Brief regering : Tegengaan toerisme tijdens Pasen en de meivakantie; maatregelen voor vluchten uit New York

Nr. 94 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 april 2020

In het plenaire debat van 1 april jl. over de ontwikkelingen rondom het coronavirus
(Handelingen II 2019/20, nr. 66, debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus),
is toegezegd uw Kamer te informeren over besluitvorming over het beperken van toerisme
rond Pasen en de meivakantie en over maatregelen op vluchten vanuit New York. Met
deze brief informeer ik u, mede namens de Minister van JenV, over deze twee punten.

Tegengaan van toerisme rond Pasen en meivakantie

Het grensverkeer vanuit België en Duitsland is de afgelopen periode sterk gedaald
en ook het aantal recreatieve boekingen is sterk afgenomen. Bovendien zijn in België
niet-essentiële reizen verboden en worden in Duitsland niet-essentiële reizen afgeraden.
Het aantal reisbewegingen vanuit de buurlanden is daarmee al flink afgenomen. Zoals
afgelopen maandag aangekondigd, blijft ondanks deze daling van het aantal reisbewegingen
ook ten aanzien van het Paasweekend en meivakantie het devies: blijf zo veel mogelijk
binnen. Haal af en toe een frisse neus, maar: ga niet reizen. Doel van dit laatste
is om ook het aantal reisbewegingen in en door het land tot een minimum te beperken.
Deze oproep doet het kabinet niet alleen aan alle Nederlanders, maar ook aan buitenlandse
toeristen die mogelijk naar Nederland willen reizen.

Daarbij neemt het kabinet nu stappen om, naast de al bestaande maatregelen, buitenlands
toerisme tegen te gaan tijdens het Paasweekend en de meivakantie. Uitgangspunt bij
die maatregelen is dat de grenzen tussen de landen niet gesloten worden. Het is van
essentieel belang dat het zeer omvangrijke goederenverkeer tussen Nederland en Duitsland
ongehinderd door kan gaan. Dat is van belang voor onze economieën, maar ook voor de
wederzijdse toevoer van essentiële goederen voor levensonderhoud, maar ook hulpgoederen.
Ook moeten zowel bij de grens met België als bij de grens met Duitsland grenswerkers
in vitale beroepen, zoals zorg of andere hulpverlening, zich zonder problemen tussen
de landen kunnen blijven verplaatsen.

Tussen Nederland, België en Duitsland wordt er goed samengewerkt teneinde er voor
te zorgen dat het toeristenverkeer tot vrijwel nul wordt teruggebracht. Zo zullen
Duitsland en Nederland zowel op regionaal niveau alsook landelijk samenwerken aan
oproepen aan het publiek, via campagnes en (social)media, om thuis te blijven en niet
te gaan reizen. Daarnaast zal ook de toestroom van toeristen, op plaatsen waar tot
nu toe veel toeristen heen gingen, worden ontmoedigd door allerhande maatregelen vanuit
de betreffende veiligheidsregio’s. Zo zullen de sanitaire voorzieningen in de vorm
van gemeenschappelijke toilet-, was- en douchevoorzieningen bij recreatieparken, vakantieparken,
kampeerterreinen en kleinschalige kampeerveldjes alsook bij parken, natuurgebieden
en stranden worden afgesloten. Daarnaast kunnen in veiligheidsregio’s met veel toeristische
instroom, vakantieparken worden afgesloten, behoudens waar het gaat om vormen van
permanente bewoning of verhuur. Verder kan door het sluiten van locaties, pleziervaartverkeer
geminimaliseerd worden waar nodig. Tot slot kunnen openbare recreatievoorzieningen
als natuurgebieden en bossen in de betreffende veiligheidsregio’s onderwerp zijn van
vergaande toegangsbeperkingen voor toeristen.

Indien hier nog onvoldoende resultaat uit voortkomt, zal de Koninklijke Marechaussee
toeristen uit België en Duitsland direct na de grens ontmoedigen, door hen aan te
spreken en af te raden de reis naar Nederland te vervolgen. Dit laatste gebeurt zo
veel mogelijk in samenwerking met de Belgische en Duitse autoriteiten. Ten slotte
zij opgemerkt dat aankomend weekend het merendeel van deze maatregelen reeds van kracht
is, waarmee gezien het voorspelde mooie weer in zekere mate sprake is van een test
met het oog op de aankomende Paasdagen en meivakantie.

