Brief regering : Onderzoek naar permanente bewoning van vakantieparken

Nr. 452
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 november 2018

De positie van vakantieparken in het kader van toerisme, ondermijning en wonen kan
op grote maatschappelijke aandacht rekenen. Het onderwerp staat duidelijk op mijn
netvlies en heeft zowel onder de noemer «Toekomstbestendig wonen» als onder de titel
«Ondermijning» een plaats gekregen in het Interbestuurlijk Programma. Uw Kamer stelde
recentelijk ook Kamervragen over vakantieparken. De beantwoording van de vragen van
lid Kops (PVV) vindt u in de bijlage (Aanhangsel Handelingen II 2018/19, nr. 775). Met deze brief informeer ik u verder over het onderzoek naar permanente bewoning
van vakantieparken dat ik uw Kamer heb toegezegd. Tot slot informeer ik u over de
actie-agenda vakantieparken die op 29 november zal worden gepresenteerd.

Onderzoek permanente bewoning op vakantieparken

Door de druk op de woningmarkt lijkt de huisvestingsvraag soms op informele wijzen
te worden vervuld. Daarom heb ik, samen met het programma Vitale Vakantieparken Veluwe,
Platform31 opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de bewoners van vakantieparken.
Het doel van het onderzoek was om een beter inzicht te krijgen in de aard en omvang
van bewoning van vakantieparken. Dat er bewoning op vakantieparken plaats vindt is
al langere tijd bekend. Wie daar precies wonen en waarom zijn vragen die tot nog toe
onbeantwoord zijn gebleven. Het onderzoek «Wonen in de luwte» geeft naast een indicatie
van het aantal mensen, ook meer duiding bij de reden van vestiging en de huisvestingsbehoefte
van deze bewoners. Een sluitend antwoord op het aantal mensen dat exact permanent
op vakantieparken verblijft geeft het echter niet. Het resultaat hiervan vindt u bijgevoegd
bij deze brief1.

Hoewel het onderzoek waardevolle informatie oplevert, is het van belang om zorgvuldig
met de uitkomsten om te gaan. In het onderzoek is slechts in een beperkt deel van
Nederland, op een beperkt aantal parken, met een beperkt aantal bewoners gesproken.
Daarnaast zijn door de gemaakte keuzes bij het selecteren van de parken en de gekozen
onderzoeksmethode mogelijk selectie-effecten ontstaan. Bewoners van vakantieparken
zijn niet allemaal even goed benaderbaar voor deelname aan een dergelijk onderzoek.
Dit kan doordat zij slechts beperkt aanwezig zijn of omdat zij niet mee willen werken.
Dat laatste geldt bijvoorbeeld voor kwetsbare mensen, die wellicht wantrouwend tegenover
de overheid staan, of criminelen, die niet gevonden willen worden.

Desalniettemin levert het onderzoek veel inzichten op ten aanzien van de groep bewoners
op vakantieparken. Op basis van de interviews met verschillende gemeenten en andere
sleutelfiguren, het gebruik van beschikbare data zoals de BRP en de interviews die
op de parken zelf zijn uitgevoerd hebben de onderzoekers een educated guess kunnen maken van het aantal bewoners dat op vakantieparken op de Veluwe woont. Deze
schatting komt uit tussen de 6.000 en 9.000 personen in de regio met de hoogste vakantieparkendichtheid.

Het onderzoek laat verder zien dat vakantieparkenbewoners een diverse groep mensen
zijn, die niet onder één noemer kunnen worden geschaard. Zij zijn te onderscheiden
in meerdere groepen die ieder andere beweegredenen en wensen hebben. Grofweg lijkt
er een onderscheid te maken in vijf groepen: mensen die een bewuste keuze maken voor
het vakantiepark, spoedzoekers, arbeidsmigranten, mensen die niet meer in aanmerking
komen voor een reguliere woning, en mensen die onder de radar willen blijven. Voor
een deel van deze groepen biedt het vakantiepark de woon- en leefvorm met de rust
waar zij al lange tijd naar op zoek zijn en die zij niet kunnen vinden op de reguliere
woningmarkt. Voor sommigen is het vakantiepark echter een laatste uitvalsbasis of
een plek die hen extra kwetsbaar maakt, doordat zij uit het zicht van instanties bewegen.

De vraag is of de bewoning van vakantieparken per definitie een negatief fenomeen
is of dat daar genuanceerder naar kan worden gekeken. Voor groepen die hier hun woonwens
vervullen en mensen die hier tijdelijk naar uitwijken biedt het vakantiepark een oplossing.
Onder bepaalde randvoorwaarden, zoals goed inzicht van de gemeente op het park en
de bewoners, goede kwaliteit van de verblijfsobjecten en een heldere rechtspositie
en perspectief voor de bewoners, kan bewoning van vakantieparken voor deze mensen
ook een kans bieden. Het inzicht in parken en bewoners is ook de basis om de excessen
op vakantieparken aan te pakken.

Actie-agenda vakantieparken

Afgelopen maanden heb ik met gemeenten, provincies, de RECRON en andere betrokken
organisaties gewerkt aan de actie-agenda vakantieparken. Deze schetst een breed spectrum
van oplossingen dat aansluit op eerder genoemde kansen en problemen op vakantieparken.
Met deze actie-agenda worden op vijf cruciale thema’s (Ruimte, Economie, Veiligheid,
Sociaal en Wonen) acties voor de komende jaren geagendeerd die door verschillende
stakeholders worden opgepakt. De actie-agenda wordt op 29 november tijdens de Vakantieparkentop
gepresenteerd.

Uiteraard worden de uitkomsten en aanbevelingen van dit onderzoek naar permanente
bewoning daar in meegenomen. Daarbij wil ik benadrukken dat voor een effectieve aanpak
en het benutten van de kansen die vakantieparken lokaal kunnen bieden, gemeenten hun
zicht op de parken en de mensen die daar verblijven kunnen verbeteren. Om te voorkomen
dat het probleem van ongewenste permanente bewoning zich regionaal verplaatst, is
het van belang om zowel vanuit de verschillende gemeentelijke diensten als op regionaal
niveau samen te werken. De problematiek rondom vakantieparken kent daarnaast verschillende
uitingsvormen die per regio en zelfs per park verschillen. Er is dus niet één oplossing
die voor heel Nederland effect kan hebben. Uiteindelijk blijft het een lokale afweging
wat de beste manier is om met de lokale vakantieparken om te gaan. Met de actie-agenda
vakantieparken 2018–2020 zetten we ons gezamenlijk in voor zowel de problemen als
de kansen die vakantieparken bieden.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
K.H. Ollongren