Brief regering : Uitstel examens Nederlands als tweede taal

Nr. 237 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 oktober 2018

Mede namens Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid informeer ik u over het
besluit van het College voor Toetsen en Examens (CvTE) om bij het Staatsexamen Nederlands
als tweede taal (Nt2) het onderdeel schrijven pas weer in het nieuwe jaar te examineren.
Het CvTE heeft mij 16 oktober jl. over het besluit geïnformeerd. De reden voor dit
besluit is dat er tekortkomingen zijn geconstateerd, waardoor het CvTE niet meer garant
kan staan voor het civiel effect en de kwaliteit van de examens. Ik onderschrijf met
het CvTE de noodzaak van deze maatregel om de waarde van het examen te kunnen waarborgen.

De Staatsexamens Nt2 zijn landelijke taalexamens voor anderstalige volwassenen die
het Nederlands als tweede taal leren. Het onderdeel schrijven is één van de vier onderdelen
van het staatsexamen, naast lezen, luisteren en spreken. Het pas in januari 2019 weer
afnemen van het onderdeel schrijven geldt alleen voor programma I.1

De reden voor dit besluit is dat uit onderzoek door het CvTE blijkt dat beschrijvingen
van eerder gemaakte staatsexamens circuleren op sociale media. Naar aanleiding van
signalen die eind september 2018 zijn ontvangen is het CvTE met een onderzoek gestart.
Een van de examenregels van het CvTE is dat kandidaten na het examen niets over de
inhoud van de examens aan anderen mogen doorgeven. Het betreft namelijk examens waarvan
de opgaven op een later moment worden hergebruikt en daarom niet openbaar mogen worden.
Als de beschrijving van het examen in de openbaarheid komt, zijn de kandidaten die
het examen nog moeten maken en die daar kennis van hebben genomen, bij het maken van
het examen in het voordeel. Het examen vormt dan geen betrouwbare meting meer van
hun vaardigheden. Er kan immers niet meer goed worden vastgesteld of zij het niveau
daadwerkelijk beheersen. Het feit dat beschrijvingen van het staatsexamen op sociale
media gedeeld worden, maakt duidelijk dat de huidige werkwijze kwetsbaar is. Het CvTE
geeft in zijn analyse aan dat door het delen van beschrijvingen van opgaven sprake
is van een serieuze impact op de schrijfexamens voor programma I. Deze impact is vooralsnog
niet zichtbaar op de andere examens Nt2.

De al afgelegde examens in 2018 voor het onderdeel schrijven blijven geldig.2 Het valt niet te achterhalen of en zo ja wie profijt heeft gehad van de voorkennis.

De inschatting van het CvTE is dat de komende periode maximaal tweeduizend kandidaten
geen examen kunnen afleggen voor het onderdeel schrijven. Kandidaten die zich al voor
deze examens hadden ingeschreven, worden uitgenodigd om in januari 2019 alsnog het
examen af te leggen. De examens voor de overige drie onderdelen kunnen wel doorgang
vinden. De kandidaten die in het restant van het jaar schrijfexamen zouden doen zullen
vandaag worden geïnformeerd over de situatie. Dat gebeurt per mail en indien noodzakelijk
ook telefonisch. Daarnaast zal op de website www.staatsexamensnt2.nl van het CvTE en op de website van DUO informatie worden verstrekt.

Ik realiseer mij dat het pas in januari 2019 weer kunnen afleggen van het onderdeel
schrijven voor de betrokken examenkandidaten nadelig kan zijn. Voor kandidaten voor
wie het behalen van het Staatsexamen Nt2 noodzakelijk is voor het voldoen aan de eisen
van inburgering, en die van plan waren om in deze periode examen te doen, zal de inburgeringstermijn
worden verlengd. Dit zodat zij als gevolg van het besluit van het CvTE niet in de
knel komen. Kandidaten die het diploma nodig hebben voor het starten met een mbo-opleiding,
kunnen contact opnemen met DUO, zodat gezamenlijk naar een passende oplossing kan
worden gezocht. Aan de MBO Raad heb ik gevraagd om bij mbo-scholen onder de aandacht
te brengen dat zij kandidaten die het diploma nodig hebben om in te stromen in een
mbo-opleiding, in staat te stellen lessen te volgen, totdat de uitslag bekend is.

Het CvTE werkt op korte termijn een alternatief voorstel uit voor een examenafname
die minder kwetsbaar is voor de geconstateerde tekortkomingen. Ik zal de situatie
rondom de examenafname Nt2 nauwkeurig blijven volgen. Uw Kamer zal ik over het vervolg
tijdig informeren.

Niet uit te sluiten valt dat deze problematiek ook speelt ten aanzien van de taalexamens
op A2-niveau die voor inburgering moeten worden afgelegd. Hier wordt in opdracht van
SZW nader onderzoek naar gedaan, en indien hier aanleiding toe is zal uw Kamer hierover
worden ingelicht.

Mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven