Amendement (gewijzigd/nader/vervangend) : Amendement van het lid Stultiens c.s. ter vervanging van nr. 12 over middelen voor het terugdraaien van bezuinigingen

Nr. 18 AMENDEMENT VAN HET LID STULTIENS C.S. TER VERVANGING VAN DAT GEDRUKT ONDER NR. 121

Ontvangen 26 juni 2025

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:

I

In artikel 01 Primair onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 11.869 (x € 1.000).

II

In artikel 03 Voortgezet onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 236.233 (x € 1.000).

III

In artikel 04 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 26.466 (x € 1.000).

IV

In artikel 06 Hoger beroepsonderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 523 (x € 1.000).

V

In artikel 07 Wetenschappelijk onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 257.445 (x € 1.000).

VI

In artikel 08 Internationaal beleid worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 231 (x € 1.000).

VII

In artikel 09 Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 22 (x € 1.000).

VIII

In artikel 11 Studiefinanciering worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 2.078 (x € 1.000).

IX

In artikel 12 Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 19 (x € 1.000).

X

In artikel 13 Lesgelden worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 107 (x € 1.000).

XI

In artikel 14 Cultuur worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 759.919 (x € 1.000).

XII

In artikel 15 Media worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 1.868 (x € 1.000).

XIII

In artikel 16 Onderzoek en wetenschapsbeleid worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 54.576 (x € 1.000).

XIV

In artikel 25 Emancipatie worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 750 (x € 1.000).

XV

In artikel 91 Nog onverdeeld worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 4.700 (x € 1.000).

XVI

In artikel 95 Apparaat Kerndepartement worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 15.462 (x € 1.000).

Toelichting

Het kabinet is voornemens om € 1,6 miljard per jaar te gaan bezuinigen op de begroting
van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (zie hieronder de volledige
tabel uit de feitelijke vragen & antwoorden vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap). Hierdoor komen vele banen op de tocht te staan, neemt de kansenongelijkheid
toe en dreigt een generatie aan wetenschappelijk talent weg te vallen. Dit amendement
maakt deze bezuinigingen daarom volledig ongedaan. Indieners zijn van mening, net
als vele experts, planbureaus en bedrijven dat bezuinigen op onderwijs, onderzoek
en innovatie zeer onverstandig is en op de lange termijn meer geld kost dan het oplevert.
Het gaat in 2025 om een bedrag van € 708 miljoen en het loopt op tot € 1,6 miljard
structureel.

(bedragen x € 1.000)

2025

2026

2027

2028

2029

2030

Struc

HLA 22. Afschaffen maatschappelijke diensttijd

– 74.735

– 44.902

– 67.363

– 70.000

– 70.000

– 70.000

– 70.000

HLA 23. Afschaffen brede brugklas en beperken S&O

– 55.000

– 170.000

– 170.000

– 170.000

– 170.000

– 170.000

– 170.000

HLA 24. Alternatieve invulling bijstelling sectorplannen hoger onderwijs en wetenschap

– 134.734

– 134.734

– 134.734

– 134.734

– 134.734

– 161.330

– 175.000

HLA 26. Terugdraaien groei apparaat Rijksoverheid

– 20.296

– 39.884

– 58.310

– 78.040

– 86.164

– 86.164

– 86.164

HLA 29. SPUK naar GF en PF met 10% budgetkorting

0

– 81.261

– 81.201

– 81.201

– 81.201

– 81.201

– 81.201

HLA 34. Gerichte keuzes minder ontwikkelingssamenwerking

0

– 8.511

– 8.511

– 8.511

– 8.510

– 7.188

– 7.188

HLA 35. Verlaging non-ODA-middelen

– 731

– 718

– 844

– 956

– 3.214

– 3.506

– 3.506

HLA 40. Generieke taakstelling subsidies rijksbreed

– 71.830

– 131.838

– 220.601

– 277.994

– 322.937

– 311.027

– 311.027

HLA 41. Verminderen internationale studenten (via bestuurlijk akkoord)

0

– 17.000

– 68.000

– 121.000

– 158.000

– 156.000

– 170.000

HLA 42. Hervorming Nederlandse Publieke Omroep NPO

0

0

– 100.000

– 100.000

– 100.000

– 100.000

– 100.000

HLA 43. Afschaffen OV-vergoeding buitenland studerenden

0

– 4.000

– 8.000

– 14.000

– 14.000

– 14.000

– 14.000

HLA 69. Fonds Onderzoek Wetenschap

– 106.929

– 106.929

– 106.929

– 107.054

– 132.054

– 132.054

0

Ten behoeve van 4x 25 miljoen fonds onderzoek en wetenschap

– 25.000

– 25.000

– 25.000

– 25.000

0

0

0

Verlagen rijksmediabijdrage landelijke publieke omroep

0

0

– 50.000

50.000

– 50.000

– 50.000

– 50.000

Korting apparaatskosten Rijksoverheid

– 22.302

– 22.302

– 22.302

– 22.302

– 22.302

– 22.302

– 22.302

Rijksbrede halvering prijsbijstelling

– 191.837

– 178.364

– 196.527

– 173.511

– 172.342

– 171.590

– 171.590

Opheffen onderwijskansenregeling

0

0

– 90.000

– 177.000

– 177.000

– 177.000

– 177.000

Loonbijstelling externe inhuur

– 4.615

– 4.532

– 4.534

– 4.269

– 3.723

– 4.010

– 4.010

Totale bezuinigingen HLA incl. amendementen en VJN

– 708.009

– 969.975

– 1.412.856

– 1.615.572

– 1.706.181

– 1.717.372

– 1.612.988

De dekking van dit amendement sluit aan bij de genoemde voorstellen uit de moties
van Jetten, Timmermans, Bontenbal, Dijk, Ouwehand, Dassen, Van Baarle, Bikker ingediend
bij de Algemene Politieke Beschouwingen 2024 (Kamerstukken II 2024/25, 36 600, nrs. 12 en 13). Hierbij is goed gekeken naar de doorgerekende verkiezingsprogramma’s van partijen
van links tot rechts.

De meeste dekkingsmaatregelen moeten worden meegenomen in het Belastingplan 2026 en
kunnen dus pas ingaan per 1 januari 2026. De overdekking voor de periode 2026–2028
kan middels kasschuiven worden ingezet voor de onderdekking in 2025. Structureel sluit
de budgettaire dekking ruimschoots, waardoor dit amendement geen nadelige gevolgen
heeft voor toekomstige overheidsfinanciën.

De indieners hebben ervoor gekozen om extra uitgaven te financieren door lasten te
verhogen. Soms wordt onterecht gedacht dat dit niet mogelijk zou zijn, maar economisch
en boekhoudkundig gezien is dit goed uitlegbaar. Dat blijkt ook uit het feit dat het
kabinet er zelf voor gekozen heeft om een lastenverlichting te betalen door een bezuiniging
(verlagen energiebelasting door een bezuiniging op het Klimaatfonds). Een ander recent
voorbeeld dat op steun kon rekenen van een Kamermeerderheid en van het kabinet is
het amendement Bontenbal c.s. (Kamerstukken II 2024/25, 36 600 VIII, nr. 141) waarbij extra onderwijsuitgaven (deels) werden betaald uit een lastenverhoging.

Budgettaire dekking:

Bedrag per jaar:

Tegengaan constructies om winstbelasting te ontwijken (verliesverrekening, kosten
deelnemingen, afschaffen carry back, carry forward naar 6 jaar)

€ 1,0 miljard

Invoeren digitale dienstenbelasting, 5% over bruto-opbrengst.

€ 0,5 miljard

Afschaffen vrijstellingen voor mineralogische en metallurgische procedés (fossiele
subsidies)

€ 0,2 miljard

Totaal:

€ 1,7 miljard

Stultiens
Van der Lee
Kostić
Tseggai
Dassen
Haage
Beckerman
Westerveld
Ergin
Pijpelink