Brief regering : Reactie op het verzoek van het lid Emiel van Dijk, gedaan tijdens de Regeling van werkzaamheden van 17 december 2020, over het bericht dat oorlogsmisdadigers in bed bad en brood faciliteiten worden gepamperd

Nr. 2597 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 april 2020

Tijdens de regeling van werkzaamheden van 17 december 2019 (Handelingen II 2019/2020,
nr. 39 item 46) heeft u mij gevraagd te reageren op berichtgeving dat oorlogsmisdadigers
in de gemeentelijke bed, bad en broodvoorzieningen zouden verblijven. In deze brief,
waarmee ik tevens reageer op de motie van het lid Emiel van Dijk over het direct oppakken,
vastzetten en uitzetten van oorlogsmisdadigers, leest u mijn reactie.1

Nederland mag geen vluchthaven zijn voor oorlogsmisdadigers of plegers van andere
internationale misdrijven. Dat is de reden dat vreemdelingen die artikel 1F van het
VN-vluchtelingenverdrag tegengeworpen hebben gekregen Nederland moeten verlaten. Het
uitgangspunt is zelfstandig vertrek, maar indien vreemdelingen weigeren Nederland
op eigen gelegenheid te verlaten, wordt ingezet op gedwongen vertrek. De aanwezigheid
van geldige reisdocumenten en medewerking aan terugkeer door het herkomstland, hebben invloed op het doen slagen van gedwongen vertrek.

Ook komt het voor dat het terugsturen van een vreemdeling met een 1F-status naar het
land van herkomst ernstig gevaar voor die persoon kan opleveren (artikel 3 EVRM beletsel).
In dat geval mag de vreemdeling niet door Nederland gedwongen worden uitgezet. Dit
betekent overigens niet dat de vreemdeling een verblijfsvergunning krijgt. De zelfstandige
vertrekplicht blijft onverminderd gelden. Daarnaast gaat de DT&V na of er alternatieve
vertrekmogelijkheden voorhanden zijn, bijvoorbeeld naar een land van eerder verblijf.
Tevens beoordeelt de IND regelmatig of nog steeds sprake is van een artikel 3 EVRM
beletsel voor terugkeer. Overigens informeert de IND, in geval van toepassing van
artikel 1F, altijd het Openbaar Ministerie zodat bezien kan worden in hoeverre strafrechtelijke
vervolging mogelijk is.

Het klopt dat uit geopenbaarde documenten van mijn ministerie blijkt dat vreemdelingen
met een 1F-status in bed, bad en broodvoorzieningen (hierna: BBB´s) in enkele gemeenten
verbleven. De BBB´s betreffen buitenwettelijk begunstigend beleid dat gemeenten onder
eigen verantwoordelijkheid uitvoeren. Dit houdt in dat besluitvorming over toelating
tot de BBB´s aan gemeenten zelf is.

Zoals u weet, werkt dit kabinet met gemeenten samen in het kader van het programma
Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (hierna: LVV). Met de deelnemende gemeenten
heb ik afgesproken dat bepaalde categorieën vreemdelingen in principe zijn uitgezonderd
van toelating tot de pilot-LVV´s. Het gaat om vreemdelingen die recht hebben op opvang
of onderdak van rijkswege, vreemdelingen met een zwaar inreisverbod van 10 jaar of hoger,
ongewenstverklaarden, EU-burgers en Dublinclaimainten. De volledige afspraken zijn
terug te lezen in de convenanten van de deelnemende gemeenten.2 Met de VNG en de gemeenten die aan de pilot deelnemen is overeengekomen dat gemeenten
BBB’s gaandeweg zullen sluiten naarmate LVV’s zich verder ontwikkelen.

Specifiek ten aanzien van vreemdelingen met een 1F-status acht ik het van belang om
te benadrukken dat zij nagenoeg altijd een zwaar inreisverbod of een ongewenstverklaring
krijgen opgelegd. Dit betekent concreet dat zij in principe uitgesloten zijn van toelating
tot de pilot-LVV´s en geen onderdak krijgen. Graag informeer ik u nader over de gemaakte afspraken tijdens de technische
briefing. Deze briefing stond gepland voor het voorjaar 2020, maar deze is in verband
met COVID-19 is tot nadere orde is uitgesteld.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid,
A. Broekers-Knol