Brief regering : Inventarisatie van onderzoek naar de mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie

Nr. 181 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 november 2019

Tijdens het algemeen overleg over het onderwerp discriminatie op 14 februari 2019
heeft de heer Krol (50PLUS) gevraagd om onderzoek naar het mechanisme achter veel
voorkomende leeftijdsdiscriminatie. Ik heb hem toegezegd eerst te zullen kijken naar
onderzoek dat al gedaan wordt naar de mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie en,
als ik constateer dat er nog een leemte bestaat, te kijken of aanvullend onderzoek
meer inzicht kan geven en suggesties kan opleveren voor beleidsreacties.1 Met deze brief stel ik u graag op de hoogte van de uitkomsten van mijn inventarisatie.

Onderzoeken naar mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie – arbeidsmarkt

– Literatuuronderzoek. De juiste persoon op de juiste plaats, de rol van stereotypering
bij de toegang tot de arbeidsmarkt, College voor de rechten van de mens, juli 20132

In dit onderzoek wordt onder meer ingegaan op verschillende mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie
bij de toegang tot de arbeidsmarkt, inclusief verwijzingen naar meerdere publicaties
over dit onderwerp.3

– Werkende perspectieven voor oudere werknemers, De aantrekkelijkheid van oudere werknemers
volgens werkgevers; een economische en arbeidspsychologische benadering, SEO Economisch
onderzoek, april 20164

In dit onderzoek is vanuit het perspectief van de werkgever de relatieve arbeidsmarktpositie
van ouderen onderzocht en ligt de focus op de aannamekans van oudere werkzoekenden
en economische en arbeidspsychologische factoren die deze kans beïnvloeden.

Onderzoeken naar mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie – overige terreinen

– Contemporary Perspectives on Ageism, Liat Ayalon, Clemens Tesch-Römer (editors), 2018
Springer5

Deze omvangrijke internationale publicatie gaat in op de oorsprong, de verschijningsvormen
en de gevolgen van vooroordelen en stereotypen rond leeftijd («ageism»).

– Understanding Age Stereotypes and Ageism, in: Understanding the Psychology of Diversity,
B. Evan Blaine, K.J. McClure Brenchley, 20186

Deze publicatie gaat in op stereotypen rond leeftijd en leeftijdsdiscriminatie en
verwijst hierbij naar vele andere publicaties over dit onderwerp.

Over «ageism», de werking van stereotypen en vooroordelen op grond van leeftijd zijn vele andere
(internationale) publicaties verschenen en beschikbaar.

«Social gerontology» is een onderdeel van de gerontologie dat zich richt op de sociale aspecten van ouder
worden. Ook in deze literatuur is informatie te vinden over de mechanismen achter
leeftijdsdiscriminatie, bijvoorbeeld in:

– Beelden van ouderen lijdend of leidend?, M.J. Schuurmans, Tijdschrift voor Gerontologie
en Geriatrie 20187

– We will be different! Ageism and the Temporal Construction of Old age, H. Jönson,
Gerontologist 2012, 53 no. 28

Ik concludeer uit deze inventarisatie dat er een relevant (internationaal) aanbod
is van onderzoeken naar mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie, met name op het
terrein van de arbeid maar ook daarbuiten. Daarnaast wordt er veel onderzoek gedaan
naar de omvang en de effecten van leeftijdsdiscriminatie, zoals het onderzoek naar
ervaren discriminatie van het SCP9 en het onderzoek naar de effecten van leeftijdsdiscriminatie in vacatureteksten van
het College voor de rechten van de mens.10 Het SCP heeft in het rapport «Arbeidsmarkt in kaart, werkgevers 2017»11 in een hoofdstuk aandacht geschonken aan de opvattingen van werkgevers over oudere
werknemers. In het rapport «Verschil in Nederland»12 gaat het SCP in op de ervaren belangentegenstellingen tussen jong en oud. Ik heb
bij het SCP geïnformeerd naar hun bestaande en aankomende werkprogramma (looptijd
t/m 2020). Hierin wordt geen concrete aandacht besteed aan de mechanismen achter leeftijdsdiscriminatie.
Ik zal het SCP benaderen met de suggestie om hier in de toekomst specifieker aandacht
aan te besteden.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.W. Knops