Brief regering : Geannoteerde agenda Raad Algemene Zaken van 8 januari 2019

Nr. 1942 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 december 2018

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Algemene Zaken van 8 januari
2019.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok

GEANNOTEERDE AGENDA RAAD ALGEMENE ZAKEN VAN 8 JANUARI 2018

RAAD ALGEMENE ZAKEN

MFK

De Raad Algemene Zaken (RAZ) zal de voortgang bespreken in de onderhandelingen over
het EU Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor 2021–2027. Naar verwachting zal de Raad
kort terugblikken op de Europese Raad (ER) bespreking over het MFK op 13 december
jongstleden. De ER riep het Roemeense Voorzitterschap op een oriëntatie op het verdere
onderhandelingsproces te ontwikkelen met het oog op een MFK akkoord in de herfst van
2019. De RAZ zal zodoende naar verwachting vooruitblikken op de onderhandelingen onder
het Roemeense Voorzitterschap. Onder het Oostenrijkse Voorzitterschap is hiertoe stapsgewijs
een negotiating box opgebouwd. Deze negotiating box moet alle budgettaire en politieke beslispunten bevatten die nodig zijn voor een
integraal akkoord over het MFK en een nieuw Eigenmiddelen Besluit. Er wordt geen nieuwe
versie van de negotiating box verwacht voor deze RAZ.

Het krachtenveld blijft onveranderd complex en is ten opzichte van eerdere RAZ en
ER bespreking in december niet significant gewijzigd. Lidstaten zullen zich blijven
concentreren op een optimale onderhandelingsbasis die voor hen de belangrijke elementen
en opties bevat. De Nederlandse inzet is gericht op een modern en financieel houdbaar
MFK, dat de lasten eerlijk verdeelt. In het onderhandelingsdocument komen deze aspecten
op diverse plaatsen terug, zowel in de horizontale elementen als onder de verschillende
beleidsterreinen. In het verslag van de RAZ van december is tevens een appreciatie
van de negotiating box opgenomen (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1941). De inzet in deze RAZ zal hierop voortbouwen en zodoende de Nederlandse boodschap
versterken. Daarnaast zal Nederland bepleiten dat de onder het Oostenrijkse Voorzitterschap
bereikte negotiating box de basis vormt voor de onderhandelingen over de verschillende opties en uitgangspunten
die hierin uiteen zijn gezet. De kabinetsappreciatie van de Commissievoorstellen (Kamerstuk
21 501-20, nr. 1349) en de relevante BNC-fiches vormen de basis voor de Nederlandse inbreng.

Programma Roemeens Voorzitterschap

Het Roemeens Voorzitterschap zal een presentatie geven van zijn voorzitterschapsprogramma
aan de RAZ, met de titel «Cohesie, een gedeelde Europese waarde». Twaalf jaar na toetreding
is dit het eerste voorzitterschap van Roemenië. Hiermee opent Roemenië het trio-voorzitterschap
voor het komende anderhalf jaar samen met Finland en Kroatië. De aandacht in het programma
gaat uit naar een viertal prioriteiten: versterken van convergentie in de EU, veiligheid,
een sterk buitenlands optreden en een Europa van gedeelde waarden. Het Roemeens Voorzitterschap
vindt plaats in een periode van belangrijke beslissingen en ontwikkelingen die het
voorzitterschap in grote mate zullen beïnvloeden, namelijk de uittreding van het Verenigd
Koninkrijk, de onderhandelingen over het MFK en de verkiezingen van het Europees parlement
(EP). Het kabinet onderschrijft de inzet van het Roemeens Voorzitterschap om allereerst
in te zetten op het afronden van lopende prioritaire onderhandelingen, voor de verkiezingen
van het EP. Daarnaast deelt het kabinet de inzet van het trio-voorzitterschap dat
het programma wordt gestuurd door de prioriteiten voor de komende vijf jaar die de
ER in juni 2019 zal vaststellen in de zogenaamde «Strategische Agenda». Deze Strategische
Agenda wordt voorbereid met een discussie over de toekomst van de EU tijdens de informele
ER in Sibiu op 9 mei 2019.

Lunchbespreking «betere communicatie over Europa naar de burger»

Uit de maatschappelijke consultaties over de toekomst van de Europese Unie, die de
27 lidstaten en de Europese Commissie afgelopen maanden hebben uitgevoerd, blijkt
de behoefte te bestaan om de EU en burgers dichter bij elkaar te brengen. Het betreft
o.a. het vergroten van de kennis over de werking van EU, de Europese besluitvormingsprocedures
en de betekenis daarvan voor burgers en bedrijven. Tijdens de lunchbespreking zal
worden ingegaan op de betrokkenheid van de burger bij de EU, en hoe deze kan worden
vergroot. Het kabinet staat voor dat de uitkomsten van de maatschappelijke consultaties
mede als inbreng dienen voor de discussie over de toekomst van de EU tijdens de informele
Europese Raad in Sibiu, Roemenië, op 9 mei 2019. Het kabinet neemt de uitkomsten van
de eigen nationale maatschappelijke consultaties tevens mee in de bredere beschouwing
op de toekomstige ontwikkelingen van de EU en de Nederlandse inzet. Dit zal uiteen
worden gezet in de kamerbrief betreffende de «Staat van de Europese Unie». Het kabinet
heeft uw Kamer onlangs per brief geïnformeerd over de uitkomsten van deze consultaties
(Kamerstuk 21 501-20 nr. 1382).

Actieplan desinformatie

Op 5 dec jl. heeft de Commissie, conform conclusies van de ER van 28–29 juni 2018,
een actieplan voor een gecoördineerde aanpak van desinformatie gepresenteerd. Dit
actieplan zal tijdens de RAZ van 8 januari worden toegelicht. De ER van 12–13 december
onderstreepte de noodzaak voor een adequaat antwoord op het opzettelijk, grootschalig
en systematisch verspreiden van desinformatie, ook als onderdeel van hybride oorlogsvoering,
met waarborging van fundamentele rechten. Ook riep de ER op tot een spoedige en gecoördineerde
implementatie van het actieplan met het oog op het versterken van de Europese weerbaarheid
tegen desinformatie.

Zoals op 13 december 2018 aan uw Kamer is gecommuniceerd middels de brief inzake desinformatie
en eerlijke en vrije verkiezingen, hecht het kabinet aan een gecoördineerde aanpak
van desinformatie, zoals ook uitgedragen tijdens de ER van juni 2018, waarbij in de
eerste plaats een rol is weggelegd voor niet-gouvernementele actoren zoals de media
en online platforms (Kamerstuk 30 821, nr. 51). Vrijheid van meningsuiting en onafhankelijkheid van de pers moeten daarbij te allen
tijde gewaarborgd zijn. De overheid heeft een rol in het geval dat de nationale veiligheid
en politieke stabiliteit in het geding komen door desinformatie. Daarnaast staat het
kabinet positief tegenover het feit dat online platforms en vertegenwoordigers van
de advertentie industrie op 26 september jl. een gemeenschappelijke gedragscode hebben
opgesteld inzake online desinformatie, aangezien hiermee deze organisaties de sociale
mediabedrijven zelf hun verantwoordelijkheid tonen in de aanpak van desinformatie.
Mede in navolging van de motie Kwint/Yesilgöz-Zegerius, heeft het kabinet deze standpunten
de afgelopen maanden actief uitgedragen bij gesprekspartners in Brussel en andere
Europese hoofdsteden. Het kabinet is verheugd te vernemen dat de kern van de Nederlandse
positie in het Actieplan is overgenomen. Het betreft bijv. het belang van vrijheid
van meningsuiting als kernwaarde van de EU, de essentiële rol van platforms, media
en maatschappelijk middenveld, de focus op het analyseren van trends (of campagnes)
van desinformatie, in plaats van op individuele nieuwsuitingen. De nadruk van de StratCom
Task Forces komt hierbij voorts te liggen op landen in het oosten en zuiden van Europa,
die om een actieve rol van de Unie vragen. Uw Kamer zal conform de reguliere procedure
een nadere kabinetsappreciatie ontvangen in de vorm van een BNC-fiche.