Brief regering : SCoPAFF op 21 en 22 maart 2019 en reactie op het verzoek van het lid Ouwehand, gedaan tijdens de Regeling van werkzaamheden van 19 februari 2019, over het stopzetten van een Nederlands onderzoek naar glyfosaat door Monsanto omdat ze de resultaten ‘niet acceptabel’ vonden

Nr. 444 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 maart 2019

Hierbij informeer ik uw Kamer over de voorgenomen Nederlandse standpunten inzake de
onderwerpen die mogelijk ter stemming worden voorgelegd aan het eerstvolgende Standing
Committee Plants, Animals, Food and Feed (SCoPAFF) over regelgeving gewasbeschermingsmiddelen.
Het overleg vindt plaats op 21 en 22 maart 2019. De standpunten zijn ambtelijk voorbereid
met de ministeries van I&W, SZW en VWS, op basis van advisering door het College voor
de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb).

Tevens informeer ik u over mijn reactie op het bericht getiteld «Monsanto stopte Nederlands
onderzoek naar glyfosaat na «niet acceptabel» resultaat» (Handelingen II 2018/19, nr. 55, item 27).

SCoPAFF regelgeving gewasbeschermingsmiddelen (21–22 maart 2019)

Het SCoPAFF is een permanent comité onder voorzitterschap van de Europese Commissie
(EC). Het comité ondersteunt de EC bij de uitvoering van EU regelgeving waarbij de
EC de besluitvormende bevoegdheid heeft. Het SCoPAFF over regelgeving voor gewasbescherming
gaat over technisch-wetenschappelijke of procedurele besluiten over de (verlenging van) goedkeuring
van werkzame stoffen in de EU of de criteria waarlangs ze worden beoordeeld. Conform
EU-regelgeving (Verordening EG 1107/2009) betreft het hoofdzakelijk besluiten op basis
van de risico’s voor mens, dier en milieu, en niet de landbouwkundige noodzaak.

De onderstaande punten staan op de agenda ter (mogelijke) stemming (de zogenaamde
B-punten).

De werkzame stof ABE-IT 56

De EC stelt voor deze stof goed te keuren als een laagrisico stof. Het betreft hier
een nieuwe werkzame stof, gebaseerd op componenten van bakkersgist en toe te passen
als fungicide in de druiventeelt. Het Ctgb adviseert positief over de goedkeuring
van deze nieuwe werkzame stof. De Nederlandse delegatie is voornemens in te stemmen
met het voorstel van de EC.

De werkzame stof chloorthalonil

De EC stelt voor de goedkeuring van deze stof niet te verlengen vanwege zorgen over
onder meer genotoxiciteit via residuen, verontreiniging van grondwater met een metaboliet
en risico’s voor amfibieën en vissen. In Nederland kent deze stof momenteel toelatingen
in diverse teelten (bloemisterij, boomkwekerij, granen, uien, bol- en knolgewassen,
aardappel) als fungicide. Het Ctgb adviseert positief over het voorstel om de goedkeuring
niet te verlengen. De Nederlandse delegatie is voornemens in te stemmen met het voorstel
van de EC.

De werkzame stof 1-methylcyclopropeen

De EC stelt voor de goedkeuring van deze stof te verlengen als laagrisico stof. Het
betreft hier een groeiregulator dat in Nederland toelatingen kent in de teelt van
enkele fruit- en sierteeltgewassen. Het Ctgb adviseert positief over de verlenging
van de goedkeuring van deze werkzame stof. De Nederlandse delegatie is voornemens
in te stemmen met het voorstel van de EC.

De werkzame stof isoxaflutole

De EC stelt voor de goedkeuring van deze stof te verlengen. Het betreft hier een herbicide
met in Nederland toelatingen in de teelt van mais. Het Ctgb adviseert positief over
de verlenging van de goedkeuring van deze werkzame stof. De Nederlandse delegatie
is voornemens in te stemmen met het voorstel van de EC.

De werkzame stof carvone

De EC stelt voor de goedkeuring van deze stof te verlengen. Het betreft hier een groeiregulator
met in Nederland toelatingen in de teelt van pootaardappelen. Het Ctgb adviseert positief
over de verlenging van de goedkeuring van deze werkzame stof. De Nederlandse delegatie
is voornemens in te stemmen met het voorstel van de EC.

