Brief regering : Stand van zaken Taskforce Radio

Nr. 463 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 april 2019

Hierbij informeer ik u over de stand van zaken met betrekking tot het verbeterplan
voor de herindeling van de DAB+-frequentieruimte, zoals door uw Kamer is verzocht
bij brief van 19 december 2018, alsmede over de verdere stappen die ik met betrekking
tot de radiosector wil zetten.

Taskforce Radio

Conform de wens van uw Kamer ben ik in december 2017 overgegaan tot de oprichting
van een Taskforce om in overleg met de sector tot breed gedragen verbetervoorstellen
te komen ten aanzien van de indeling van het spectrum voor digitale radio. Met een
efficiëntere indeling van het spectrum beoog ik de uitrol en het gebruik van digitale
radio in Nederland te bevorderen.

De Taskforce is met een brede vertegenwoordiging vanuit de sector en onder een onafhankelijke
voorzitter voortvarend van start gegaan. Het afgelopen jaar zijn diverse scenario’s
voor een efficiëntere indeling van het digitale radiospectrum uitgewerkt en besproken.
De Taskforce heeft op 15 november 2018 advies aan mij uitgebracht (bijlage 1)1. In het advies is aangegeven dat aan een aantal voorwaarden nog moet worden voldaan
om de keuze voor een van de scenario’s daadwerkelijk te kunnen implementeren. Het
betrof onder andere een aantal juridische onderzoeken naar het al dan niet kunnen
verlengen van de vergunning van MTVNL en de daarmee samenhangende verlengingsprijs.
Deze onderzoeken bevinden zich nu in een afrondende fase. Op 26 maart 2019 is in de
Taskforce daarom definitief overeenstemming bereikt over een scenario dat het meest
recht doet aan alle betrokken belangen.

Dit scenario heeft als belangrijkste kenmerk dat de landelijke vergunninghouder MTVNL
en de niet-landelijke publieke en commerciële vergunninghouders (hiertoe behoren ook
de hoogvermogen middengolfpartijen) van frequentielagen wisselen. Daardoor kan een
nieuwe landelijke laag gecreëerd worden die bestemd wordt voor landelijke commerciële
omroep. De frequentielaag van MTVNL is bovendien frequentie-technisch beter toegesneden
op de wensen van de niet-landelijke partijen. In die laag kunnen namelijk meerdere
kleinere gebieden worden gecreëerd, die volgens de niet-landelijke commerciële partijen
beter aansluiten op hun businessmodel dat gebaseerd is op lokale reclame-inkomsten.
Voor de regionale publieke omroepen sluiten deze gebieden beter aan op de provinciale
grenzen.

De wisseling van frequentielagen zal gefaseerd gaan verlopen en uiterlijk 1 september
2022 zijn beslag hebben. Dit betekent dat na het aflopen van de niet-landelijke commerciële
vergunningen op 31 augustus 2022 de regionale laag gebaseerd op de provinciegrenzen
in gebruik genomen kan worden, als afronding van de implementatie van het scenario.
Voor andere partijen komt gefaseerd al eerder spectrum vrij. Zo zal de laag bestemd
voor landelijke commerciële omroepen naar verwachting in 2020 verdeeld kunnen worden
en in gebruik genomen worden. Uiteraard zal dit mede afhangen van het verloop van
het internationale coördinatieproces2.

De Taskforce is een nuttig instrument gebleken om met elkaar tot een constructieve
aanpak te komen. De complexiteit van het radiodossier heeft aangetoond dat die gezamenlijke
aanpak nodig is en zijn vruchten afwerpt. Het doet mij dan ook genoegen dat de Taskforce
zijn opdracht tot een goed eind heeft gebracht. Het uitgebrachte advies met de nuanceringen
die daarin aangebracht zijn tijdens de laatste bijeenkomst van de Taskforce, neem
ik dan ook over. Dit betekent ook dat ik heb besloten om de implementatie van het
gekozen scenario te bespoedigen door op korte termijn over te gaan tot internationale
frequentiecoördinatie. Om te komen tot een efficiëntere indeling van het digitaal
spectrum is het namelijk nodig dat er wordt onderhandeld met onze buurlanden over
de frequenties die wij in gebruik willen nemen.

Voor wat betreft lokale radio is binnen de Taskforce Radio afgesproken dat vooruitlopend
op de definitieve resultaten van de coördinatie laag 6 (of gedeeltes daarvan), die
voor lokale radio is gereserveerd, tijdelijk uit te geven. Op deze wijze wordt bewerkstelligd
dat lokale partijen, zowel commerciële als publieke, op korte termijn ook gebruik
kunnen gaan maken van DAB+ en niet hoeven te wachten op de uitkomsten van de internationale
onderhandelingen. Het uitgeven van laag 6 (of gedeeltes daarvan) vooruitlopend op
de definitieve resultaten van de internationale frequentiecoördinatie heeft wel als
consequentie dat het onzeker is of hetgeen nu aan frequentierechten wordt uitgegeven,
overeenstemt met het uiteindelijke resultaat van de onderhandelingen. Mogelijk moet
er in een later stadium van frequenties worden gewisseld. Partijen zijn daarvan op
de hoogte en hebben aangegeven dat zij dit accepteren. De voorbereidingen voor de
uitgifte van laag 6 zijn daarom reeds in gang gezet en zullen worden voorgelegd aan
de lokale sector.

Verdere stappen

Met het advies van de Takforce wordt een belangrijke stap gezet voor een efficiëntere
indeling van de frequentieruimte voor DAB+. De komende periode zal worden aangewend
om het advies van de Taskforce nader uit te werken, in vertrouwen dat aan voorwaarden
kan worden voldaan die door de Taskforce in haar advies zijn geformuleerd.

Het advies is een goede start naar een duurzaam radiobeleid. Er zijn echter meer vraagstukken,
die in hun gezamenlijkheid om een structurele en toekomstvaste aanpak vragen. Mede
met het oog op de afloop van de commerciële radiovergunningen in september 2022 wil
ik, met betrokkenheid van de sector, tot een integrale oplossing komen, die recht
doet aan de betrokken belangen. Mijn ambitie daarbij is om de complexiteit op het
terrein waarop de sector actief is, zoveel mogelijk terug te brengen. Hierbij past
ook het onderzoek naar de vraag of en op welke wijze de huidige, en als belemmerend
ervaren, voorwaarden voor commerciële radiozenders versoepeld dan wel afgeschaft kunnen
worden zoals in de motie van de leden Aartsen (VVD) en Sneller (D66) van 3 december
2018 is gevraagd3.

Op kortere termijn doen zich ook andere vraagstukken voor die om een structurele oplossing
vragen zoals de consequenties van de huidige ingebruiknameverplichting voor de niet-landelijke
partijen en hun positie in het radiolandschap en ook de verbetering van de relatie
tussen het Agentschap Telecom en de sector.

Voor de langere termijn zijn onder andere het komende uitgiftebeleid van de vergunningen
van commerciële radio maar ook de verder te zetten stappen in de vertaalslag van analoge
naar digitale radio, waaronder de uitfasering van analoge radio, belangrijke gespreksonderwerpen.

Over de inrichting van het proces om tot een gedegen toekomst perspectief te komen,
zal ik uw Kamer voor de zomer nader informeren.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
M.C.G. Keijzer