Maatregelen voor vluchten uit de Verenigde Staten

Sinds donderdag 19 maart is er een inperking voor alle niet noodzakelijke reizen van
personen vanuit derde landen naar Europa (alle EU-lidstaten, alle leden van Schengen
en het VK) met als doel de verspreiding van het COVID-19 virus tegen te gaan. Dit
geldt ook voor passagiers uit de Verenigde Staten. Als gevolg van deze beperkende
maatregel is het luchtverkeer al sterk gereduceerd. Alleen passagiers die onder de
uitzonderingsgrond (repatriëring) vallen kunnen Nederland nog binnenkomen. Mensen
die Schiphol als overstap gebruiken kunnen ook op deze vluchten zitten, maar zullen
doorreizen en niet het land binnenkomen. Vluchten vanuit de Verenigde Staten zijn
vooral gevuld met Europese, waaronder veel Nederlandse, passagiers die terugkeren
naar huis. De resterende passagiersvluchten tussen New York en Schiphol worden uitgevoerd
door KLM (in codeshare met Delta). Op basis van de laatste informatie gaat het om
gemiddeld één retourvlucht per dag. Naast het mogelijk maken van repatriëring zijn
deze vluchten ook van groot belang voor de handel in goederen tussen Nederland en
de Verenigde Staten, waaronder medische apparatuur en middelen.

We constateren bezorgdheid bij veel mensen over vluchten uit New York en de rest van
de Verenigde Staten. In de media verschijnen berichten over bezorgdheid bij passagiers,
het cabinepersoneel en omwonenden van luchthaven Schiphol. Op dit moment is er geen
medisch advies van het RIVM om een vluchtverbod op vluchten vanuit de Verenigde Staten
te rechtvaardigen. Wel geeft het RIVM aan dat er gedragsregels aangehouden kunnen
worden, om het gevaar van besmetting met het coronavirus te beperken.

Het kabinet neemt nu daarom extra maatregelen. Voor de passagiers aan boord van die
vluchten vanuit de Verenigde Staten die Nederland betreden, geldt dat wij hen met
klem verzoeken om na aankomst veertien dagen thuisquarantaine in acht te nemen. Vanaf
vrijdagochtend 3 april zijn er aan passagiers uit de Verenigde Staten bij aankomst
op Schiphol brieven overhandigd met deze dringende oproep. Dit waren vanochtend drie
vluchten uit de steden Detroit, New York en Atlanta. Daarin wordt de oproep tot thuisquarantaine
benadrukt en uitgelegd. Ook worden flyers uitgedeeld met de (gedrags)regels, medische
protocollen en hygiëne-maatregelen die gelden in Nederland. We hebben eerder gezien
dat deze adviezen goed worden opgevolgd. Deze dringende oproep tot thuisquarantaine
geldt overigens ook voor de repatriëringsvluchten uit de landen waarvoor nu een vliegverbod
geldt (te weten: China, Zuid-Korea, Italië, Iran, Spanje en Oostenrijk) naar Nederland.

Verder zijn wij al in gesprek met KLM over mogelijk aanvullende maatregelen bij vertrek
vanuit de Verenigde Staten. Dat gesprek willen we ook voeren met andere luchtvaartmaatschappijen
die vluchten verzorgen vanuit hoog-risico gebieden. Het doel is dat er volgende week
controles op de gezondheid van passagiers worden ingevoerd bij het vertrek van vluchten,
die Nederland als eindbestemming hebben. Denk hierbij aan controles bij het inchecken.
Met deze maatregelen wordt zoveel mogelijk voorkomen dat mensen ziek het vliegtuig
ingaan. Dit is een goede maatregel voor de gezondheid en de welzijn van het luchtvaartpersoneel
en passagiers en in lijn met de COVID-19 richtlijnen van de IATA.

Op 10 april lopen de vigerende vliegverboden voor China, Zuid-Korea, Italië, Iran,
Spanje en Oostenrijk af. Voor deze datum zal het kabinet dit pakket aan vliegverboden
en aanvullende maatregelen opnieuw worden beschouwd.

Met deze brief acht ik ook de Kamervragen van Van Kooten-Arissen (Van Kooten-Arissen),
Wilders (PVV), Krol (50PLUS), Van der Staaij (SGP) en Baudet (FvD) van 2 april jl.
beantwoord.1

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge