Brief regering : Resultaten van de verwervingsvoorbereiding van het project ‘Voertuig 12kN Air Assault (AASLT)’

Nr. 114 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 oktober 2018

Inleiding

Met deze brief informeer ik u over de resultaten van de verwervingsvoorbereiding (D-fase)
van het project «Voertuig 12kN Air Assault (AASLT)» dat onderdeel is van het programma
Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW). Dit programma betreft
de vervanging van de operationele wielvoertuigen van Defensie die de basismobiliteit
vormen van nagenoeg alle eenheden.

Het toekomstige wielvoertuigenbestand zal gaan bestaan uit een licht, een middelzwaar
en een zwaar type voertuig. Deze worden naar behoefte voorzien van een laadbak met
huif of containers met de benodigde functionaliteit (commandovoering, verbindingen,
werkplaats, brandstof-transport). De middelzware en zware typen vrachtauto’s worden
containerdragers. Het programma bestaat uit acht projecten.

Overeenkomstig het Defensie Materieel Proces (DMP) is in het programma DVOW, op grond
van de financiële omvang, onderscheid gemaakt tussen gemandateerde en niet-gemandateerde
projecten.

De volgende projecten zijn gemandateerd:

(1) Voertuig 7,5kN;

(2) Brandstofcontainers;

(3) Containerhefmiddel;

(4) Voertuig Quad.

De overige vier projecten zijn niet gemandateerd:

(1) Voertuigen 50kN, 100kN, 150kN;

(2) Containersystemen en subsystemen;

(3) Voertuig 12kN Air Assault;

(4) Voertuig 12kN & Remote Controlled Weapon Station.

Vorig jaar bent u met een D-brief geïnformeerd over de verwerving van de voertuigen
50kN, 100kN, 150kN (Kamerstuk 27 830, nr. 201 van 9 juni 2017). Het contract voor deze voertuigen is ondertekend. Over het project
Containersystemen en subsystemen bent u onlangs geïnformeerd (Kamerstuk 26 396, nr. 112 van 12 oktober 2018).

Aanbesteding en realisatie

Het project «Voertuig 12kN Air Assault» behelst de levering van en het onderhoud aan
515 12 kN Air Assault voertuigen (hierna: voertuigen) die als tactisch transportmiddel
benodigd zijn voor het operationeel optreden van de 11e Luchtmobiele Brigade. Het voertuig wordt in drie hoofdvarianten aangeschaft, te weten
een gevechts-, een logistieke en een gewondentransport variant. Het voertuig kan in
het inzetgebied zowel uitrusting als militairen snel verplaatsen en kan naar en van
het inzetgebied met luchttransport vervoerd worden. De gevechtsvariant moet in de
Chinook helikopter vervoerd kunnen worden, alle varianten moeten onder deze helikopter
verplaatst kunnen worden.

Tevens bevat het contract opties voor additionele voertuigen. Dit is mogelijk tot
5 jaar na acceptatie van het laatste voertuig uit de initiële levering.

De levering van en het onderhoud aan de voertuigen voor minimaal de komende tien jaar
zijn als één geheel aanbesteed, overeenkomstig de Aanbestedingswet Defensie & Veiligheid
(ADV). Over de verwervingsstrategie van dit deelproject is de Kamer geïnformeerd met
de C-brief van 3 juli 2015 (Kamerstuk 26 396, nr. 105). In de selectiefase hebben negen partijen zich aangemeld. Na selectie zijn vijf
kandidaten geschikt bevonden voor de volgende fase. In deze fase heeft Defensie, na
de terugtrekking van twee kandidaten, met de overgebleven drie partijen een dialoog
gevoerd over technische en logistieke aspecten, en onderwerpen zoals de leverings-
en onderhoudsvoorwaarden. Een van de technische aspecten die een cruciale rol vervult
in dit project is de eis dat het voertuig in en onder een helikopter moet kunnen worden
vervoerd. De partijen zijn in de gelegenheid gesteld inzicht te verkrijgen in het
complexe samenspel van eisen op het snijvlak van voertuiggewicht, laadvermogen, bepantsering,
voertuigafmetingen en luchtwaardigheidseisen.

