Brief regering : Stand van zaken afwikkeling RFS en verkoop aandelen SABB

Nr. 99
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 november 2019

Het afgelopen jaar heb ik uw Kamer een aantal keer geïnformeerd over ontwikkelingen
bij RFS Holdings B.V.1 (RFS).2 Zoals eerder gemeld was een belang in Saudi British Bank (SABB) materieel gezien
het laatste onderdeel van de gezamenlijke activa in RFS. De aandelen SABB zijn medio
2019 door RFS uitgekeerd aan de partijen van het voormalig consortium. NLFI heeft
namens de staat de aandelen SABB beheerd.

Start verkoopproces aandelen SABB

In mijn brief van 22 mei 2019 heb ik aangekondigd dat NLFI zou starten met het verkooptraject
van de aandelen SABB. Doel hierbij was om het belang op een zo kort mogelijke termijn
te verkopen. Ik heb toegezegd u op de hoogte te houden van de ontwikkelingen en u
te informeren op het moment dat het verkooptraject is afgerond.

Met mijn vertrouwelijke brief van 4 september 2019 is de Kamer geïnformeerd over de
voortgang in het verkoopproces van de aandelen SABB.3 In deze brief heb ik toegelicht dat NLFI eerst heeft gekeken naar de mogelijkheden
om het gehele aandelenbelang onderhands te verkopen. De ontvangen biedingen waren
op dat moment echter niet aantrekkelijk genoeg. NLFI startte daarom de verkoop van
aandelen op dagelijkse basis in kleine hoeveelheden via de Saudische beurs. NLFI is
daarnaast open blijven staan voor een onderhandse verkoop van het resterende aandelenbelang.

Ontwikkelingen verkoopproces aandelen SABB en afwikkeling RFS

NLFI hield voor de start van het verkoopproces ruim 75 mln. aandelen SABB. Inmiddels
kan ik u informeren dat NLFI de afgelopen maanden via dagelijkse beurstransacties
ruim 20 mln. aandelen heeft verkocht voor een gemiddelde prijs van SAR4 32,41. De opbrengst hiervan is afgerond SAR 649 mln. (op basis van de huidige wisselkoers
is dit EUR 156 mln.).

Gedurende het verkooptraject via beurstransacties heeft zich bij NLFI een koper gemeld
voor een onderhandse koop van het resterende belang van 55 mln. aandelen SABB voor
SAR 28 per aandeel. NLFI heeft mij begin november geadviseerd dat dit onderhandse
bod optimale snelheid bood om de aandelen op korte termijn volledig te verkopen. NLFI
heeft mij geadviseerd dat alternatieve opties om het aandelenbelang af te bouwen minder
aantrekkelijk waren. Bij de alternatieve opties zou de afbouw nog een lange periode
in beslag nemen. Daarnaast loopt de zogenoemde «lock-up»-periode van de andere consortiumpartijen medio december af. De afloop van de lock-up-periode
zou waarschijnlijk prijsdruk op het aandeel veroorzaken. De staat zou daardoor het
marktrisico blijven lopen dat het aandelenbelang in waarde fluctueert mede als gevolg
van ontwikkelingen in de algemene economische situatie in het Midden-Oosten. Daarnaast
zou er sprake blijven van een valutarisico op de SAR-EUR.5

Ik onderschrijf het advies van NLFI. Het bod bood de beste kans om het belang in één
keer te verkopen tegen een acceptabele prijs. Ik heb daarom ingestemd met de onderhandse
verkoop. De transactie wordt deze week afgerond. De verkoopopbrengst van deze transactie
bedraagt SAR 1.540 mln. (EUR 367 mln.). Met inbegrip van de opbrengst van de dagelijkse
beurstransacties bedraagt de totale verkoopopbrengst daarmee afgerond SAR 2.189 mln.
(EUR 523 mln.).

Na uitkering van de aandelen SABB aan de consortiumpartijen is RFS afgewikkeld. Van
het resterende kapitaal in RFS komt ongeveer 24 mln. toe aan de staat. De totale brutoopbrengst
van de afwikkeling van het belang in RFS en de verkoop van het belang in SABB is daardoor
ongeveer EUR 547 mln.

Budgettaire verwerking

Eerder heb ik u geïnformeerd over uitgaven voor de schikkingsovereenkomst en de belastingplicht
van de staat in Saudi-Arabië. 6 Het gesprek met de Saudische belastingdienst over de belastingplicht is nog niet
afgerond. Daarnaast is er sprake van transactiekosten die samenhangen met de verkoop
van de aandelen. De totale uitgaven voor de schikking, belastingen en transactiekosten
bedragen naar verwachting EUR 136 mln. Voor het schikkingsbedrag is bij de Eerste
Suppletoire Begroting 2019 reeds een betalingsverplichting van EUR 94 mln. opgenomen
in de begroting van het Ministerie van Financiën. Ik zal de uitgaven en ontvangsten
die samenhangen met deze verkoop conform de begrotingscyclus opnemen in de Tweede
Suppletoire Begroting van het Ministerie van Financiën.

De verkoopopbrengst zelf en de uitgaven zijn niet relevant voor het uitgavenplafond,
maar het saldo tussen de verkoopopbrengst en de uitgaven verlaagt wel de EMU-schuld.
Op basis van de hierboven genoemde totale ontvangsten en uitgaven van respectievelijk
EUR 547 mln. en EUR 136 mln. is de verwachte netto-opbrengst EUR 411 mln.

Met de afwikkeling van het belang in RFS en de verkoop van de aandelen SABB heeft
de staat het volledige belang in RFS te gelde gemaakt. Naast de netto-verkoopopbrengst
van EUR 411 mln. heeft de staat in het verleden EUR 6 mln. dividend ontvangen. De
(oorspronkelijke) kapitaaluitgaven van de staat bedroegen in totaal EUR 2.642 mln.7 De extra rentelasten op de staatsschuld voor RFS zijn tot en met 31 december 2018
berekend op EUR 708 mln. In 2013 heeft mijn voorganger de Kamer reeds geïnformeerd
dat de waarde van het staatsbelang in RFS vele malen lager is dan de kapitaaluitgaven
van de staat. De afgelopen jaren is deze situatie niet substantieel veranderd.

Ter afsluiting

Ik vind de verkoop van SABB en afwikkeling van RFS een positieve ontwikkeling. Hiermee
is de bijzondere situatie beëindigd waarbij de Nederlandse staat een belang had in
een Saudische bank. Door de afwikkeling van RFS is tevens een einde aan gekomen aan
het consortium waar de staat onderdeel van werd als gevolg van de overname van Fortis/ABN
AMRO in 2008. Daarnaast is met de afronding van de verkoop van SABB het laatste belang
verkocht dat de staat nog had naast ABN AMRO en de Volksbank. Hiermee is weer een
stap gezet in de afbouw van de belangen van de staat in de tijdelijke financiële instellingen.

De Minister van Financiën,
W.B. Hoekstra