Europese top van 18 en 19 december 2025

16 december 2025, debat - De Kamer debatteert met minister-president Schoof over de vergadering van regeringsleiders in Brussel van aanstaande donderdag en vrijdag.

Hoog op de agenda staan de steun aan Oekraïne, sancties tegen Rusland, Europese defensie en de oorlog in Gaza.

Oorlog in Oekraïne

Klos (D66) vindt de oorlog in Oekraïne de ultieme test voor Europa om krachtig op te treden. Hij vraagt de minister-president om uit te spreken dat Nederland land dat Rusland "met oorlogslust heeft verkregen" nooit zal erkennen. Schoof antwoordt dat Nederland nooit gebieden erkent die door oorlog zijn veroverd.

Nederland en Duitsland voeren de steun voor Oekraïne op, maar andere landen blijven achter, zegt Van Dijk (SGP). Hij noemt dit een pijnlijk teken van het gebrek aan Europese solidariteit op het moment dat Oekraïne die het hardst nodig heeft.

Veel Russische goederen vinden via de haven van Rotterdam hun weg naar de rest van de wereld en dat draagt indirect bij aan de Russische economie, stelt Bikker (ChristenUnie). Ze wil dat dit verboden wordt. Het kabinet zet hier volop op in via de Europese Unie, want dat is het meest effectief, stelt Schoof. Hij zegt toe te gaan kijken naar wat Nederland zelf kan doen.

Russische tegoeden

Van der Lee (GroenLinks-PvdA) spreekt zich uit voor het inzetten van bevroren Russische tegoeden om Oekraïne financieel te helpen. Hij vraagt hoe het daar nu mee staat. Ook Dobbe (SP) vindt het goed dat dit Russische geld wordt gebruikt. Ze vraagt Schoof om zich ervoor in te zetten dat het geld voor de wederopbouw van Oekraïne en voor civiele steun wordt ingezet in plaats van voor nog meer wapens. Tijdens de Europese Raad is alles gericht op het bereiken van een akkoord over het overeind houden van Oekraïne, antwoordt Schoof. De tegoeden inzetten heeft zijn sterke voorkeur. Ze kunnen volgens Schoof ook worden ingezet om ervoor te zorgen dat Oekraïne het gevecht kan voortzetten. Maar na een staakt-het-vuren zijn de tegoeden beschikbaar voor vrede en herstel.

Het gebruiken van Russische tegoeden voor herstelbetalingen gaat Hoogeveen (JA21) te ver. Hoe verzekeren we andere landen dan dat hun tegoeden in Europa veilig zijn?

Het is volgens Schoof duidelijk dat Rusland zal moeten betalen voor de schade die het heeft aangericht. Hij vindt het inzetten van de tegoeden een belangrijk politiek signaal. Schoof wijst erop dat deze situatie uitzonderlijk is, omdat er sprake is van een grove schending van het internationaal recht door Rusland.

Russische tegoeden tijdelijk als onderpand gebruiken totdat denkbeeldige oorlogsherstelbetalingen binnenkomen is een fantasie, stelt Dekker (FVD). Hij vindt dit een escalatie, die zware Russische tegenmaatregelen uitlokt.

Samenwerking

Dassen (Volt) vindt dat Europese landen nog steeds onvoldoende samenwerken op het gebied van defensie. Europa is volgens hem voor wapens afhankelijker geworden van de Verenigde Staten.

We moeten binnen Europa stoppen met praten over militair samenwerken en het gewoon doen, zegt Erkens (VVD). Hij vraagt wat er moet gebeuren om binnen de NAVO een sterke Europese tak te creëren die op korte termijn op eigen benen kan staan.

Schoof zegt dat daar veel voor nodig is: ruimte voor het leger, moderne aanbestedingsregels en samenwerking in Europa. Daar zijn de ministers van Defensie heel hard mee bezig.

Boswijk (CDA) pleit voor een coalitie van EU-landen die snel en samen investeren in de winning, verwerking en recycling van kritieke grondstoffen. Die ervaring kan ook helpen bij het afbouwen van andere afhankelijkheden van andere landen, denkt hij.

Mercosur-akkoord

De Europese Unie staat op het punt akkoord te gaan met het Mercosur-verdrag over economische samenwerking met verschillende Zuid-Amerikaanse landen. Teunissen (PvdD) vindt het een heel slecht idee om met dit "fossiele verdrag" in te stemmen. "De markt gaat daardoor namelijk wagenwijd open voor goedkoop vlees, soja, suiker en ethanol uit landen waar de regels voor milieu, dierenwelzijn en arbeidsomstandigheden mijlenver achterlopen."

Het kabinet is van plan om in te stemmen met het Mercosur-akkoord, antwoordt Schoof. Strengere maatregelen, extra controles en financiële compensatie als de markt ernstig verstoord wordt, moeten de negatieve effecten voor Europese boeren verminderen.

Hulp in Gaza

Van Baarle (DENK) vraagt aandacht voor de mensen in Gaza, die volgens hem nu hulp nodig hebben. Hij wil weten hoe de minister-president de druk op Israël tijdens de Europese Raad gaat opvoeren.

Sinds het staakt-het-vuren neemt de hulp in Gaza toe en zijn er meer grensovergangen open, maar het is nog te weinig, zegt Schoof. Nederland staat hierover voortdurend in contact met de humanitaire partners en blijft onderstrepen dat ongehinderde en volledige toegang van hulp cruciaal is.

Corruptieschandalen

De Europese Unie hangt volgens Stöteler (PVV) van corruptieschandalen aan elkaar. Ondertussen regeert de voorzitter van de Europese Commissie door en niemand kan haar verantwoordelijk houden of naar huis sturen, stelt hij.

De Kamer stemt op 17 december over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct