Eerste termijn Algemene Financiële Beschouwingen

1 oktober 2025, begroting - Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen debatteert de Kamer met minister Heinen en staatssecretaris Heijnen van Financiën over de begroting van hun ministerie en over het budgettaire beleid.

Hoge prijzen, toekomstgericht beleid en openstaande rekeningen. Deze en andere onderwerpen komen aan de orde in de eerste termijn van de Kamer bij de Algemene Financiële Beschouwingen.

Hoge prijzen

De inflatie is veel hoger dan in andere Europese landen, stelt Van Dijck (PVV) vast. Hij wil daarom de btw op boodschappen afschaffen en dat betalen met het schrappen van het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Ook wil hij iets doen aan de hoge accijnzen: die zorgen er vooral voor dat consumenten naar België en Duitsland gaan.

Het leven is voor steeds meer mensen onbetaalbaar, betoogt Klaver (GroenLinks-PvdA). Een grote groep werkende armen kan moeilijk rondkomen en heeft problemen bij het betalen van hun huur en energierekening. Voor deze groep is het belangrijk dat het energienoodfonds wordt geregeld en de buffelboete teruggedraaid. 

De hoge prijzen voor energie in Nederland treffen zowel burgers als bedrijven, zegt Vermeer (BBB). Hij pleit voor het openhouden van kolencentrales, het bouwen van kerncentrales en het verantwoord winnen van gas op de Noordzee.

Belastingen

Bedrijven zijn steeds minder belasting gaan betalen, terwijl de inkomstenbelasting hoog blijft, stelt Dijk (SP) vast. Hij wil de vennootschapsbelasting verhogen, zodat de belasting voor burgers omlaag kan en er meer geld is voor belangrijke zaken als zorg en wonen.

De Vos (FVD) wil de belastingen fors verlagen. Dat kan door te schrappen in "onnodige bestedingen". Er zijn in haar ogen tientallen miljarden te vinden bij de EU-afdracht, ontwikkelingssamenwerking, klimaat- en stikstofmaatregelen en hulp aan Oekraïne. Ook kan de overheid extra inkomsten krijgen door weer gas te gaan winnen in Groningen.

Toekomst

Volgende generaties moeten het beter krijgen, betoogt Van Eijk (VVD). Daarvoor is het volgens haar belangrijk dat ondernemers kunnen ondernemen en dat werken meer gaat lonen. En de overheidsfinanciën mogen niet te veel uit balans raken, om te voorkomen dat schulden worden doorgeschoven.

Het kabinet doet een extra greep uit de investeringsfondsen, stelt Grinwis (ChristenUnie) vast. Hoe is dit verantwoord begroten voor een sterke economie? Het is in ieder geval in strijd met het streven om minder te consumeren en meer te investeren.

We moeten kiezen voor vooruitgang, zegt Vijlbrief (D66), niet voor stilstand. Hij laakt de keuzes van het kabinet die gericht zijn op de korte termijn en niet op de toekomst. Zoals bezuinigingen op onderwijs en innovatie en een gebrek aan maatregelen om het stikstof- en het klimaatprobleem op te lossen.

Van Dijk (CDA) benoemt diverse "financieel-economische plagen". We geven volgens haar te veel uit aan consumptie en te weinig aan investeringen in de toekomst. Bovendien is er te weinig inzicht in wat investeringen opleveren en in welke investeringen het meest bijdragen aan toekomstige economische groei.

Rekeningen

Er zijn forse rekeningen te betalen, zegt Kouwenhoven (NSC), door falend beleid van de kabinetten-Rutte. Hij wijst op het toeslagenschandaal, Groningen en de problemen met de WIA en box 3. Verder zijn de kosten voor asielopvang structureel te laag ingeschat en zorgen het stikstofslot en de netcongestie voor hoge maatschappelijke kosten.

Het kabinet heeft besloten dat de defensie-uitgaven gaan stijgen naar 3,5%, stelt Flach (SGP) vast. Hij is het daarmee eens, maar ziet ook dat nog niet geregeld is hoe dat betaald gaat worden. Wat hem betreft wordt dit snel duidelijk.

Door de klimaatcrisis erger te maken en niet te kiezen voor verduurzaming, schuift het kabinet de rekening daarvan door naar de toekomst, meent Teunissen (PvdD). Grote vervuilende bedrijven als Tata Steel worden volgens haar gespekt, terwijl duurzame bedrijven omvallen.

Het debat gaat op 2 oktober verder met de reactie van minister Heinen en staatssecretaris Heijnen op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct