Brief regering : Stand van zaken onderzoek COVID-19 op nertsenbedrijven

25 295
Infectieziektenbestrijding

Nr. 1095 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN VAN LANDBOUW, NATUUR
EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 mei 2020

In onze brief van d.d. 19 mei jl. hebben wij u geïnformeerd over de stand van zaken
van het onderzoek op de met SARS-CoV-2 besmette nertsenbedrijven en een eerste aannemelijke
dier-mens besmetting van het COVID-19 virus (Kamerstukken 28 286 en 25 295, nr. 1092). Mede met het oog op de technische briefing die we uw Kamer hebben aangeboden en
die op 25 mei 2020 zal plaatsvinden, informeren wij u over de meest recente ontwikkelingen
en onderzoeksresultaten.

Zeer recent is een tweede geval bekend geworden waarbij op één van de besmette nertsenbedrijven
het meest waarschijnlijk is dat SARS-CoV-2 (CoV-2) is overgegaan van nerts naar mens.
Deze casus is vergelijkbaar met de vorige. In dit geval is bij drie personen op het
besmette bedrijf het virus aangetoond. De genetische code van deze virussen laat grote
gelijkenis zien met de genetische codes zoals die bij de nertsen van het bedrijf zijn
aangetroffen. Op grond van de beschikbare informatie is het meest waarschijnlijk dat
tenminste één van de drie besmette personen door een nerts is geïnfecteerd. Het is
vanuit de gegevens niet mogelijk vast te stellen of meer dan één van deze drie personen
vanuit de nertsen is geïnfecteerd.

Ook bij dit bedrijf heeft de infectie waarschijnlijk plaatsgevonden toen nog niet
bekend was dat nertsen op dit bedrijf besmet waren en er nog geen persoonlijke beschermingsmiddelen
werden gebruikt. Het RIVM heeft aangegeven dat correct en consequent gebruik van persoonlijke
beschermingsmiddelen in de stal van een besmet nertsenbedrijf infectie voorkomt. Het RIVM beoordeelt daarnaast dat het risico op blootstelling van mensen aan
het virus buiten de stal nog steeds verwaarloosbaar is en door dit nieuwe onderzoeksresultaat
niet is veranderd.

Genetische stamboom

In onze vorige brief hebben we gemeld dat onderzoekers de «genetische stamboom» van
besmette mensen uit de omgeving van het besmette nertsenbedrijf met de eerste aannemelijke
nerts-mens besmetting nog verder in kaart brengen, om op deze wijze een zo compleet
mogelijk beeld te verkrijgen. Dat is inmiddels gebeurd. Er zijn in die omgeving geen
virussen gevonden met een genetische codering die past binnen die van het besmette
nertsenbedrijf. Dit ondersteunt de conclusie dat het aannemelijk is dat er sprake
is van een besmetting van nerts op mens.

Deze vergelijking met virussen van besmette mensen uit de omgeving heeft ook plaatsgevonden
bij het hierboven genoemde tweede bedrijf met een waarschijnlijke nerts-mens besmetting.
Ook de drie gevonden genetische codes bij de mensen op dit bedrijf passen niet bij
de bekende genetische codes van de virussen van Covid-19 patiënten in de omgeving
en in Nederland. Onder mensen, ook in de regio van het bedrijf, is dus geen circulerend
virus bekend waaruit deze drie genetische codes kunnen zijn ontstaan.

Boerderijkatten en COVID-19

In onze brief van 19 mei jl. hebben we u gemeld dat er drie boerderijkatten op een
besmet nertsenbedrijf positief zijn getest bij serologisch onderzoek. Op dit bedrijf heeft nader onderzoek plaatsgevonden. In totaal zijn zeven van
de 24 bemonsterde boerderijkatten bij dit bedrijf positief getest bij een serologisch
onderzoek. Dat wil zeggen dat deze positieve katten antistoffen hebben aangemaakt
tegen het virus. Bij één van de positieve katten werd in onderzoek ook virus aangetoond,
de hoeveelheid aangetoond virus is echter waarschijnlijk te gering om de genetische
code te kunnen ontrafelen. Bij de overige zes katten kon geen virus worden aangetoond.
Dat betekent dat deze laatste zes katten een CoV-2 infectie hebben doorgemaakt en
geen virus meer uitscheiden. Omdat katten besmet kunnen worden met CoV-2 is al eerder
aan besmette nertsenbedrijven geadviseerd ervoor te zorgen dat hun katten het bedrijfsterrein
niet kunnen verlaten.

Screening en maatregelen nertsenbedrijven

Zoals in de brief van 19 mei jl. aangekondigd, wordt deze week een start gemaakt met
de monsternames voor de verplichte screening van alle nertsenbedrijven in Nederland.
Rond de besmette locaties is de screening bij omliggende bedrijven al eerder gestart.
Zolang de uitslag van de screening nog niet bekend is, zullen deze week – naast de
reeds geldende maatregelen voor de besmette nertsenbedrijven – uit voorzorg ook veterinaire
maatregelen gaan gelden voor alle nertsenbedrijven in Nederland, zoals een bezoekersverbod
in de stal. Deze maatregelen worden nu uitgewerkt, uw Kamer wordt daar deze week nader
over geïnformeerd.

Veterinair epidemiologisch onderzoek besmette bedrijven

Tenslotte worden eind deze week de uitslagen van het veterinair epidemiologisch onderzoek
bekend dat wordt gedaan op de drie locaties van de eerste twee besmette nertsenbedrijven.
Op basis van de resultaten kunnen veterinaire experts een inschatting geven of CoV-2
op de nertsenbedrijven op afzienbare tijd zal uitdoven of niet. Op basis van deze
inschatting kunnen experts op het gebied van de humane gezondheid, aangevuld met veterinaire
expertise, beoordelen wat het risico is van de besmette nertsenbedrijven voor de volksgezondheid.

Aan de hand van dit advies zullen wij de maatregelen bepalen, die nodig zijn om dit
risico af te wenden. Alle denkbare maatregelen zullen daarbij worden overwogen. We
informeren uw Kamer hier zo snel mogelijk over.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
H.M. de Jonge

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten