Brief regering : Verslag van de Europese Raad videoconferentie inzake inzake COVID-19 van 26 maart 2020

25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 1528 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 maart 2020

Hierbij bied ik u, mede namens de Minister-President, het verslag aan van de Europese
Raad videoconferentie inzake COVID-19 van 26 maart 2020.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok

Verslag videoconferentie Europese Raad d.d. 26 maart 2020

Op 26 maart jl. spraken de leden van de Europese Raad (ER) elkaar via een videoverbinding.
Er werd met name gesproken over maatregelen om de economische impact van de coronacrisis
te mitigeren. Ook werd gesproken over onderzoek, medische hulpmiddelen, de Europese
binnen- en buitengrenzen en repatriëring van EU-burgers. Er werd een gezamenlijke
verklaring van de leden van de ER aangenomen.1

Naast bespreking van de hieronder genoemde onderwerpen stelden de leden van de ER
vast dat het noodzakelijk is voorbereidingen te gaan treffen voor een terugkeer naar
een normaal functioneren van de maatschappij en economie in Europa. Zij vroegen de
voorzitters van de Commissie en de Europese Raad om samen met andere instellingen
een routekaart ter zake voor te gaan bereiden. Ook riepen zij ertoe op lessen te trekken
uit het crisismanagement waarbij de Commissie werd gevraagd hierover voorstellen uit
te werken.

Economie

Naar aanleiding van de brief van de voorzitter van de Eurogroep spraken alle leden
van de Europese Raad zich uit voor solidariteit met de lidstaten die het zwaarst getroffen
zijn. Er was waardering voor de stappen die al zijn gezet. Een aantal leden van de
Europese Raad noemde het belang van het openhouden van de interne markt. Er was discussie
over maatregelen die de Eurogroep zou moeten nemen. Een aantal lidstaten pleitte voor
extra financiële steunmaatregelen. De Minister-President sprak zich uit voor een gecoördineerde
Europese reactie op de economische gevolgen van de coronacrisis. Hij verwees daarbij
naar de reeds genomen maatregelen waaronder het vrijmaken van middelen op de EU-begroting
en het bieden van tijdelijke flexibiliteit onder EU-regels. Hij benadrukte het belang
van tenuitvoerlegging van deze maatregelen. Indien een beroep zou worden gedaan op
het ESM dienen daarbij passende conditionaliteiten te worden toegepast. Geconcludeerd
werd dat de Eurogroep binnen twee weken met voorstellen komt waar de leden van de
Europese Raad zich vervolgens over kunnen uitspreken.

Gezondheid

Lidstaten verklaarden alles in hun macht te (blijven) doen om de EU-burgers te beschermen
tegen de impact van de coronacrisis. Veel lidstaten onderstreepten het belang van
onderzoek naar een vaccin en van voldoende medische hulpmiddelen. In dat licht spraken
lidstaten af om hun inspanningen te versnellen om de beschikbaarheid van medische
hulpmiddelen te beschermen. De Europese Commissie speelt hierbij een belangrijke rol
en zal in samenwerking met de industrie tevens verdere actie ondernemen om tekorten
aan te pakken. De Europese Commissie concludeerde dat bijna alle exportverboden binnen
de EU zijn opgeheven en dat zij de twee lidstaten die deze nog hebben daarop zullen
aanspreken.

Daarnaast spraken lidstaten af, in lijn met de aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie,
waar mogelijk meer te zullen gaan testen op het coronavirus.

Grenzen/mobiliteit

Wat betreft de Europese buitengrenzen zijn de leden van de Europese Raad overeengekomen
de situatie te monitoren. Indien nodig zullen zij te zijner tijd besluiten of het
inreisverbod voor niet-essentiële reizen naar Europa verlengd dient te worden. De
huidige maatregelen zijn tot 17 april 2020 van kracht. Daar waar lidstaten interne
grenscontroles hebben ingesteld, zullen lidstaten het vrij verkeer van goederen en
essentiële diensten waarborgen. Met behulp van de Commissie zullen de lidstaten de
laatste problemen aan de grenzen aanpakken, zoals daar waar EU burgers door blokkades
aan de interne grenzen niet terug kunnen keren naar het thuisland. Ook is het van
belang dat grenswerkers en seizoenarbeiders essentiële werkzaamheden kunnen voortzetten.
Tot slot benadrukken de leden van de Europese Raad het belang van de levering van
goederen en essentiële diensten via land, zee en lucht.

Situatie EU-burgers in derde landen

Josep Borrell, de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenland- en
veiligheidsbeleid, gaf aan dat er nog 400.000 EU-burgers vastzitten buiten de EU.
Dankzij interventie van de EU zijn er een aantal hubs langer opgebleven. Borrell riep alle lidstaten op om ook burgers van andere EU-landen
mee terug te nemen.

Overig

De leden van de Europese Raad bekrachtigden de Raadsconclusies van 25 maart 2020 over
uitbreiding en het stabilisatie- en associatieproces. Daarnaast spraken zij hun medeleven
uit met de getroffenen van de aardbeving in Kroatië. De leden van de ER toonden zich
voorts bezorgd over de situatie aan de Turks-Griekse grens en benadrukten hun solidariteit
met de betrokken lidstaten.