In de inschrijvingsfase hebben de drie overgebleven geselecteerde bedrijven een definitieve,
geldige inschrijving ingediend. Van deze bedrijven komen er twee uit Nederland, te
weten Defenture BV. en Mercedes-Benz Cars Nederland B.V. (MBCNL). Het derde bedrijf
Jankel Armouring Limited is gevestigd in het Verenigd Koninkrijk.

Op grond van vooraf bekend gestelde gunningscriteria is de leverancier bepaald. De
gunningscriteria hebben betrekking op prijzen (levensduurkosten) en de kwaliteit.
De levensduurkosten bestaan uit investeringskosten en onderhoudskosten. De kwalitatieve
criteria zijn onder meer laadvermogen, emissie reductie, actieradius, netwerkdekking
van de onderhoudsvestigingen, klimaat in het voertuig en voertuiggewicht.

Zowel een substantieel prijsverschil als de kwaliteit zijn van belang geweest bij
de keuze voor MBCNL als leverancier. De voertuigen moeten voldoen aan de laatste richtlijnen
op het gebied van veiligheid, kwaliteit, arbo en milieu, zoals emissie, gevaarlijke
stoffen en bescherming.

Onderhoud

Tijdens het gebruik is in hoofdzaak de leverancier verantwoordelijk voor het onderhoud.
Dit is echter anders tijdens operationele missies. Civiele monteurs zijn niet opgeleid
en ook vaak niet bereid om hun werk te doen in de mogelijk risicovolle omstandigheden
waarin de krijgsmacht operationeel moet optreden. Bij missies zorgt Defensie daarom
voor het onderhoud, ondersteund door de leverancier.

In Nederland, in reguliere omstandigheden, zorgt de leverancier voor de beschikbaarheid
van de voertuigen en hij draagt hiervoor het financiële risico. Het onderhoud aan
de voertuigen wordt in beginsel uitgevoerd op de hoofdlocatie van 11e Luchtmobiele Brigade, Schaarsbergen. De voertuigen van eenheden die elders in Nederland
zijn gestationeerd worden eveneens in Schaarsbergen onderhouden, dan wel in een werkplaats
van de leverancier in de omgeving van de betreffende eenheid. Het onderhoud in Nederland
wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de leverancier door hetzij civiele
monteurs dan wel door militaire monteurs onder toezicht van de leverancier. Daarbij
is de leverancier contractueel verplicht tien jaar lang reservedelen, documentatie
en speciale gereedschappen beschikbaar te stellen en te beheren. Het betreft een zogenoemd
prestatiecontract waarin de leverancier verantwoordelijk is voor een vastgelegde prestatie
of beschikbaarheid van het systeem. Het contract bevat een optie om het onderhoud
twee maal met vijf jaar te verlengen.

Tijdens missies is de onderhoudsovereenkomst niet van toepassing op het desbetreffende
materieel. Wel dient de leverancier, op basis van een afzonderlijke opdracht van Defensie,
een op de missie afgestemd pakket reservedelen samen te stellen en te leveren. Tijdens
de missie is Defensie verantwoordelijk voor de opvoer van de reservedelen vanuit Nederland
naar het missiegebied en het uitvoeren van het onderhoud door militaire monteurs die
door de leverancier zijn opgeleid.

Overige aspecten

Industriële participatie

Het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat (EZK) bepaalt bij de start van een
aanbesteding door Defensie voor een militair systeem per geval in hoeverre industriële
participatie (IP) wordt gevraagd. Voor het voertuig heeft daarover consultatie plaatsgevonden
tussen het Ministerie van Defensie, de Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie
en Veiligheid (NIDV) en het Ministerie van EZK. Op basis daarvan is vervolgens bepaald
dat voor het project «Voertuig 12kN AASLT» IP zal worden gevraagd.

Met de door het Ministerie van Defensie geselecteerde kandidaten heeft EZK de plannen
besproken waarin de kandidaten uiteenzetten hoe zij de (kennis)positie van de Nederlandse
Defensie en Veiligheid gerelateerde Industrie (DVI) willen versterken. De beoogde
activiteiten zijn in lijn met het door EZK opgestelde Industriële Participatie-beleid.
De verwachting is dat een substantieel deel van de werkzaamheden voor de productie
en onderhoud van de voertuigen voor de Nederlandse krijgsmacht in samenwerking met
Nederlandse bedrijven zal worden uitgevoerd. De verdere ontwikkeling en uitvoering
van de IP plannen gebeurt in overleg tussen EZK en de door Defensie gekozen leverancier.
De resultaten van het IP-beleid worden tweejaarlijks aan de Tweede Kamer gerapporteerd.

Internationale samenwerking

Zoals in de C-brief van 3 juli 2015 (Kamerstuk 26 396, nr. 105) reeds is gemeld, hebben pogingen om tot internationale samenwerking te komen niet
tot een positief resultaat geleid.

Risico’s

Binnen het programma DVOW is ten behoeve van de beheersbaarheid van de risico’s gekozen
voor een risicoregister. Met de C-brief bent u geïnformeerd over de risico’s binnen
het project «Voertuig 12kN Air Assault (AASLT)» die toentertijd waren geïdentificeerd.
Het betrof de risico’s haalbaarheid van eisen, kennisverlies binnen de projectorganisatie
en prijsverhogingen door industriële participatie. Deze risico’s hebben zich niet
voorgedaan.

In de verwervingsvoorbereiding van het project «Voertuig 12kN AASLT» is nog een ander
risico geïdentificeerd. Dit risico heeft betrekking op de bijstelling van de kwalitatieve
behoefte aan de hand van Engineering Change Proposals die het resultaat kunnen zijn van toekomstige aanvullende eisen. Voor de mitigatie
van dit risico is budget beschikbaar binnen het project.

Financiële aspecten

Investering

Met het deelproject «Voertuig 12kN Air Assault (AASLT)» is een investering gemoeid
tussen de € 100 miljoen en € 250 miljoen. De investering komt in de jaren 2019 tot
en met 2023 ten laste van het investeringsbudget van Defensie. Het bedrag wordt gefinancierd
uit het programmabudget DVOW. In de commercieel vertrouwelijke bijlage bij deze brief
is een overzicht opgenomen van de investeringsuitgaven1.

Exploitatie

De exploitatiekosten zijn aan de hand van een analyse van de levensduurkosten vastgesteld.
Alle onderhouds- en herstelwerkzaamheden, inclusief de reservedelen, vallen onder
de geraamde exploitatiekosten. In de commercieel vertrouwelijke bijlage bij deze brief
is het geraamde bedrag opgenomen.

Vooruitblik

De Nederlandse industrie is nauw betrokken bij de ontwikkeling en productie van de
voertuigen. Na productie van het chassis van het voertuig door Mercedes Benz, in Oostenrijk,
zijn Nederlandse bedrijven verantwoordelijk voor de opbouw van de voertuigen en de
beschermende onderdelen (pantser). Daarnaast worden de voertuigen deels onderhouden
door de Nederlandse dealernetwerk van MBCNL.

Ik wil het contract met de leverancier, MBCNL, eind 2018 ondertekenen. Vervolgens
kunnen de eerste voertuigen in het eerste kwartaal van 2021 worden geleverd. Defensie
ontvangt de laatste voertuigen in 2023. Met het oog op de voortgang van het project
verzoek ik de Kamer deze brief spoedig te behandelen.

Met dit voertuig beschikt de 11e Luchtmobiele Brigade over een voertuigconcept dat voldoet aan stringente eisen op
het gebied van afmetingen, gewicht en luchtwaardigheid waardoor het voertuig van grote
meerwaarde is voor het luchtmobiele optreden.

De Staatssecretaris van Defensie, B. Visser