Het verzamelen van informatie over burgers door de politie
24 januari 2024, debat - Een team van de politie zou onwettig en op grote schaal informatie hebben verzameld over Nederlandse burgers. De Kamer debatteert hierover met minister Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid).
Het Team Openbare Orde Inlichtingen (TOOI) van de politie heeft als taak om ernstige verstoringen van de openbare orde, zoals rellen, te voorkomen. Maar het TOOI zou volgens een onderzoek van RTL Nieuws ook onschuldige burgers hebben gevolgd, waarna deze werden geregistreerd als terrorist of extremist. De activiteiten van dit team zouden onvoldoende worden gecontroleerd. De Kamer vraagt de minister om opheldering.
Privacy
Stop direct met het schenden van de privacy van burgers waardoor ze onterecht als terrorist geregistreerd worden, is de oproep van El Abassi (DENK). Alle informatie die verkregen is door mensen stiekem te volgen moet vernietigd worden, vindt Van Meijeren (FVD). Het TOOI houdt zich bezig met de handhaving van de openbare orde en mag informatie verzamelen op basis van de Politiewet, zegt Yeşilgöz. Het team doet geen onderzoek naar terrorisme.
Mutluer (GroenLinks-PvdA) wil dat er een loket komt waar burgers terechtkunnen die willen weten welke informatie over hen wordt verzameld. Burgers hebben al het recht om een inzageverzoek te doen, antwoordt Yeşilgöz. Een apart loket is volgens haar daarom niet nodig.
Op basis van de Politiewet mag het TOOI informatie verzamelen over burgers als daarmee geen grote inbreuk gemaakt wordt op iemands persoonlijke levenssfeer. Volgens Sneller (D66) moet landelijk vastgesteld worden wanneer er sprake is van veel of weinig inbreuk op iemands levenssfeer. Yeşilgöz stelt dat de politie iemand kort mag volgen, maar dat die geen totaalbeeld mag vormen van hoe iemands leven eruitziet.
Toezicht
Burgemeesters zijn verantwoordelijk voor de openbare orde in gemeenten, en dus ook voor het TOOI. Aardema (PVV) vindt dat er informatie verzameld moet kunnen worden om verstoringen van de openbare orde te voorkomen. Maar kunnen burgemeesters zelf wel voldoende toezien op het werk van het TOOI, vraagt hij. Een toezichthouder moet gaan controleren of het TOOI zich aan de wet houdt, stelt Omtzigt (NSC). Hij suggereert dat de CTIVD dit zou kunnen doen.
Burgemeesters, de politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid werken op dit moment aan een scherper kader voor toezicht op en controle van het werk van het TOOI, antwoordt Yeşilgöz.
Online
Helder (BBB) wil dat burgemeesters ook vooraf kunnen ingrijpen als er online oproepen gedaan worden om de openbare orde te verstoren. Dat moet vastgelegd worden in de wet, vindt ze. Het is nu onduidelijk wat de politie online mag doen, stelt Michon (VVD).
Er moet eerst een overzicht komen van wat al kan en wat nog extra nodig is, zegt Yeşilgöz. Ze verwacht daarover in het eerste kwartaal van dit jaar een brief naar de Kamer te sturen.
De Kamer stemt op 30 januari over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct