Discussie over het grondrecht op vrije demonstraties

29 mei 2018, debat - Wordt er voldoende ruimte gegeven aan de vrijheid van demonstratie? De Kamer debatteert met minister Ollongren (Binnenlandse Zaken).

Het recht om te demonstreren staat onder druk, zo constateert de Nationale ombudsman in het rapport Demonstreren, een schurend grondrecht? Gemeenten en politie leggen demonstranten steeds vaker beperkingen op, vooral vanwege de vrees voor problemen met de openbare orde.

Voldoende ruimte voor demonstraties?

Burgemeesters mogen manifestaties verbieden ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Özütok (GroenLinks) ziet te vaak "risicomijdend gedrag": demonstraties worden te snel verboden. Er ligt soms te weinig nadruk op de inspanningsverplichting om demonstraties mogelijk te maken, zo sluit Den Boer (D66) zich daarbij aan.

De vrijheid van demonstratie zou boven alle discussie verheven moeten zijn, vindt Van Kooten (PvdD), en is vooral belangrijk voor minderheden. Koopmans (VVD) betoogt dat dit grondrecht losstaat van de inhoud van een demonstratie. Maar Kuzu (DENK) ziet een praktijk van "willekeur en selectiviteit": gemeenten oordelen verschillend en de boodschap en herkomst van demonstranten lijken mee te wegen.

Minister Ollongren beschouwt het recht op demonstratie als een van de fundamenten onder de democratische rechtsstaat. In het algemeen wordt volgens haar op lokaal niveau een goede afweging gemaakt. Afhankelijk van de omstandigheden kan de conclusie per gemeente anders zijn.

Zwarte Piet

Activisten wilden op 18 november 2017 bij de intocht van Sinterklaas demonstreren tegen Zwarte Piet. Maar tegendemonstranten blokkeerden de snelweg bij Joure en verhinderden zo hun komst naar Dokkum. Verschillende Kamerleden duiden deze kwestie.

  • Van Raak (SP): het was van beide kanten krankjorum om een kinderfeest te bederven

  • Bosma (PVV): de blokkade was een vrolijke, creatieve, ludieke actie tegen een knokploeg die vecht tegen een symbool van onze cultuur

  • Van der Molen (CDA): de emoties van de tegendemonstranten waren begrijpelijk, maar dat betekent niet dat ze de wet mochten overtreden

De kalender bepaalt niet wanneer je wel of niet mag demonstreren, zegt minister Ollongren, maar een kinderfeest moet wel een kinderfeest blijven. In haar ogen heeft de burgemeester van Dokkum dit goed ingevuld.

De Kamer stemt op 5 juni over de ingediende motie.

zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk debatten terug via Debat Gemist