Brief regering : Stand van zaken verkenning opvolger C2000

Nr. 99 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 november 2019

In mijn brief van 26 april 2019 heb ik uw Kamer geïnformeerd over de verkenning die
is gestart naar een mogelijke opvolger van het C2000 spraaknetwerk.1 In het Algemeen Overleg van 20 juni 2019 (Kamerstuk 30 821, nr. 90) heb ik toegezegd uw Kamer dit najaar te informeren over de stand van zaken van deze
verkenning. De aanleiding van de verkenning is het advies van de AIVD om over te gaan
naar een oplossing waarbij de afhankelijkheid van landen met een offensief cyberprogramma
gericht tegen Nederlandse belangen is geminimaliseerd.2 Ik onderschrijf dit advies en het belang om Nederland weerbaar te maken tegen statelijke
dreigingen. In deze brief ga ik in op de voortgang van de verkenning naar een dergelijke
oplossing en de vervolgstappen die ik zal nemen.

Politie, Brandweer, Ambulancediensten en Defensie (Koninklijke Marechaussee) maken
op dit moment gebruik van het C2000 spraaknetwerk voor hun missiekritische spraakvoorziening.
Het huidige C2000 spraaknetwerk is gebaseerd op de TETRA-standaard (Terrestrial Trunked
Radio). De TETRA-standaard is uitontwikkeld en de contractduur van het vernieuwde
C2000 spraaknetwerk loopt tot 2028.

De bovengenoemde operationele partijen hebben een groeiende behoefte aan diensten
waarvoor data verstuurd dienen te worden, zoals bijvoorbeeld realtime video. Het TETRA-systeem
is niet geschikt om aan deze behoefte te voldoen. Deze data-uitwisseling (mobiel breedband)
vindt voor het overgrote deel plaats via reguliere mobiele netwerken en mobiele netwerkoperators
(mno’s).

Eerste fase verkenning

De afgelopen maanden heeft mijn ministerie in beeld gebracht welke mogelijkheden er
zijn om opvolging te geven aan het advies van de AIVD. Daarbij is in eerste instantie
gekeken naar de mogelijkheden gebaseerd op het vernieuwde C2000 spraaknetwerk, zoals
het vervangen van (delen van) het netwerk. Ook is verkend of een nieuw spraaknetwerk
op basis van de TETRA-standaard uitkomst kan bieden. Vanwege de technische beperkingen
en impact op het beheer van het netwerk ben ik van oordeel dat dit geen werkbare oplossingen
zijn.

Een internationale vergelijking laat zien dat meerdere landen kiezen voor mobiel breedband
als drager voor missiekritische communicatie. Landen als het Verenigd Koninkrijk en
Finland zijn in een vergevorderd stadium van het vervangen van hun bestaande (TETRA-gebaseerde)
systemen door een systeem gebaseerd op mobiel breedband waarbij gebruikt wordt gemaakt
van het antennenetwerk van mobiele netwerkoperators.

Overleg met de operationele partijen over de uitgangspunten en randvoorwaarden waaraan
een nieuw systeem dient te voldoen levert op dat een dergelijk systeem gebaseerd op
mobiel breedband op dit moment het meest aansluit bij de toekomstige wensen van de
gebruikers. Alles overziend ben ik van oordeel dat het nader uitwerken van de contouren
van een nieuw systeem waarbij de (missiekritische) communicatie verloopt via mobiel
breedband een logische vervolgstap is in het kader van deze verkenning.

Haalbaarheidsonderzoek

De komende maanden laat ik een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren waarin de voor- en
nadelen van de verschillende modellen voor missiekritische communicatie gebaseerd
op mobiel breedband in beeld worden gebracht. Daarbij wordt een vergelijking gemaakt
met de huidige situatie.

Bij het haalbaarheidsonderzoek worden de te beschermen belangen (in het kader van
de nationale veiligheid) verder in beeld gebracht. Doel daarvan is het nader in beeld
krijgen van de potentiele dreiging en te nemen mitigerende maatregelen.

Daarbij kijken we naar de continuïteit van dienstverlening, de bescherming van data
en gevoelige informatie en strategische onafhankelijkheid van een systeem. Een soortgelijke
risicoanalyse is eerder ook gemaakt in het kader van het 5G-traject. In het haalbaarheidsonderzoek
zal daarnaast aandacht zijn voor financiën, besturing en bruikbaarheid, (cyber)veiligheid,
technische implicaties en juridische- en wetstechnische consequenties van een overstap
naar een systeem gebaseerd op mobiel breedband.

Tot slot

In mijn brief van 26 april 2019 heb ik aangegeven dat het specificeren, marktverkenning,
aanbesteding en realisatie van een nieuw systeem naar alle waarschijnlijkheid rond
de vijf jaar duurt. Dit inzicht is onveranderd. Ervaringen in het Verenigd Koninkrijk
en Finland laten zien dat het om een meerjarig en langlopend traject gaat. De inzet
van het haalbaarheidsonderzoek is om tevens meer inzicht te verschaffen in de duur
van het traject. Naar verwachting kan ik uw Kamer voor de zomer van 2020 berichten
over de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek en het vervolg.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus