Doorstroom schuldhulpverlening naar wettelijke schuldsaneringsregeling

8 juni 2022, wetsvoorstel - Een wijziging van de Faillissementswet moet de doorstroom van de gemeentelijke schuldhulpverlening naar de wettelijke schuldsaneringsregeling natuurlijke personen verbeteren. De Kamer debatteert erover met minister Weerwind (Rechtsbescherming).

Schuldhulpverlening is bedoeld om mensen met problematische schulden te helpen en te voorkomen dat ze in een uitzichtloze situatie terechtkomen. Meestal probeert eerst de gemeente een oplossing te vinden, bijvoorbeeld door afspraken te maken met schuldeisers en zo tot een minnelijke schuldregeling te komen. Als dat niet lukt, kunnen mensen via de wettelijke schuldsaneringsregeling natuurlijke personen (Wsnp) van hun schulden afkomen.

Toegang tot de Wsnp is een hindernisbaan zonder finish, zo constateerde de Nationale ombudsman. Om te voorkomen dat mensen onnodig lang in de gemeentelijke schuldhulpverlening blijven hangen, versoepelt minister Weerwind nu enkele regels. Zo wordt de termijn dat een schuldenaar te goeder trouw moet zijn geweest, verlaagd van vijf naar drie jaar. Ook mag een rechter in schrijnende gevallen de regel negeren dat iemand tien jaar geen gebruik mag hebben gemaakt van de Wsnp.

Toegang tot de Wsnp

Waarom schrappen we de termijn van tien jaar niet helemaal uit de wet? Kat (D66) en Ceder (ChristenUnie) betogen dat dit een vereenvoudiging van de regels voor toelating tot de Wsnp zou zijn. Ook straalt het uit dat iedereen in principe een tweede kans verdient. Andere criteria, zoals dat men te goeder trouw moet handelen, bieden volgens hen voldoende waarborgen om misbruik te voorkomen.

Kat en Ceder doen nog een voorstel om de Wsnp toegankelijker te maken. Zij schrappen de voorwaarde dat eerst een poging moet zijn gedaan om het schuldenprobleem via een minnelijk traject op te lossen. Zo willen ze voorkomen dat er onnodig vertraging ontstaat bij het oplossen van het probleem.

Maatoug (GroenLinks) is positief over de voorstellen van Kat en Ceder: die maken het makkelijker voor schuldenaren om in de Wsnp te komen en weer met een schone lei te beginnen. Het is in haar ogen wenselijk dat zo meer mensen schuldenvrij worden.

Helder (PVV) zet juist vraagtekens bij het verlagen van de drempel voor de Wsnp. Het uitgangspunt zou volgens haar moeten zijn dat mensen er slechts één keer gebruik van kunnen maken. De andere kant van de medaille is namelijk dat schuldeisers, vaak kleine ondernemers, na afronding van de Wsnp naar hun geld kunnen fluiten.

Duur van het traject

Mensen die in de Wsnp terechtkomen, moeten nog drie tot vijf jaar hun schulden aflossen voordat ze schuldenvrij zijn. Maar wanneer schuldenaren een beroep doen op de Wsnp, zitten ze volgens Kathmann (PvdA) vaak al jarenlang in de financiële problemen. Dit veroorzaakt hoge maatschappelijke kosten en daarom wil ze de termijn verkorten. Ook zou de termijn al moeten gaan lopen als de gemeentelijke schuldhulpverlening start.

Bewindvoering

Als iemand niet goed in staat is om zijn eigen financiële zaken te regelen, kan een bewindvoerder worden benoemd. De betrokkene kan zelf iemand kiezen, bijvoorbeeld een familielid. Maar als men geen keuze maakt, wordt er iemand aangewezen. Dat kan ook een commerciële bewindvoerder zijn. Van Nispen (SP) vindt dat laatste een slechte zaak: die heeft een perverse prikkel om het bewind zo lang mogelijk te laten duren. Daarom zou de gemeente in zo'n geval de bewindvoering moeten doen.

Ook Bevers (VVD) ziet een wildgroei bij bewindvoerders. Hij pleit daarom voor strenge regels. Ook wil hij dat er beter gekeken wordt naar specifieke kennis. Iemand die bewindvoerder wordt voor een mkb'er, moet bijvoorbeeld voldoende kennis hebben van het mkb.

Minister Weerwind stelt voor om na de zomer verder te gaan met de behandeling van het wetsvoorstel. De Kamer geeft hem tijd om advies te vragen en te overleggen met de betrokken partijen, zoals schuldhulpverleners, gemeenten en rechters, over de aanvullende voorstellen van de woordvoerders. Ook kan minister Schouten (Armoedebeleid) er dan meer bij worden betrokken.

Zie ook: