Brief regering : Reactie op verzoek commissie over een brief om aandacht voor problemen van studenten uit Bonaire, St. Eustatius en Saba m.b.t. aanvraag studiebeurs bij DUO

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 januari 2020

Hierbij zend ik u, mede namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en
de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, de reactie op uw brief van
24 oktober jl. waarin u verzoekt te reageren op de brief van 12 september jl. van
dhr. Van Xanten, eilandraadslid van het openbaar lichaam Saba. Ik dank u en via u
dhr. Van Xanten voor de door hem verstrekte informatie.

In zijn brief geeft dhr. Van Xanten aan dat (oud-)studenten uit Bonaire, Sint Eustatius
en Saba tegen problemen aanlopen in hun communicatie met DUO. Het gaat dan met name
om onvoldoende informatie van DUO over terugbetalingen van studieschulden, het aanvragen
van studiefinanciering en de onzekerheid die ontstaat bij studenten over hoe zij om
moeten gaan met DUO. Het betreft daarnaast ook de Lerarenbeurs. Een specifieke casus
is als voorbeeld toegevoegd over de gedeeltelijke terugvordering van een lerarenbeurssubsidie.
In deze brief ga ik niet verder in op deze casus. Op dit moment lopen er namelijk
twee beroepsprocedures bij de rechtbank Den Haag over de subsidies die de betreffende
leraar ontving over de jaren 2016–2017 en 2017–2018.

Dhr. Van Xanten doet via de brief het verzoek aan de vaste Kamercommissie van OCW
om een onderzoek te doen naar de genoemde problemen om deze in de toekomst te kunnen
voorkomen.

Informatievoorziening DUO over Studiefinanciering

Voor wat betreft de informatievoorziening kan ik u berichten dat DUO op verschillende
manieren voorlichting geeft over studiefinanciering aan de aanstaande studenten en
hun ouders. Hierbij is er aandacht voor de aanvraag van studiefinanciering, wordt
er uitgelegd waar de studiefinanciering uit bestaat en wordt de student ervan bewust
gemaakt dat leningen die aangegaan worden, in beginsel ook terugbetaald dienen te
worden. Regelmatig geven medewerkers van de Rijksdienst Caribisch Nederland, afdeling
OCW Caribisch Gebied die voor DUO op Bonaire werken, voorlichting over studiefinanciering
op Sint Eustatius en Saba. Zo ook afgelopen november. Beschikkingen en beslissingen
op bezwaar worden in het Nederlands opgesteld, maar overige correspondentie wordt
zoveel mogelijk gedaan in de taal die de betrokkene wenst te spreken, te weten Engels,
Papiaments of Nederlands en dit gebeurt zowel mondeling als schriftelijk.

Daarnaast maakt DUO gebruik van verschillende communicatiemiddelen (website, meertalige
brochures, sociale media, e-mail en lespakketten) om de (oud-) studenten te informeren.
De oud-studenten die na het afronden van de studie in het tweede jaar van de aanloopfase
zitten, worden uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek met als doel de oud-student
goed voor te bereiden op de start van de aflosfase en te informeren over de sociale
aflosmogelijkheden die er zijn. Om oud-studenten goed te kunnen informeren is gekozen
voor deze persoonlijke benadering. En tot slot is het voor de (oud-)studenten altijd
mogelijk om, al dan niet via een lokaal contactpersoon, contact op te nemen met DUO
in Nederland.

Informatievoorziening DUO over de Lerarenbeurs

Over de informatievoorziening betreffende de Lerarenbeurs wordt in de brief van dhr.
Van Xanten aangegeven dat de communicatie van en met medewerkers van DUO op diverse
punten niet optimaal verloopt. Daarbij gaat het onder meer om de manier van het versturen
van correspondentie en de voertaal. Gesteld wordt dat brieven die per luchtpost verstuurd
worden, te laat binnen komen, waardoor de aangegeven deadlines in de brieven niet
gehaald kunnen worden.

Voor de aanvraag van een Lerarenbeurs is het verplicht om een e-mailadres op te geven,
maar momenteel worden officiële berichten die uit het systeem van DUO komen, per post
toegezonden. Dit zou procedureel opgelost kunnen worden door correspondentie uit het
digitale archief te halen en per e-mail naar de desbetreffende klant te sturen, maar
vergt meer handelingen bij de uitvoering. Deze handelingen zullen worden opgenomen
in de werkinstructie voor de aanvraag Lerarenbeurs Caribisch Nederland. Ook geeft
DUO aan dat het sinds dit jaar mogelijk is voor personen die woonachtig zijn buiten
Nederland, maar wel in het bezit zijn van een BSN, om via DigiD in te loggen op «Mijn
DUO». Voor de komende aanvraagronde voor de Lerarenbeurs, die start op 1 april 2020,
zal DUO hierover informatie opnemen op de website onder het kopje «aanvragen Lerarenbeurs».
Leraren die hier gebruik van maken, kunnen dan aangeven dat zij hun post voortaan
digitaal willen ontvangen.

Op de website van DUO is informatie opgenomen over onder meer de voorwaarden en de
aanvraag. Ook is een telefonische helpdesk ingericht en kunnen vragen worden gesteld
via lerarenbeurs@duo.nl. Deze bronnen zijn toegankelijk voor studenten uit Bonaire,
Sint Eustatius en Saba. DUO gaat in de nabije toekomst de informatie op de website
meertalig inrichten en zal in dat licht ook de informatie over de Lerarenbeurs meenemen.

DUO spant zich in om ook in Caribisch Nederland betrokkenen zo goed mogelijk te informeren
en met hen te communiceren. Dat garandeert uiteraard niet dat alles in een keer goed
gaat.

Ik benadruk dan ook dat als er problemen zijn met DUO of als er zaken onduidelijk
zijn, dat het van belang is dat betrokkenen altijd contact opnemen met DUO. Dat kan
rechtstreeks of via de medewerkers van de Rijksdienst Caribisch Nederland, afdeling
OCW Caribisch Gebied met standplaats Bonaire of Sint Eustatius. De laatsten zijn ook
regelmatig op Saba. Er kan dan gekeken worden of het mogelijk is deze problemen gezamenlijk
op te lossen of onduidelijkheden op te helderen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.W. Knops