Debat over het nieuwe steunpakket corona

8 december 2021, debat - Nu de maatregelen om de coronapandemie te bestrijden strenger zijn geworden, gaat ook de economische steun weer omhoog. De Kamer debatteert erover met minister Blok (Economische Zaken) en de staatssecretarissen Wiersma (Sociale Zaken) en Vijlbrief (Financiën).

Gezien de aanscherping van de coronamaatregelen was het logisch en onvermijdelijk om het steunpakket te verruimen, zegt Blok. Maar volledig maatwerk valt er volgens hem niet te leveren: dan wordt het te complex om uit te voeren.

Veel bedrijven hebben eerder uitstel gekregen voor het betalen van hun belastingen. Dit is nu met drie maanden verlengd, zegt Vijlbrief. Ook loopt de rente die over belastingschulden moet worden betaald, minder snel op.

NOW

Werkgevers die omzet verliezen door de coronamaatregelen, kunnen opnieuw een beroep doen op de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). Hoe groter het omzetverlies, hoe groter het deel van de loonkosten dat wordt gecompenseerd.

De NOW 5 gaat gelden van 1 november tot 31 december, zegt Wiersma. De regels blijven grotendeels hetzelfde, zodat er snel uitbetaald kan worden. Wel kunnen nu ook starters subsidie aanvragen.

TVL

Ondernemers met minimaal 30% omzetverlies hebben recht op de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL). Het maximale subsidiebedrag voor het vierde kwartaal van 2021 is €550.000 voor mkb-ondernemingen en €600.000 voor niet-mkb-ondernemingen.

Het zou beter zijn om de TVL per maand te betalen, vindt Graus (PVV), want (horeca)ondernemers hebben het geld snel nodig. De regeling is gebaseerd op de btw, zegt Blok, en die loopt per kwartaal. Wel is het streven om de TVL over het vierde kwartaal snel uit te betalen.

Moet het vergoedingsbedrag in de TVL niet hoger zijn? De Staat zou alle schade als gevolg van de coronamaatregelen moeten vergoeden, vindt Van Haga (Groep Van Haga). Hij zou bovendien graag zien dat de grens voor het omzetverlies omlaaggaat naar 15%. Ook Amhaouch (CDA) heeft twijfels over de grens van 30%: als daardoor veel ondernemers er geen gebruik van kunnen maken, is het een "dode mus".

We moeten een balans vinden, zegt Blok, ook omdat het gaat om gemeenschapsgeld. De vergoeding moet een reëel bedrag zijn, maar mag ook niet alle prikkels om te ondernemen wegnemen.

Vangnet

Doen we genoeg? Aartsen (VVD) en Van Kent (SP) wijzen op groepen die buiten de regelingen vallen, zoals starters. Minister Blok is er niet voor om de TVL aan te passen. Dat zorgt voor vertraging en maakt de regeling fraudegevoeliger. Wel wil hij bekijken of er een aparte regeling voor starters zou kunnen komen.

Maatoug (GroenLinks) pleit voor een vangnetregeling, die kan worden gebruikt als overduidelijk is dat het geven van steun logisch is. Deze kan dan ook worden toegepast voor zzp'ers en flexwerkers in de culturele en creatieve sector.

De steun voor de culturele sector sijpelt wellicht nog onvoldoende door naar de mensen die er werken, erkent Vijlbrief. De minister van OCW komt daarop terug in een brief.

Zzp'ers

Zelfstandigen die vanuit huis werken, hebben geen recht op TVL. De Jong (D66) maakt zich zorgen over deze groep: valt er toch niet iets voor hen te regelen? Maar Blok legt uit dat dit geen goed idee is: het is te complex om in deze gevallen de vaste lasten te berekenen.

Hoe moeten we zzp'ers ondersteunen die door de coronamaatregelen geen of minder inkomsten hebben? Eerder was er de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (Tozo), maar volgens Wiersma is het verstandiger om dit nu via het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) te doen. Hij benadrukt dat zelfstandigen niet eerst hun vermogen hoeven op te eten voordat ze daar een beroep op mogen doen.

Geef zzp'ers voldoende tijd om eerdere leningen op basis van de Tozo terug te betalen, oppert Van Baarle (DENK). Wiersma zal gemeenten vragen om hier coulant mee om te gaan.

Het is onrechtvaardig als zzp'ers die wegens zwangerschap of ziekte geen omzet hebben gehad, geen recht hebben op steun, vindt Nijboer (PvdA). Er is al een uitzondering voor "ernstige ziekte", zegt Blok. Hij belooft te bekijken of er ook iets geregeld kan worden voor zwangerschap.

Toekomst

Misschien is corona een blijvertje, zegt Grinwis (ChristenUnie). Wat wordt in dat geval de komende jaren de rol en de verantwoordelijkheid van de overheid? Het gesprek daarover moet plaatsvinden, beaamt minister Blok, ook met de sociale partners. De regering stuurt de Kamer nog een brief over de lange termijn.

De Kamer stemt op 14 december over de moties die tijdens het debat zijn ingediend.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Gemist of Debat Direct