Brief regering : Vierde kwartaalrapportage van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de fosfaat- en stikstofexcretie van de Nederlandse veestapel

Nr. 350
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 februari 2019

Hierbij informeer ik uw Kamer over de vierde kwartaalrapportage van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) over de fosfaat- en stikstofexcretie van de Nederlandse veestapel.
Met deze brief geef ik ook invulling aan het verzoek van de vaste commissie voor Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit om een stand van zakenbrief ten aanzien van de ontheffingen
die pluimveehouders hebben gekregen in het kader van de Regeling Ontheffing Productierechten
Meststoffenwet (POR-regeling) (commissieverzoek van 6 december 2018).

Rapportage fosfaat- en stikstofexcretie dierlijke mest 1 januari 2019

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de vierde kwartaalrapportage 2018
inzake de fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest opgeleverd1. De rapportage geeft voor de stikstof- en fosfaatexcretie een momentopname gebaseerd
op de omvang van de rundveeveestapel op 1 januari 2019. Daarnaast geeft de monitor
een prognose van de stikstof- en fosfaatexcretie over het kalenderjaar 2018 op basis
van het gemiddelde aantal aanwezige dieren.

De prognose laat voor de fosfaatexcretie zowel een onderschrijding van de sectorale
plafonds als van het nationale plafond zien. Echter, voor melkvee is de geprognosticeerde
stikstofexcretie 4% boven het sectorale plafond. De prognose laat hierdoor ook een
lichte overschrijding van het nationale stikstofplafond zien.

De prognose betreffende het kalenderjaar 2018 op basis van het gemiddelde aantal aanwezige
dieren, zet ik hieronder af tegen de sectorale en nationale productieplafonds:

Fosfaat (miljoen kilogram)

Stikstof (miljoen kilogram)

Excretie 2018

Productieplafond

Excretie 2018

Productieplafond

Melkvee

77,4

84,9

292,8

281,8

Varkens

37,3

39,7

96,9

99,1

Pluimvee1

27,2

27,4

57,6

60,3

Overig2

18,8

20,9

58,8

63,2

Nationaal

160,7

172,9

506,1

504,4

X Noot

1

Exclusief eenden.

X Noot

2

Inclusief eenden.

De hogere stikstofexcretie in de melkveehouderij heeft onder meer te maken met het
feit dat, in tegenstelling tot fosfor, de hoeveelheid stikstof in mengvoer de afgelopen
twee jaar nauwelijks is gedaald. Het stikstofgehalte in ruwvoer van 2018 was bovendien
relatief hoog. Daarnaast is de voederbehoefte van melkkoeien de laatste jaren toegenomen,
zonder dat er sprake is van een hogere vastlegging van stikstof per kilogram melk,
zoals bij fosfor wel het geval is.

Ik wil nogmaals benadrukken dat het hier voorlopige cijfers betreft. In de zomer levert
het CBS de definitieve totale fosfaat- en stikstofexcretie over 2018 op. Het CBS geeft
in haar rapportage nadrukkelijk aan dat de definitieve totale fosfaat- en stikstofexcretie
nog enkele procenten kan afwijken van de prognose. Voor de specifieke sectoren kan
de afwijking nog hoger of lager uitvallen. De oorzaak hiervoor is gelegen in het feit
dat voor een aantal variabelen een schatting is gebruikt, omdat de definitieve gegevens
voor 2018 nog niet beschikbaar zijn. Daar komt bij dat het extreem droge en warme
weer in 2018 voor extra onzekerheid zorgt.

De geprognosticeerde overschrijding van het stikstofproductieplafond is niettemin
problematisch, aangezien Nederland door de Europese Commissie gehouden wordt dit plafond
te handhaven. Als de stikstofproductie in de eerste helft van 2019 is teruggebracht,
voordat CBS de definitieve cijfers over 2018 komende zomer oplevert, zal een generieke
korting afgewend kunnen worden. Het is dus van groot belang dat de sector op korte
termijn maatregelen treft. Ik blijf daarover met de vertegenwoordigers van de melkveehouderij
in gesprek.

Pluimveesector

De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft mij verzocht om
een stand van zakenbrief ten aanzien van de ontheffingen die pluimveehouders hebben
gekregen in het kader van de Regeling Ontheffing Productierechten Meststoffenwet (POR-regeling)
(commissieverzoek van 6 december 2018). Hierboven is de actuele fosfaat- en stikstofexcretie
van de pluimveehouderij weergegeven.

Wat betreft de POR-regeling is eerder aangegeven dat deze niet verlengd wordt (Kamerstuk
33 037, nr. 226). Hierover lopen momenteel meerdere gerechtelijke procedures. Aangezien deze zaken
onder de rechter zijn, acht ik het niet opportuun hierop in te gaan.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten