Brief regering : Verslag van de OJCS-Raad van 26 en 27 november 2018

Nr. 307
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 januari 2019

Hierbij stuur ik u, mede namens de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en
Media, het verslag van de Onderwijs-, Jeugd-, Cultuur- en Sportraad (OJCS-Raad) van
26 en 27 november jl. voor de onderdelen Onderwijs en Cultuur.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
I.K. van Engelshoven

Verslag OJCS-Raad 26 en 27 november 2018

Onderwijsdeel 26 november

Gedeeltelijke algemene oriëntatie verordening Erasmus

De Raad heeft de gedeeltelijke algemene oriëntatie over Erasmus aangenomen. De openstaande
punten zoals «DiscoverEU», toegang voor derde landen en het budget zijn in de tekst
tussen haken gezet en zullen in een later stadium worden behandeld in de horizontale
MFK-werkgroep. Een aantal lidstaten heeft een verklaring uitgebracht om extra aandacht
te vragen voor enkele onderwerpen: het uitwerken van objectieve criteria voor Jean
Monnet-activiteiten voor de programmaperiode na 2027 (steun vanuit Nederland); mobiliteit
van volwassen lerenden en gebruik van gedelegeerde handelingen. De verklaringen dienen
als politiek signaal van een lidstaat of groep lidstaten, maar hebben geen invloed
op de tekst van de gedeeltelijke algemene oriëntatie. De verklaringen zijn toegevoegd
aan de tekst. Begin 2019 zal het Europees Parlement (EP) stemmen over zijn positie,
waarna de trilogen onder het Roemeens voorzitterschap zouden kunnen starten.

Raadsaanbeveling erkenning van kwalificaties

De Raad heeft de Raadsaanbeveling automatische wederzijdse erkenning van kwalificaties
aangenomen. Deze aanbeveling volgt op de conclusies over onderwijs van de Europese
Raad van december 2017. De aanbeveling is gericht op het wegnemen van obstakels voor
mobiliteit. Twee lidstaten voegden een verklaring toe aan de tekst, één over de definitie
van hogeronderwijsinstellingen en één over de interpretatie van het begrip «automatische»
erkenning.

Beleidsdebat «Europese Onderwijsruimte»

Het Oostenrijkse voorzitterschap leidde het debat in met een verwijzing naar de Sociale
Top in Gotenburg van november 2017, de Europese Raad van december 2017 en de daaropvolgende
Raadsconclusies over de Europese Onderwijsruimte (EOR) van mei 2018. De gedeeltelijke
algemene oriëntatie over Erasmus en de Raadsaanbeveling erkenning van kwalificaties
zijn bouwstenen voor een EOR. Lidstaten werden uitgenodigd verdere richting te geven
aan deze EOR en goede ideeën uit te wisselen.

De Commissie gaf aan dat onderwijs hoog op de politieke agenda staat en dat het streven
naar een EOR daar een vertaling van is. Drie aspecten zijn daarbij belangrijk: 1)
grensoverschrijdende mobiliteit en samenwerking, 2) vrij verkeer van lerenden en 3)
een leven lang leren. De richting van de EOR hangt samen met het toekomstige beleidskader
als opvolger van Education and Training 2020 (ET2020).

Nederland vroeg aandacht voor het politieke belang van menselijk kapitaal voor een
sterke en sociale EU. Voor de realisatie van de EOR wees Nederland op de cruciale
trend van verdergaande digitalisering van de samenleving. Digitale technologie kan
niet alleen worden ingezet voor het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs,
maar ook voor het faciliteren van het vrije verkeer van studenten in Europa. Nederland
wees in dit verband onder meer op de in Nederland lopende verkenning van de mogelijkheden
van blockchain voor de erkenning van kwalificaties.

Verder gaf Nederland aan dat lidstaten voor het bereiken van een EOR kunnen leren
van elkaar, over hoe onderwijsdata kunnen worden ingezet. Om deze ontwikkelingen te
stimuleren, is Nederland voorstander van voortzetting van het Erasmus+-programma,
Horizon-programma en het European Institute of Innovation & Technology (EIT). Daarnaast
verwelkomt Nederland het nieuwe Digital Europe programma. Tot slot heeft Nederland
ervoor gepleit om gezamenlijk na te denken over hoe ET2020 en de opvolger daarvan
de EOR verder kunnen ondersteunen.

Het Oostenrijkse voorzitterschap concludeerde dat er aandacht wordt gevraagd voor
meer erkenning van kwalificaties, grensoverschrijdende onderwijssamenwerking, vreemde
talen, «peer learning» en goede leraren, en schoolsystemen die in staat zijn om goed
in te spelen op toenemende diversiteit op scholen. Ook wordt belang gehecht aan waarden
en is er steun voor de Europese universiteiten.

Overige zaken

Als inkomend voorzitterschap presenteerde Roemenië de prioriteiten op het gebied van
onderwijs. Hierbij werden mobiliteit, inclusie en excellentie genoemd.

Cultuur-/AV-deel 27 november

Voortgangsrapportage met betrekking tot de verordening Creative Europe

Het Oostenrijks voorzitterschap heeft tijdens de Raad een voortgangsrapportage met
betrekking tot de verordening Creative Europe gepresenteerd. In het algemeen waren
de lidstaten het eens over het behouden van de algemene structuur van het huidige
programma, met de drie specifieke onderdelen (cultuur, media en sectoroverschrijdend).
Er waren echter nog enkele openstaande punten, waardoor de OJCS-Raad te vroeg was
voor het aannemen van een gedeeltelijke algemene oriëntatie. De openstaande punten
gaan over enkele definities (waaronder het «Seal of Excellence»), het opnemen van
een aparte status voor het Europees Jeugdorkest en de Europese Filmacademie en het
gebruik van gedelegeerde handelingen. De begroting en toegang door derde landen zullen
sowieso in een later stadium behandeld worden in de horizontale MFK-werkgroep.

Enkele landen intervenieerden om aan te geven dat ze graag een speciale status voor
het Europees Jeugdorkest wilden binnen het toekomstige Creative Europe programma.

Het voorzitterschap heeft aangegeven voornemens te zijn dit jaar nog een gedeeltelijke
algemene oriëntatie aan te nemen. Na de Raad is er in raadswerkgroepen verder gesproken
over het Creative Europe voorstel en inmiddels is er overeenstemming bereikt over
een gedeeltelijke algemene oriëntatie (extranetnummer 15618/18). Hierover is in Coreper
overeenstemming bereikt en de triologen kunnen nu van start gaan.

Raadsconclusies Werkplan Cultuur 2019–2022

De Raad heeft zonder discussie Raadsconclusies vastgesteld over het Werkplan Cultuur
2019–2022.

Raadsconclusies over het versterken van Europese content in de digitale economie

De Raad heeft Raadsconclusies vastgesteld over het versterken van Europese content
in de digitale economie.

Er waren enkele interventies over auteursrecht, gelijk speelveld en waarborgen van
de diversiteit van Europese content.

Beleidsdebat «Desinformatie»

Nederland heeft ingebracht dat desinformatie een veelzijdig probleem is en bestrijding
ervan een delicate kwestie. Nederland is van mening dat tegengaan van desinformatie
primair een taak is voor de civil society, van burgers, journalisten, onderzoekers en van oude- en nieuwe-mediabedrijven. Nederland wees daarnaast op de juiste balans tussen mogelijke negatieve effecten
van overheidsingrijpen bij het tegengaan van desinformatie enerzijds en onafhankelijkheid
van de pers anderzijds.

Veel lidstaten benadrukten dat desinformatie een groot probleem is dat een Europese
aanpak vraagt. Enkele landen gaven aan dat zelfregulering daarbij niet afdoende is.
Over het algemeen verwelkomden lidstaten de onlangs binnen de sector getekende gedragscode
en veelal ook een Europees netwerk van factcheckers. Mediageletterdheid en aanpak
via scholen zijn tevens belangrijk.

De Commissie heeft dit beleidsdebat verwelkomd en verwees naar het belang van de gedragscode
en het op te zetten Europees netwerk van factcheckers. Ook onderstreepte de Commissie
het belang van samenwerking op het gebied van cultuur-, onderwijs- en mediabeleid.

Overige zaken

De Duitse delegatie deed een oproep om op Europees niveau van gedachten te wisselen
over het onderwerp hoe om te gaan met de koloniale context van Europese collecties.
Hierbij kregen ze steun van één andere lidstaat.

De Deense delegatie gaf aan dat de woekerverkoop van sport- en cultuurtickets onwenselijk
is voor consumenten. Denemarken zou graag samenwerken met andere lidstaten op dit
punt. Denemarken kreeg steun van enkele andere lidstaten, waaronder Nederland. Nederland
heeft de Commissie bovendien gevraagd de problematiek Europa-breed in kaart te brengen.

Als inkomend voorzitterschap presenteerde Roemenië de prioriteiten op het gebied van
cultuur/AV: Raadsconclusies over distributie van Europese films, Raadsconclusies over
jonge creatieve generatie en aanbevelingen tot financiering voor de culturele en creatieve
sector.