Kamer bespreekt ontwikkelingen rondom het coronavirus

15 december 2020, debat - De Kamer debatteert met premier Rutte, minister De Jonge (Volksgezondheid) en minister Van Ark (Medische Zorg) over de ontwikkelingen rondom het coronavirus, in het bijzonder over de lockdown die te middernacht van kracht is geworden.

We hebben lang kunnen balanceren tussen maatregelen nemen en ruimte gunnen, zegt Dijkhoff (VVD), maar nu is een lockdown onvermijdelijk om de verspreiding van het coronavirus te stoppen.

Wilders (PVV) onderschrijft de noodzaak van stevige maatregelen, maar hij wil de sluiting van de detailhandel terugdraaien. Als mensen nergens meer heen kunnen, gaan ze elkaar meer thuis opzoeken en besmetten, vreest hij.

Van Haga (FvD) vindt de lockdown disproportioneel, verwijzend naar de economische en gezondheidsschade ervan vergeleken met het aantal coronaslachtoffers.

Ondernemers

Van der Staaij (SGP) vraagt aandacht voor jonge ondernemers en winkeliers die buiten alle steunregelingen vallen. Kleine ondernemers verdienen echt meer hulp, betoogt Azarkan (DENK), anders gaan ze op grote schaal failliet. Asscher (PvdA) wil de bestaande steunpakketten uitbreiden.

Bovenop de bestaande steunregelingen, komt het kabinet met een voorraadvergoeding voor de non-food detailhandel, meldt Rutte. Ook wordt hard gewerkt aan een regeling om starters tegemoet te komen. Hij roept de bevolking op om niet alleen naar de supermarkt te gaan, maar ook de "fantastische levensmiddelenspeciaalzaken" te steunen.

Krol wijst erop dat de kabinetsmaatregelen in het voordeel van grote bedrijven uitpakken. Juist voor deze weken rekenden veel kleine winkeliers op een grote omzet, voegt Van Kooten toe. Er zijn inderdaad winnaars en verliezers, ziet ook Segers (ChristenUnie). Hij vraagt het kabinet naar de mogelijkheid om een crisisheffing in te stellen. Een sympathieke gedachte, vindt de premier, maar in principe werkt het belastingstelsel al zo.

Basisscholen

Heerma (CDA) vindt vooral het sluiten van de basisscholen tot 18 januari een zware beslissing. Hij dringt aan op een goed functionerende noodopvang voor kinderen in een kwetsbare situatie. Scholen moeten nu betalen voor Black Friday, zegt Asscher (PvdA). Hij vraagt om een steunpakket voor kinderen om onder meer onderwijsachterstanden tegen te gaan.

Jetten (D66) vraagt om een heropening van de basisscholen per 11 januari. Klaver (GroenLinks) gaat een stap verder. Hij wil dat het kabinet helemaal terugkomt op het besluit om het basisonderwijs te sluiten.

Over een eerdere heropening van het basisonderwijs is Rutte "erg terughoudend". Hij wijst erop dat dat veel reis- en contactbewegingen teweegbrengt. Daarnaast wil het kabinet het effect van oudjaar op de coronacijfers monitoren. Als de basisscholen eerder opengaan lukt dat niet, aldus de premier.

Zorg

Er wordt een bovenmenselijke inspanning van zorgverleners gevraagd, vindt Marijnissen (SP). In reactie op haar vraag zegt minister Van Ark dat Rode Kruisvrijwilligers en Defensiepersoneel wordt ingezet ter ondersteuning. De minister erkent dat "de rek eruit is", want de coronazorg is voor zowel patiënt als zorgverlener zwaar.

Wilders (PVV) noemt het beheersbaar houden van de zorg van het allergrootste belang. Afschaling van de reguliere zorg vindt hij onaanvaardbaar. Van Brenk (50PLUS) maakt zich zorgen over de beschikbaarheid van voldoende ic-personeel.

Aanpak

Segers (ChristenUnie) constateert dat het vertrouwen in de overheid bij een deel van de bevolking laag is. Het is volgens hem van groot belang om de hearts and minds van deze mensen te winnen voor de maatregelen én voor vaccinatie.

In de aanpak van de coronacrisis moet de aandacht voor kwetsbaren vooropstaan, vindt Klaver (GroenLinks). Hij bepleit extra inspanningen in de geestelijke gezondheidszorg en voor daklozen en voor jongeren. Denk ook aan eenzame ouderen, beveelt Van Brenk (50PLUS) aan.

De sociale effecten van de lockdown worden door het RIVM gemonitord, zegt minister De Jonge. Hij wijst daarnaast op het goede werk van luister- en hulplijnen, en het initiatief eenkleingebaar, waarin het ministerie samen met vrijwilligersorganisaties optrekt. Gemeenten is gevraagd om daklozen zo veel mogelijk 's nachts én overdag op te vangen.

We moeten toekomstige pandemieën voorkomen door anders met dieren en natuur om te gaan, zegt Ouwehand (PvdD). Het kabinet komt met een plan van aanpak, reageert Van Ark.

Vliegverkeer

Onbegrijpelijk dat de scholen gesloten worden, vindt Ouwehand (PvdD), terwijl de luchtvaart "met fluwelen handschoenen wordt behandeld". Zij wil een tijdelijk vliegverbod instellen. Heerma (CDA) vraagt waarom er geen negatieve test wordt verlangd van mensen die aankomen uit Schengenlanden.

Een verplichte negatieve test voor reizigers uit Schengenlanden wordt zo snel mogelijk ingevoerd, reageert Rutte. De minister van Infrastructuur zal daarnaast opnieuw met de luchtvaartmaatschappijen spreken over een maximale beperking van het reizen. Een vliegverbod vindt de premier "ongelofelijk drastisch".

Perspectief

Wat is het perspectief voor de periode na 19 januari, na vijf weken van dit soort "superheftige maatregelen", vraagt Marijnissen (SP). Bij hoeveel besmettingen kunnen er dan versoepelingen komen? Het gaat om een mix van cijfers, reageert Rutte, in combinatie een goed functionerend testbeleid en bron- en contactonderzoek.

Veelvuldig testen moet na de lockdown onderdeel worden van het dagelijks leven, betoogt Jetten (D66), zodat het kabinet steeds gericht kan ingrijpen en een nieuwe lockdown kan voorkomen.

Minister De Jonge hoopt dat we in de loop van de eerste helft van 2021 "de meest beperkende maatregelen achter ons kunnen laten". De combinatie van vaccinatie en testen zal uiteindelijk "de weg uit de crisis" zijn.

De Kamer stemt op 17 december 2020 over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: