Brief regering : VWS-monitor september 2019

Nr. 4 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 september 2019

Inleiding

Hierbij bied ik u, mede namens de Minister voor MZS en de Staatssecretaris van VWS,
de VWS-monitor september 2019 aan1. Het doel van de VWS-monitor is om meer inzicht te krijgen in de staat van de volksgezondheid
en zorg in Nederland. Dit gebeurt door middel van een aantal kernindicatoren die over
een langere termijn een beeld geven. Tot op heden werd voor de VWS-monitor vooral
gebruik gemaakt van indicatoren die afkomstig waren van de Staat van Volksgezondheid
en Zorg. In deze kabinetsperiode zijn echter verschillende actieprogramma’s gelanceerd
en zijn er hoofdlijnakkoorden gesloten die ook relevante indicatoren bevatten die
inzicht kunnen bieden. Daarom heb ik besloten om in de bijgevoegde VWS-monitor ook
indicatoren op te nemen die nu zijn opgenomen in de beleidsagenda van de ontwerpbegroting
2020 van VWS en onder meer afkomstig zijn uit de huidige actieprogramma’s.

Met deze brief en de VWS-monitor kom ik voorts tegemoet aan twee toezeggingen die
ik heb gedaan tijdens het wetgevingsoverleg d.d. 18 juni 2019 over het jaarverslag
2018 van VWS om de VWS-monitor meer in samenhang te brengen met de VWS-begroting en
actieprogramma’s (Kamerstuk 35 200 XVI, nr. 18). Daarnaast heeft u tijdens dit overleg verzocht om een nadere toelichting op de
opgenomen indicatoren. Om een afdoende toelichting te geven op de gedane aanpassingen
in de bijgevoegde monitor heb ik besloten om deze twee maal per jaar separaat aan
uw Kamer te sturen, tegelijk met de ontwerpbegroting en het jaarverslag.

De VWS-monitor

De afgelopen jaren was een overzicht van doelstellingen en indicatoren in de begrotingsstukken
opgenomen, maar werd voor de waarden verwezen naar een aparte website. De integrale
VWS-monitor was daarmee via deze website2 beschikbaar. Deze website blijft in de lucht om zo de versie ook digitaal te behouden.
Vanwege de wens om een afdoende toelichting te ontvangen is er voor gekozen om de
monitor separaat toe te sturen.

De tweede toezegging betreft het (voor zover mogelijk) opnemen van relevante indicatoren
uit de actieprogramma’s in de VWS-monitor, zodat er meer samenhang ontstaat tussen
actieprogramma’s, de VWS-monitor en ook de begroting en jaarverslag (begrotingsstukken).
Het actieprogramma «Zorg voor de Jeugd» werd daarbij expliciet genoemd. Om aan deze
toezegging te voldoen is een aantal wijzigingen doorgevoerd in de VWS-monitor:

• Diverse indicatoren die in de beleidsagenda van de ontwerpbegroting 2020 van VWS zijn
opgenomen, zijn ook toegevoegd aan de VWS-monitor. Het betreft indicatoren uit de
programma’s die reeds voldoende geoperationaliseerd zijn en een meerjarig karakter
hebben en daarmee passen in de doelstelling van de VWS-monitor om voor een langere
termijn een beeld te schetsen van de zorg.

• De eerdere dubbelingen zijn verwijderd. Het betreft onder meer de indicatoren onder
de thema’s «betaalbaarheid» en «betrokken samenleving» die in de fasen «beter worden»,
«leven met een chronische ziekte en beperking» en «zorg in de laatste fase» driemaal
werden gebruikt. Deze zijn zo goed mogelijk toebedeeld aan één van de kwadranten.

• Tot slot zijn enkele indicatoren geschrapt omdat de waarden verouderd zijn en er niet
voorzien is in actualisering in de nabije toekomst. Ook daar waar de toevoegingen
vanuit de beleidsagenda en de beleidsprogramma’s inhoudelijk overlappen met de eerder
gebruikte indicatoren, zijn deze geschrapt. Zo wordt voor de indicator «het aandeel
BBP besteed aan zorg» nu gebruik gemaakt van OECD-cijfers zoals ook in de beleidsagenda
gebeurt. Door gebruik te maken van de internationaal gangbare definitie van zorguitgaven
kunnen deze worden vergeleken met die van andere landen.

Daarnaast is in een aangenomen motie gevraagd om in de voortgangsrapportage van «Werken
in de zorg» een tiental parameters op te nemen met betrekking tot «anders werken in
de zorg». Dit zal worden uitgewerkt in de volgende voortgangsrapportage van het actieprogramma
die uw Kamer komende november zal ontvangen en is daarmee nog niet beschikbaar voor
deze versie van de VWS-monitor.

In de tabel bij deze brief is aangegeven welke indicatoren uit de actieprogramma’s
en de beleidsagenda van de ontwerpbegroting 2020 van VWS zijn toegevoegd aan de VWS-monitor.

Tot slot

Ik vertrouw erop dat ik met de aanpassingen aan de VWS-monitor en de daarbij behorende
wijzigingen in de VWS-begroting voldoe aan uw verzoek om meer samenhang te creëren
tussen de actieprogramma’s, de begrotingsstukken en de VWS-monitor. Ik streef er met
deze wijzigingen naar om de resultaten van het VWS-beleid meer navolgbaar te maken.

De VWS-monitor en de opgenomen set van indicatoren zullen wij doorlopend bezien op
hun relevantie. Daarom onderstreep ik de noodzaak om er een continu proces van te
maken waar ik u ook van harte bij wil uitnodigen om mee te denken, zoals dat in de
eerdere fase van de totstandkoming van de VWS-monitor ook is gebeurd.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge

Tabel: Toevoegingen aan de VWS-monitor

Toegankelijkheid

Kwaliteit

Betaalbaarheid

Betrokken samenleving

Algemene levensfase overstijgende thema's

Verschil in levensverwachting in goed ervaren gezondheid tussen hoge en lage SES

Zorguitgaven brede definitie (€ mld.)

Percentage medewerkers binnen zorg en welzijn dat (zeer) tevreden is

Percentage medewerkers binnen jeugdzorg dat (zeer) tevreden is

Medewerkerstevredenheid verpleeghuiszorg

Percentage medewerkers binnen zorg en welzijn dat vindt dat ze goed toegerust is

Instroom in de opleidingen zorg en welzijn mbo, hbo en wo

Zorg rond de geboorte

Percentage vroeggeboorte en/of laaggeboortegewicht (BIG2)

Gezond blijven

Roken (volwassenen)

Tevreden met sportfaciliteiten in de buurt

Overmatig drinken (volwassenen)

Overgewicht (volwassenen)

Aantal verloren gezonde levensjaren ten gevolge van voedselinfecties

Beter worden

Gemiddelde wachttijd in weken basis – en gespecialiseerde ggz

Passende jeugdhulp (Traject eenzijdig door cliënt beëindigd)

Groei eerste lijn t.o.v. groei tweede lijn

% herhaald beroep bij begin traject jeugdhulp

Leven met een chronische ziekte en beperking

Cliënttevredenheid verpleeghuiszorg

Personen met een verstandelijke beperking die (on)betaald werk doen

Zorg in de laatste fase

Percentage 75-plussers met een goede kwaliteit van leven