Discussie over aanpassen van inlichtingenwet

10 april 2018, debat - Wat zijn de gevolgen voor de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten nu een meerderheid er bij het referendum op 21 maart tegen heeft gestemd? De Kamer debatteert met minister Ollongren (Binnenlandse Zaken).

Op 21 maart 2018 stemde de meerderheid in een referendum tegen de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Daarop heeft het kabinet besloten een aantal waarborgen in de wet te verduidelijken en de ruimte die de wet biedt in te perken met een aantal beleidsregels. Die beleidsregels zullen tegelijk met de wet op 1 mei in werking treden, bevestigt minister Ollongren.

Of die aanpassingen van de Wiv tegemoetkomen aan de wensen van de nee-stemmers bij het referendum is moeilijk te beoordelen, zegt Bisschop (SGP), omdat hun overwegingen onbekend zijn. Dat noemt hij een van de grote manco's van het instrument referendum.

Van der Molen (CDA) en Azmani (VVD) benadrukken het belang van de Wiv voor de veiligheid van Nederland. Bij aanpassingen van de wet moet de uitvoerbaarheid voor de diensten steeds vooropstaan, vinden zij. De privacy is volgens hen goed gewaarborgd.

Steun voor aanpassingen

Verhoeven (D66) en Van der Graaf (ChristenUnie) vinden dat het kabinet goed tegemoetkomt aan de overwegingen van de nee-stemmers bij het referendum over de Wiv. De kabelinterceptie wordt gerichter, er komen strakkere regels voor het delen van informatie met buitenlandse diensten, de bewaartermijn van gegevens wordt ingekort en journalisten worden beter beschermd.

Ook Kuiken (PvdA) is positief over de wijzigingsvoorstellen van het kabinet na het referendum. De bewaartermijn van gegevens wordt één jaar en mag tweemaal met een jaar verlengd worden. Dat moet een bevoegdheid worden van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, zegt de PvdA-woordvoerder. Die commissie gaat over nieuwe bevoegdheden en daar is bij verlenging geen sprake van, reageert de minister.

Moet de TIB niet worden uitgebreid? Kuiken (PvdA), Azarkan (DENK) en Arissen (PvdD) vinden dat wenselijk. Bij het evalueren van de wet over twee jaar wordt ook naar de toetsingscommissie gekeken, antwoordt de minister. Maar als in de tussentijd blijkt dat de capaciteit ontoereikend is, zal de minister niet wachten tot de evaluatie.

Kabinetsvoorstellen schieten tekort

"Cosmetische wijzigingen en ondergeschikte aanpassingen." Dat is het oordeel van Arissen (PvdD) over de wijzigingen die de regering voorstelt. Niet één hard en serieus beleidsvoorstel, constateert Bosma (PVV). Ook Azarkan (DENK) ziet slechts "flutaanpassingen".

Buitenweg (GroenLinks) vindt dat het kabinet een minimalistische invulling geeft aan de zorgen van de nee-stemmers bij het referendum over de Wiv. Zo komt er bijvoorbeeld geen einde aan de mogelijkheid dat nog niet bekeken data naar buitenlandse diensten gaan. De privacybescherming op dit punt is echt onvoldoende, meent Arissen (PvdD).

Raadgevend referendum van de baan

De Kamer heeft eerder besloten tot intrekking van het raadgevend referendum. Onbegrijpelijk, vindt Bosma (PVV), want het referendum over de Wiv heeft bewezen wat een "krachtig, noodzakelijk en nuttig" middel het is.

Het referendum is een prachtig recht dat de kiezers zich niet moeten laten afpakken, zegt Van Raak (SP). Krol (50PLUS) ziet de uitslag van het referendum over de Wiv als een overwinning van de directe democratie.

De kartelpartijen zijn als de dood voor de mening van de Nederlandse bevolking, denkt Baudet (FvD), en daarom drukt men het afschaffen van het raadgevend referendum er "op een bizarre wijze" door.

De Kamer stemt op 17 april over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist