten mee te nemen in de vormgeving van het vernieuwde basispolitieonderwijs.

In een gezamenlijk bestuurlijk overleg van de Politieacademie, de politie en mijn
departement, overeenkomstig de aanbevelingen van het rapport van ABDTOPConsult,3 met de Inspectie hebben alle partijen de aanbevelingen onderschreven. Afgesproken
is dat de drie partijen bij de ontwikkeling van de nieuwe basispolitieopleiding de
aanbevelingen van de Inspectie actief zullen oppakken. De aanbevelingen voor de Politieacademie
en de politie worden meegenomen in het implementatieplan van de nieuwe basispolitieopleiding.
De voortgang hiervan wordt gemonitord in het tripartiet overleg.

De ambities voor de vernieuwing van de basispolitieopleiding liggen hoog en zullen
een forse inspanning vragen van Politieacademie en politie. De komende periode zal
er hard worden gewerkt door het programmateam, maar ook door ontwikkelaars, onderwijskundigen,
docenten, praktijkbegeleiders en nog vele anderen om een moderne en kwalitatief hoogwaardige
opleiding neer te zetten. Ik zal uw Kamer periodiek rapporteren over de voortgang
van de actuele ontwikkelingen in het politieonderwijs, waaronder de vernieuwing van
de basispolitieopleiding en de invoering van de Ad.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus