Wijziging van de Wet basisregistratie personen, eerste termijn

3 februari 2022, wetsvoorstel - De Kamer spreekt met staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) over een wetswijziging die de accuraatheid van de adresgegevens in de Basisregistratie Personen moet verbeteren.

De Basisregistratie Personen (BRP) bevat persoonsgegevens van de inwoners van Nederland, zoals hun adres. De staatssecretaris wil met de wet vastleggen dat de overheid op basis van risicoprofielen en algoritmes kan nagaan of de adressen in de BRP kloppen. Daar is eerder al een pilot mee gedaan.

Het is heel belangrijk dat de gegevens in de BRP kloppen, benadrukt Van Huffelen. Dat bepaalt bijvoorbeeld of je stemrecht hebt, of je een uitkering kunt krijgen en of je aanspraak kunt maken op overheidsvoorzieningen en zorg. Op dit moment is 6,2% van de adresgegevens in de BRP niet correct.

Overheidsinstanties kunnen signalen doorgeven wanneer zij vermoeden dat er iets niet klopt, waarna een gemeente een onderzoek kan instellen. Werken met algoritmes zou ook fraude moeten opsporen, bijvoorbeeld als iemand zich inschrijft op een ander adres om een uitkering te ontvangen.

De Kamer is kritisch over het doel en de mogelijke risico’s van het wetsvoorstel. Het is niet realistisch om te verwachten dat de gegevens in de BRP 100% kloppen, denkt Dekker (D66). Het uitgangspunt moet altijd zijn dat burgers gegevens niet bewúst verkeerd hebben aangeleverd, vindt Bouchallikh (GroenLinks).

Fraudebestrijding

De misstanden in het toeslagenschandaal laten volgens Leijten (SP) zien dat je moet oppassen met het werken met risicoprofielen. Algoritmes kunnen "monsters worden die mensen discrimineren", waarschuwt Van Baarle (DENK). Beide woordvoerders vermoeden dat het belangrijkste doel van het wetsvoorstel fraudebestrijding is.

Met het systeem gaan risico’s gepaard, erkent Van Huffelen. Zij verwacht dat in de wet voldoende waarborgen en transparantie zijn ingebouwd. Er mogen bijvoorbeeld geen profielen worden gemaakt op basis van iemands leeftijd of geboorteplaats. Op basis waarvan risicoprofielen dan wel worden vastgesteld, zal met de Kamer worden gedeeld.

Menselijke tussenkomst

Volgens Ceder (ChristenUnie) zou niet fraudebestrijding maar hulpverlening het uitgangspunt moeten zijn, en zou een gemeentemedewerker daarom moeten nagaan wat het verhaal is achter een melding. Zorg altijd dat een mens beoordeelt of de algoritmes doen waarvoor ze bedoeld zijn, benadrukt Rajkowski (VVD). Van Huffelen bevestigt dat dit de bedoeling is. De Autoriteit Persoonsgegevens houdt hier toezicht op.

Van Dijk (CDA) vraagt aandacht voor de kosten voor gemeenten: zij moeten voldoende geld krijgen om deze menselijke toets uit te voeren. Er zijn structureel middelen vrijgemaakt voor adresonderzoek, laat Van Huffelen weten.

De Kamer gaat op een later moment verder met de tweede termijn van de behandeling van het wetsvoorstel.

Zie ook: