Brief regering : Financiële gevolgen van de schorsing van Turkije uit het F-35 programma en van de deelname aan de block buy

Nr. 456 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 januari 2020

In deze brief informeer ik u over de huidige financiële gevolgen voor het Nederlandse
project Verwerving F-35 als gevolg van de schorsing van Turkije uit het F-35 programma.
De huidige geraamde meerkosten zijn gebaseerd op beschikbare tussentijdse ramingen
van het F-35 Joint Program Office (JPO) voor de 46 Nederlandse F-35 jachtvliegtuigen. Met deze brief informeer ik u
ook over een financiële meevaller voor het project Verwerving F-35 als gevolg van
de zogeheten block buy.

Als gevolg van de levering van het Russische S-400 luchtverdedigingssysteem aan Turkije
is door de Verenigde Staten besloten Turkije te schorsen uit het F-35 programma. De
schorsing van Turkije uit het F-35 programma heeft financiële gevolgen voor de partners
in het programma. De kostenverdeelsleutel van de gedeelde kosten voor de partners,
de cost share ratio (CSR), binnen het F-35 programma is gewijzigd. In de twintigste voortgangsrapportage
project Verwerving F-35 (Kamerstuk 26 488, nr. 451) was reeds vermeld dat dit voor Nederland betekent dat het percentage stijgt van
1,198 procent naar 1,238 procent. Ook wijzigen de Nederlandse kosten als gevolg van
het verplaatsen van productie uit Turkije en het aanpassen van specifieke kostenverdeelsleutels
tussen landen onderling.

De schorsing van Turkije betekent voor Nederland voor de eerder bestelde 37 toestellen
een huidige geraamde totale kostenverhoging van ongeveer € 60,0 miljoen1 over de gehele levensduur2 van de F-35. Voor de additionele negen toestellen, die eind 2019 bij het JPO zijn
besteld, is de huidige geraamde totale kostenverhoging ongeveer € 15,0 miljoen over
de hele levensduur.

Naast de meerkosten als gevolg van de schorsing van Turkije kent het project Verwerving
F-35 een geraamde financiële meevaller op de investeringen. Op basis van contractinformatie
is het effect van de block buy op de gemiddelde kale stuksprijs voor de Nederlandse toestellen geactualiseerd. Dit
resulteert in een eenmalige kostendaling van € 101,8 miljoen ten opzichte van de ramingen
van de twintigste voortgangsrapportage.

De eerstvolgende voortgangsrapportage zal gebaseerd zijn op de in totaal 46 bestelde
F-35-toestellen. In de dan geactualiseerde ramingen voor deze vliegtuigen zijn de
financiële effecten van de schorsing van Turkije en de financiële meevaller van de
block buy verwerkt. De financiële inpasbaarheid van de definitieve ramingen binnen de Defensiebegroting
wordt integraal in de jaarlijkse voortgangsrapportage bezien, die uw Kamer conform
de uitgangspuntennotie groot project Verwerving F-35 uiterlijk met Prinsjesdag ontvangt.

De Staatssecretaris van Defensie,
B. Visser