Debat over het burgerinitiatief Ik ben onbetaalbaar

3 september 2020, burgerinitiatief - Maak het kopen van seks strafbaar. Dat stellen de indieners van het initiatief Ik ben onbetaalbaar voor. De Kamer bespreekt de voors en tegens met staatssecretaris Broekers (Justitie en Veiligheid).

Het overgrote deel van de vrouwen in de prostitutie bevindt zich in een kwetsbare positie, zegt Natasja Bos, voorzitter van stichting Exxpose, die het burgerinitiatief toelicht. Zij noemt prostitutie "een vorm van geweld", die machtsongelijkheid, economische ongelijkheid en genderongelijkheid in stand houdt.

Zweeds model

De beste manier om de prostitutiemarkt te verkleinen, is volgens Bos sekskopers ontmoedigen en prostitutie strafbaar stellen. In Zweden gebeurt dat al. Het Zweedse model wil Kuik (CDA) ook in Nederland invoeren. Zij wijst erop dat de vraag naar betaalde seks in Zweden inderdaad is afgenomen.

Van der Graaf (ChristenUnie) wil ook dat het kopen van seks illegaal wordt. Volgens haar hebben vooral bordeelhouders en pooiers en niet de prostituees baat gehad bij de opheffing van het bordeelverbod in Nederland twintig jaar geleden. Van der Staaij (SGP) merkt op dat seks geen handelswaar zou mogen zijn: de persoonlijke verhalen van kwetsbare vrouwen die geronseld worden, wijzen op "pure slavernij".

Maar wat gebeurt er als je sekswerk criminaliseert? Dat vraagt Bouali (D66) zich af. Hij wijst op de stijging van de criminaliteit in Ierland en een hiv-uitbraak onder sekswerkers in Frankrijk toen die landen het Zweedse model invoerden. Houd prostitutie legaal, maar maak meer werk van de opsporing en vervolging van criminele pooiers, mensenhandelaren en pandjesbazen, stelt Bolkestein (VVD) daarom voor.

Het kabinet ziet strafbaarstelling ook niet zitten. Prostitutie zal dan meer uit het zicht plaatsvinden, met alle risico’s van dien, bijvoorbeeld voor de gezondheid en veiligheid van sekswerkers, legt staatssecretaris Broekers uit. Een wetsvoorstel om de seksbranche strenger te reguleren, onder andere met een verplichte vergunning voor prostituees, is in behandeling.

Mensenhandel

Prostitutie en mensenhandel zijn helaas bijna synoniemen geworden, zegt Markuszower (PVV): Nederland is een kermis voor mensenhandelaren met een pakkans van nagenoeg nul. Laten we juist niet doen alsof elke sekswerker een slachtoffer is van mensenhandel, zegt Van den Berge (GroenLinks). Hij pleit voor het volledig decriminaliseren van sekswerk. Sekswerkers zouden dezelfde rechten moeten krijgen als iedere andere werknemer.

Onderzoek

Er is geen simpele oplossing voor de misstanden in de prostitutiesector, waarschuwt Van Nispen (SP). Hij wil daarom net als Kuiken (PvdA) een breed en internationaal vergelijkend onderzoek om verschillende oplossingen op een rijtje te zetten. Broekers is bereid om opdracht tot zo’n onderzoek te geven. Maar het mag volgens de staatssecretaris niet te lang duren voor het klaar is.

De Kamer stemt op 8 september over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook