Brief regering : Verzamelwet 2018 en jaarrekeningenrecht

Nr. 8
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 april 2019

Met deze brief informeer ik u over de gevolgen van een recente wetswijziging voor
de digitale aanlevering van de jaarcijfers van ondernemingen. Met ingang van boekjaar
2016 moeten micro- en kleine ondernemingen hun jaarrekening en bijbehorende jaarstukken
op digitale wijze deponeren bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK).
Middelgrote ondernemingen moeten dat met ingang van boekjaar 2017. Ten behoeve van
die digitale deponering wordt ieder jaar in opdracht van de KvK in een publiek-privaat
samenwerkingsverband een taxonomie opgesteld. De taxonomie is een soort digitaal woordenboek
dat wordt verwerkt in software waarmee de jaarrekening digitaal gedeponeerd kan worden.
Dat kan op twee manieren. In de eerste plaats kunnen ondernemers of hun intermediair
(administratiekantoor, accountant etc.) op de website van de KvK1 de informatie uit de jaarrekening invoeren en deze deponeren. In de tweede plaats
wordt deze taxonomie ook vaak verwerkt in (betaalde) boekhoudsoftware, waarmee direct
een jaarrekening kan worden opgesteld en gedeponeerd. Ondernemers kunnen deze softwareproducten
aanschaffen, leasen of op een andere manier toegang toe krijgen, waarna ze hun jaarrekening
in het juiste formaat kunnen opstellen en kunnen deponeren via Digipoort, de beveiligde
verbinding met de KvK. De aanpassingen in de taxonomie en (vooral) de software om
een jaarrekening te deponeren, moeten telkens direct na afloop van het boekjaar beschikbaar
zijn, zodat al in januari gedeponeerd kan worden over het voorgaande boekjaar. De
wijzigingen in de taxonomie voor boekjaar 2018 kwamen in concept daarom al in het
voorjaar 2018 beschikbaar. Daarna zijn er enkel nog kleine wijzigingen mogelijk, om
de software tijdig aan te passen aan deze taxonomie.

Op 19 september 2018 is een wetswijziging met betrekking tot de inrichting van de
jaarrekening in werking getreden die is opgenomen in de Verzamelwet Justitie en Veiligheid
20182. In die wetgeving ontbreekt een aanduiding vanaf welk boekjaar de wetswijzigingen
gelden, zodat ze onmiddellijk in werking zijn getreden op voornoemde datum. De relevante
organisaties uit de publiek-private samenwerking die betrokken zijn bij de totstandkoming
van de taxonomie zijn niet tijdig vanuit mijn ministerie geïnformeerd over de (aanstaande)
wetswijziging. Daardoor kon deze niet worden meegenomen in de jaarlijkse update van
de taxonomie voor het boekjaar 2018. In deze brief wil ik uw Kamer informeren over
de oplossing hiervoor.

De wijzigingen uit de Verzamelwet betreffen een drietal uitsplitsingen van bepaalde
posten in de jaarrekening voor micro-, kleine en middelgrote rechtspersonen en twee
extra informatie-items. Daarvoor zijn er op de website van de KvK en in de administratiesoftware
geen afzonderlijke invulvelden beschikbaar. Om te kunnen voldoen aan de wettelijke
verplichting uit de Verzamelwet worden ondernemers erop gewezen dat de betreffende
informatie in de tekstuele toelichtingsvelden opgenomen dient te worden. Die ingevulde
toelichtingsvelden worden automatisch opgenomen in de jaarrekening bij het deponeren
ervan. In de bijlage3 is aangegeven welke informatie in welke toelichtingsvelden dient te worden vermeld,
zodat de jaarrekening alle wettelijk vereiste informatie bevat. Bij het inloggen op
de website van de KvK om de jaarrekening te deponeren, zal de ondernemer op de inhoud
van deze bijlage worden gewezen. Ik heb organisaties als de KvK, de NBA, de Nederlandse
Orde van Administratie- en Belastingdeskundigen, netwerkorganisatie van accountantskantoren
SRA en VNO-NCW/MKB-NL verzocht de bijlage te verspreiden.

Daarnaast wordt de wetswijziging verwerkt in de jaarlijkse update van de taxonomie
die aan het eind van dit kalenderjaar plaatsvindt. Daarmee zal de taxonomie die gebruikt
zal worden om de jaarstukken over boekjaar 2019 en verder te deponeren, een juiste
en volledige set van begrippen bevatten om ook te voldoen aan de eisen die opgenomen
zijn in de Verzamelwet. De ontwikkeling van de taxonomie voor de jaarverslaggeving
kent een vaste jaarlijkse cyclus, met controle op inhoudelijke en technische kwaliteit,
consultatie van de markt en publicatie. In dat kader verricht de Raad voor de Jaarverslaggeving
jaarlijks met het Ministerie van EZK overeengekomen werkzaamheden, die zijn gericht
op het borgen van de geschiktheid van de Nederlandse Taxonomie voor het deponeren
van de jaarrekeningen die zijn opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen
inzake de jaarrekening en de normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar
worden beschouwd. Eventuele onjuistheden, onduidelijkheden, inconsistenties of omissies
die als onderdeel van dit proces naar voren komen, worden door de Raad in de vorm
van aanbevelingen gerapporteerd aan de desbetreffende NT-partner (de KvK), die verantwoordelijk
is voor correctie en vervolmaking van de Nederlandse Taxonomie.

De Verzamelwet is met onmiddellijke ingang in werking getreden en sindsdien zijn er
diverse jaarrekeningen gedeponeerd waarin doorgaans geen rekening zal zijn gehouden
met de wijzigingen uit die wet. Naar mijn mening zal het eventuele ontbreken van de
desbetreffende post(en) doorgaans niet verplichten tot een correctie zoals bedoeld
in artikel 2:362 lid 6 BW. Het gaat dan om de vraag of door het eventuele ontbreken
van de door de Verzamelwet vereiste informatie, die jaarrekeningen zodanig «in ernstige
mate tekortschieten» in het geven van het door de wet vereiste inzicht in de financiële
positie van de rechtspersoon, dat over de ontbrekende informatie een extra mededeling
bij het Handelsregister gedeponeerd zou moeten worden. Het is aan de rechter om hierover
in individuele gevallen te oordelen. Ondernemers kunnen in geval van twijfel hun accountant
of andere boekhoudkundige intermediair raadplegen.

Kortom, voor reeds gedeponeerde jaarrekeningen zal er doorgaans geen noodzaak tot
correctie bestaan. Voor ondernemingen die nog moeten deponeren, wordt door de KvK
in het portaal informatie gegeven over de hiervoor geschetste praktische oplossing.
En de wetswijziging wordt ten behoeve van het boekjaar 2019 tijdig verwerkt in de
taxonomie.

De Minister voor Rechtsbescherming,
S. Dekker