Brief regering : Reactie op verzoek commissie over een petitie ontvangen van DOK30Communicatie te Hoevelaken d.d. 3 maart 2020 aangaande de toegankelijkheid van de eerstelijnszorg

Nr. 81
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 juni 2020

Graag reageer ik op de petitie die ik van DOK30 Communicatie, namens de Actiegroep
Fysiotherapie, Actiegroep Oefentherapie en patiënten, heb ontvangen. In deze petitie
vraagt zij aandacht voor de toegankelijkheid van eerstelijnszorg.

De zorgpremie

In de petitie vraagt DOK30 Communicatie aandacht voor de volgens hen forse stijging
van de zorgpremie sinds 2005. Cijfers wijzen echter uit dat de groep met de laagste
inkomens en gemiddelde zorgkosten nu per saldo circa 150 euro minder betaalt aan de
ziektekostenverzekering dan in de tijd van het ziekenfonds. In 2005 betaalden zij
gemiddeld nog 544 euro aan premie en no-claim (de voorloper van het eigen risico),
terwijl zij in 2020 per saldo gemiddeld 392 euro aan premie en eigen risico betalen.
Dit komt doordat lage inkomens via de zorgtoeslag gecompenseerd worden.1 De gemiddelde premie van de aanvullende verzekering is van 2007 tot 2018 per jaar
met 6,83 euro per maand gestegen, wat een gemiddelde stijging met 2,8% per jaar betekent.2

Het basispakket

Een ander misverstand is dat het basispakket wordt uitgekleed. In plaats van «uitkleding»
van het basispakket blijkt er eerder sprake te zijn van «aankleding» van het basispakket.
Het basispakket is een open pakket. Dat betekent dat het overgrote deel van de behandelingen,
geneesmiddelen en technologieën automatisch instromen zodra zij effectief bevonden
zijn en voldoen aan de stand van wetenschap en praktijk. Denk hierbij aan het gebruik
van een kunsthart, nieuwe stamceltherapieën of behandeltechnieken voor een herseninfarct.
Maar ook digitale innovaties (bijvoorbeeld Hartwacht en COPD in beeld) en instroom
van nieuwe geneesmiddelen die in het ziekenhuis worden voorgeschreven.

De afgelopen jaren is de aanspraak voor fysiotherapie in het basispakket uitgebreid
voor enkele chronische aandoeningen zoals bijvoorbeeld COPD, artrose bij heup en knie
en claudicatio intermittens. Hiervoor worden nu ook de eerste 20 behandelingen vergoed
om zo uitwijken naar duurdere vormen van zorg te voorkomen.

De aanvullende verzekering

De gemiddelde vergoede zorgkosten per verzekerde ten laste van de aanvullende verzekering
zijn de afgelopen 11 jaren met ongeveer 68 euro toegenomen. Dit is een combinatie
van gestegen prijzen van de zorg en een toename van het volume van de gedeclareerde
zorg. De petitie vraagt aandacht voor de beperking van de vergoeding van bijvoorbeeld
fysiotherapie en ergotherapie in de aanvullende verzekering. Aanvullende verzekeringen
zijn particuliere verzekeringen waarin datgene aanvullend verzekerd kan worden waarvan
is bepaald dat dit voor rekening en verantwoordelijkheid van de verzekerde zelf kan
komen. Indien iemand te kampen heeft met bepaalde chronische aandoeningen, krijgt
hij of zij vanaf de 21e behandeling wel fysiotherapie uit het basispakket vergoed.

Daarnaast stelt de petitie dat overstappen naar een andere uitgebreide aanvullende
verzekering niet mogelijk is, vanwege het selectieve acceptatiebeleid van zorgverzekeraars.
Voor het overgrote deel van de samengestelde aanvullende verzekeringen (97%) geldt
echter dat deze vrij toegankelijk zijn en dat zorgverzekeraars dus geen selectiecriteria
hanteren.3

Ik merk verder graag op dat mensen die geen aanvullende verzekering hebben afgesloten,
maar in verband met hun ziekte wel fysiotherapie nodig hebben, deze kosten onder bepaalde
voorwaarden kunnen aftrekken van hun belastingen. Dit heet «de specifieke zorgkosten».

Borging toegankelijkheid tot zorg

De petitie verzoekt om maatregelen zodat de eerstelijnszorg toegankelijk blijft voor
iedereen. Ik vind het ook ongewenst als mensen vanwege financiële redenen geen toegang
hebben tot noodzakelijke zorg. Daarom zijn zowel op landelijk als gemeentelijk niveau
verschillende maatregelen genomen om de financiële toegankelijkheid tot zorg te borgen.
Zo hebben mensen met een laag inkomen recht op zorgtoeslag en zijn specifieke zorgvormen
– zoals huisartsenzorg, zorg voor verzekerden jonger dan 18 jaar en ketenzorg bij
bijvoorbeeld diabetes – uitgezonderd van het eigen risico. Verder komen specifieke
zorgvormen in aanmerking voor een fiscale aftrek en bieden zorgverzekeraars de mogelijkheid
om het eigen risico gespreid te betalen.

Daarnaast bieden gemeenten meerkostenregelingen en/of bijzondere bijstand aan mensen
met hoge zorgkosten aan en/of hebben zij gemeentepolissen. Verzekerden kunnen bij
de gemeentepolis kiezen voor een aanvullende verzekering, die vaak dekking biedt voor
fysiotherapie. Omdat de gemeentepolis niet altijd de beste oplossing is voor mensen
met een laag inkomen, zijn er ook gemeenten die keuzehulpen aanbieden. Een voorbeeld
hiervan is de VoorzieningenWijzer.

Dit initiatief helpt verzekerden bij het vinden van de juiste polis en bij het benutten
van voorzieningen, zoals de zorgtoeslag en de bijstand. Een dergelijke keuzehulp kan
bijvoorbeeld verzekerden die fysiotherapie nodig hebben, helpen bij het bepalen welke
(aanvullende) polis het meest geschikt is.

Ik hoop u zo voldoende geïnformeerd te hebben.

De Minister voor Medische Zorg,
M.J. van Rijn