Brief regering : Vierde aanvullende EU-begroting 2020: inzet Solidariteitsfonds

Nr. 141 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 mei 2020

Op 30 april jl. presenteerde de Europese Commissie de vierde aanvullende EU-begroting
voor 2020 (Draft Amending Budget 4, DAB4). Met deze brief informeer ik uw Kamer hierover.
Hiermee vervangt deze brief het BNC-fiche.

Voorstel vierde aanvullende begroting 2020

DAB4 betreft een aanvraag voor de inzet van het Solidariteitsfonds1. Lidstaten van de Europese Unie die zijn getroffen door een natuurramp2, kunnen onder bepaalde voorwaarden financiële steun aanvragen uit dit fonds. Zo moet
bijvoorbeeld een drempelwaarde gehaald worden m.b.t. de geleden schade in relatie
tot de welvaart in het getroffen gebied/lidstaat. De financiële steun wordt uitgekeerd
in de vorm van een subsidie; de steun dient voor noodhulp en herstelwerkzaamheden.

De aanvraag voor de inzet van het Solidariteitsfonds in deze aanvullende begroting
volgt op de verzoeken van Portugal, Spanje, Italië en Oostenrijk. Deze landen hebben
te maken met schade als gevolg van hevige weersomstandigheden die in 2019 in deze
landen hebben plaatsgevonden. In oktober 2019 werden de Azoren getroffen door orkaan
Lorenzo. In september 2019 kreeg Zuidoost-Spanje te maken met hevige regenval en overstromingen.
In oktober en november werden vrijwel alle regio’s in Italië getroffen door noodweer
wat leidde tot overstromingen en aardverschuivingen en de overstroming van Venetië.
Dezelfde weersomstandigheden leidden ook tot veel schade in het zuidwesten van Oostenrijk.
Bij deze weersomstandigheden zijn infrastructuur (waaronder wegen, havens, vliegvelden
en communicatie-infrastructuur) en publieke en private gebouwen (scholen, ziekenhuizen,
huizen, fabrieken etc.) beschadigd en is landbouwgrond verloren gegaan.

De Commissie stelt voor om financiële steun te verlenen via het Solidariteitsfonds
voor een totaal van 278,9 miljoen euro (in zowel vastleggingen als betalingen). Portugal
ontvangt 8,2 miljoen euro, Spanje 56,7 miljoen euro, Italië 211,7 miljoen euro en
Oostenrijk 2,3 miljoen euro. De middelen worden o.a. ingezet voor herstel van de infrastructuur
en installaties op het gebied van energie, telecommunicatie, gezondheid en onderwijs,
tijdelijke huisvesting en de financiering van reddingsdiensten en het opruimen van
de getroffen gebieden, inclusief natuurgebieden. De beschikbare middelen uit het Solidariteitsfonds
bedragen in 2020 circa 1,15 miljard euro. Na goedkeuring van DAB4 bedraagt het resterende
bedrag tot oktober 2020 circa 722,1 miljoen euro. Na oktober resteert nog eens circa
150 miljoen euro.3

Appreciatie en budgettaire gevolgen

Nederland steunt het Solidariteitsfonds als instrument voor het verlenen van steun
aan lidstaten bij natuurrampen. Nederland steunt tevens deze aanvraag en aanvullende
begroting. De vierde aanvullende begroting heeft geen gevolgen voor de raming van
de Nederlandse afdrachten. In de raming van de Nederlandse afdrachten wordt namelijk
uitgegaan van een betalingenniveau in de EU-begroting dat hoger is dan het betalingenniveau
in het in november 2019 overeengekomen akkoord over de EU-begroting 2020, zoals toegelicht
in de begroting van Buitenlandse Zaken, bij Art. 3.1. Zoals aan uw Kamer gemeld in
de Voorjaarsnota en de Kamerbrief over DAB3, zal de ruimte tussen de Nederlandse raming
voor de afdrachten aan de EU en het betalingenplafond in 2020 naar verwachting alsnog
(grotendeels) benut worden als gevolg van verdere nog te nemen crisismaatregelen in
het kader van COVID-19 in 2020. Op het moment dat er meer concrete informatie beschikbaar
komt over de te verwachten tegenvaller bij de EU-afdrachten door deze verdere maatregelen
wordt uw Kamer hierover geïnformeerd en zal dit in de raming worden verwerkt. Het
kabinet is voornemens in te stemmen met de vierde aanvullende begroting voor 2020
en zet in op spoedige aanname door de Raad en het Europees Parlement. Tabel 1 geeft
een overzicht van de aanvullende begrotingen voor 2020 die op dit moment zijn gepubliceerd
en waarover uw Kamer is geïnformeerd.

Tabel 1: Overzicht van aanvullende begrotingen in 2020 (miljoen euro)

Omschrijving

Vastlegging

Betaling

Inkomsten

DAB1 – Migratie & corona

567

77

–

DAB2 – Emergency Support Instrument1

3.000

1.530

–

DAB3 – Surplus

–

–

3.218

DAB4 – EUSF

279

279

–

X Noot

1

Uw Kamer is hierover geïnformeerd als onderdeel van Kamerstuk 22 112, nr. 2856.

De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra