Brief regering : Surseance van betaling MC IJsselmeerziekenhuizen & MC Slotervaart

Nr. 110 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 oktober 2018

Het MC Slotervaart te Amsterdam en de MC IJsselmeerziekenhuizen (MC-groep) met locaties
in Lelystad, Emmeloord en Dronten hebben heden surseance van betaling aangevraagd.
De rechtbank zal voor beide ziekenhuizen een bewindvoerder aanstellen, die gaat onderzoeken
of een faillissement van één of beide organisaties nog kan worden afgewend. Voor alle
betrokkenen, patiënten en medewerkers is dit een vervelende en onzekere situatie.
Het personeel van de twee ziekenhuizen heeft zich de afgelopen jaren volop ingespannen
om goede zorg te leveren. Het is dan ook wrang om nu te constateren dat dit een surseance
van betaling niet heeft kunnen voorkomen.

Voor de patiënten in beide regio’s en voor mij is het van belang dat er voldoende
kwalitatief goede en veilige zorg beschikbaar blijft. Met deze brief informeer ik
uw Kamer achtereenvolgens over de situatie bij beide ziekenhuizen, de gevolgen voor
de kwaliteit en continuïteit van de zorgverlening en de toegankelijkheid van de acute
zorg.

Situatie MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen

MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen hebben deels dezelfde aandeelhouders,
maar zijn in de praktijk twee aparte organisaties met ieder een eigen bestuur en rechtspersoonlijkheid.
In een gezamenlijk persbericht geven de ziekenhuizen aan dat met name de hoge inhuurkosten
van extern personeel in een situatie van grote arbeidskrapte hebben geleid tot de
huidige financiële problemen. Het is volgens de ziekenhuizen in de afgelopen periode
niet gelukt om met de betrokken zorgverzekeraars overeenstemming te bereiken over
een levensvatbaar toekomstscenario, waardoor het aanvragen van surseance van betaling
onvermijdelijk werd. De patiënten die momenteel in beide ziekenhuizen worden behandeld,
kunnen blijven rekenen op adequate zorg, aldus beide ziekenhuizen.

Gevolgen kwaliteit en continuïteit van zorg

Verschillende partijen hebben een verantwoordelijkheid in het garanderen van de kwaliteit,
veiligheid en continuïteit van de zorgverlening. De aanbieders en verzekeraars staan
hiervoor primair aan de lat. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht
op de kwaliteit en veiligheid van de door de zorgaanbieders geleverde patiëntenzorg.
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ziet toe op de wettelijk zorgplicht van de zorgverzekeraars.
De IGJ en de NZa werken in deze situatie nauw samen rond het toezicht op de kwaliteit,
veiligheid en toegankelijkheid van zorg. De IGJ en de NZa stemmen af over toezichtactiviteiten
die raken aan zowel de verantwoordelijkheid van de ziekenhuizen als van de zorgverzekeraars.

De IGJ houdt al langer intensief toezicht op de kwaliteit en veiligheid van de zorgverlening
bij de betreffende zorgaanbieders. Financiële problemen leiden vaak tot risico’s voor
de kwaliteit en veiligheid van zorg. Naar aanleiding van signalen over financiële
problemen in juli 2018 hebben de raden van bestuur van beide ziekenhuizen al de opdracht
gekregen om een continuïteitsplan op te stellen. In dit continuïteitsplan staan maatregelen
om de continuïteit van individuele patiëntenzorg te garanderen. Bovendien is MC IJsselmeerziekenhuizen
per 6 augustus 2018 voor de duur van zes maanden onder verscherpt toezicht gesteld,
omdat de IGJ er onvoldoende vertrouwen in had dat eerder ingezette verbetertrajecten
voldoende aandacht zullen krijgen gezien de ontstane bestuurlijke onrust.

Nu surseance van betaling is aangevraagd heeft de IGJ bij de ziekenhuizen aangegeven
dat er concrete afbouwplannen dienen te worden opgesteld. Daarin moet worden opgenomen
hoe de kwaliteit en veiligheid van de geleverde zorg tijdens de afbouw worden geborgd.
Deze afbouwplannen worden afgestemd met de zorgverzekeraars en andere belanghebbenden,
zoals de deelnemers van het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) en met de zorgaanbieders
die patienten doorverwijzen naar of ontvangen van de ziekenhuizen (huisartsen, verloskundigen,
wijkverpleging, verpleeghuizen) en de Regionale Ambulancevoorzieningen.

Het is de verantwoordelijkheid van de betrokken zorgverzekeraars om te voldoen aan
hun wettelijke zorgplicht. Dat wil zeggen dat de continuïteit van de zorgverlening
in de regio geborgd blijft en dat ook in de nieuwe situatie patiënten tijdig goede
zorg in de regio kunnen krijgen. De NZa heeft de grootste zorgverzekeraar in beide
regio’s, Zilveren Kruis, gevraagd om hiervoor een plan op te stellen. De NZa zal er
de komende periode nauwkeurig op toezien dat de zorgverzekeraars hun zorgplicht nakomen.

Toegankelijkheid acute zorg

Het MC Slotervaart en de locatie van MC IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad kennen
een spoedeisende hulpafdeling. Daarnaast biedt het ziekenhuis in Lelystad ook acute
verloskunde aan. Beide ziekenhuislocaties zijn echter niet «gevoelig» voor de bereikbaarheid
van spoedeisende hulp en acute verloskunde in de regio’s. Dat wil zeggen dat bij een
eventueel faillissement van deze instellingen het aantal mensen in Nederland dat niet
binnen de norm van 45 minuten een afdeling spoedeisende hulp of acute verloskunde
kan bereiken, niet toeneemt. Mocht het komen tot een faillissement van één of beide
ziekenhuizen, dan is de rol van het Ministerie van VWS daarom beperkt. Ik heb het
RIVM gevraagd om met spoed te bezien of het eventuele verdwijnen van deze ziekenhuizen
gevolgen zou hebben voor de status als gevoelig ziekenhuis van andere ziekenhuizen
in die regio. Mocht uit deze analyse volgen dat er ziekenhuizen zijn waarvan de SEH
of afdeling acute verloskunde gevoelig wordt voor de 45 minutennorm en dus niet mag
sluiten, dan zal ik deze ziekenhuizen en de betrokken zorgverzekeraars hier zo snel
mogelijk over informeren, zodat zij er alvast van op de hoogte zijn dat deze afdelingen
niet mogen sluiten als de afdelingen in Lelystad sluiten.

Ik blijf de situatie rondom de beide ziekenhuizen intensief volgen en houd uw Kamer
op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.

De Minister voor Medische Zorg, B.J. Bruins