De werkzame stof Bacillus subtilis strain IAB/BSO3

De EC stelt voor deze stof goed te keuren als een laagrisico stof. Het betreft hier
een werkzame stof bestaande uit een micro-organisme en toe te passen als biologische
fungicide. Het Ctgb adviseert positief over de goedkeuring van deze nieuwe werkzame
stof. De Nederlandse delegatie is voornemens in te stemmen met het voorstel van de
EC.

De werkzame stof cyflumetofen

De EC stelt voor de voorwaarden voor de goedkeuring van deze werkzame stof te beperken
tot toelatingen waarbij de uitspoeling van een metaboliet naar grondwater verwaarloosbaar
is. Het betreft hier een acaricide met in Nederland toelatingen in diverse teelten
(bv. aardbei, appel, tomaat, bloemisterij/boomkwekerij en veredeling/zaadteelt). Het
Ctgb adviseert positief over de beperking van de goedkeuring. De Nederlandse delegatie
is voornemens in te stemmen met het voorstel van de EC.

Reactie op bericht over stopzetten Nederlands onderzoek naar glyfosaat

Follow the Money heeft een bericht gepubliceerd over een onderzoek dat door TNO in
2002 is uitgevoerd in opdracht van Monsanto. Dit onderzoek betrof de opname van glyfosaat
door de geprepareerde huid van ratten. Ik begrijp uit het bericht dat Monsanto de
resultaten van dit onderzoek niet heeft ingediend in het dossier voor de goedkeuring
van de werkzame stof glyfosaat in de Europese Unie. Ik lees ook dat bij de laatste
herbeoordeling van de werkzame stof glyfosaat onderzoeken gebruikt zijn met onder
andere menselijke huid en van een recentere datum dan 2002. De resultaten hiervan
wijzen uit dat er minder glyfosaat door de huid wordt opgenomen dan uit het TNO-onderzoek
kwam. EFSA geeft hiervoor als verklaring dat de opname door de huid van ratten meestal
hoger is door dan menselijke huid.

Verordening (EG) nr. 1107/2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen
gaat uit van het voorzorgsprincipe om de veiligheid voor mens, dier en milieu te borgen.
Dit betekent dat het gebruik van een gewasbeschermingsmiddel verboden is, tenzij de
werkzame stof op basis van een wetenschappelijke beoordeling is goedgekeurd in de
Europese Unie en het middel is toegelaten in de betreffende lidstaat. De toelatingshouder
dient een dossier aan te leveren dat aan strikte kwaliteitseisen voldoet. Zo wordt
bijvoorbeeld geëist dat het dossier studies bevat die zijn uitgevoerd door onafhankelijke
laboratoria die voldoen aan de criteria voor «Good Laboratory Practice» (GLP) en «Good
Experimental Practice» (GAP).

Een onderdeel van de wetenschappelijke beoordeling is om te verifiëren of de ingediende
studies ook daadwerkelijk aan deze kwaliteitseisen voldoen. Als een onderzoek hieraan
toch niet blijkt te voldoen, dan wordt deze niet meegenomen. Dit is overigens niet
ongebruikelijk. Daarnaast dient ander onderzoek dat voldoet aan de kwaliteitseisen
– zoals relevante openbare wetenschappelijke literatuur – meegenomen te worden, zodat
alle relevante feiten kunnen worden beoordeeld.

Mijn ervaring met EFSA is dat zij zeer strikt toeziet op de wetenschappelijke onderbouwing
van goedkeuringsaanvragen en deze strikt toetst aan de kwaliteitseisen uit de Verordening.
De onafhankelijkheid van de laboratoria, die onderzoeken uitvoeren die voldoen aan
de criteria van GLP en GAP (waaronder TNO), is niet in het geding. Ik constateer dat
volgens EFSA de absorptiestudies in het toelatingsdossiers voldoende informatie bieden
voor een goede beoordeling van de risico’s.

Ctgb mede co-rapporteur herbeoordeling glyfosaat

Het Ctgb heeft mij geïnformeerd over de wijze waarop de komende herbeoordeling van
de werkzame stof glyfosaat binnen de Europese Unie zal worden uitgevoerd. Het Ctgb
zal samen met de toelatingsautoriteiten ANSES (Frankrijk), KEMI (Zweden) en Nébih
(Hongarije) het consortium «the Assessment Group on Glyphosate» vormen. Dit consortium
zal gezamenlijk de herbeoordeling gaan uitvoeren en het concept-beoordelingsrapport opleveren aan EFSA. Het Ctgb heeft recentelijk een persbericht hierover
gepubliceerd (https://www.ctgb.nl/actueel).

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten