Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus

15 april 2021, debat – De Kamer debatteert met premier Rutte en de ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Van Ark (Medische Zorg) over de ontwikkelingen rondom het coronavirus.

De buitenschoolse opvang gaat weer open en het hoger onderwijs deels. Maar gezien het nog hoge aantal besmettingen en ziekenhuisopnames vindt het kabinet het te vroeg om nu al verdergaande versoepelingen door te voeren.

Openingsplan

De eerste stap kan op zijn vroegst op 28 april worden gezet. Alleen als de cijfers zich gunstig ontwikkelen, zal de avondklok worden afgeschaft en mogen de terrassen weer open. Ook kan iedereen dan weer twee personen thuis ontvangen in plaats van één.

Nederland snakt naar een samenleving zonder corona(maatregelen), zegt Heerma (CDA). Ook Hermans (VVD) ziet dat mensen coronamoe zijn, maar gezien de situatie in de ziekenhuizen begrijpt ze dat de regering wacht met versoepelingen.

Het kabinet biedt geen perspectief maar valse hoop door steeds te speculeren op versoepelingen, zegt Ploumen (PvdA). Zij hekelt de "loze beloften" die zijn gedaan. Ook Stoffer (SGP) pleit voor eenduidigheid: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Het coronabeleid valt niet meer goed aan burgers uit te leggen, vindt Den Haan (50PLUS).

We hadden gehoopt dat we deze week al over de piek in de ziekenhuizen heen zouden zijn, legt premier Rutte uit. Het is volgens hem vervelend dat de datum van 21 april was uitgelekt, waardoor mensen hoopten op versoepelingen. Er kunnen volgens hem geen garanties worden gegeven over wanneer die wel mogelijk zijn.

Het kabinet draalt met versoepelingen, vindt Pouw (JA21). Er is volgens haar meer mogelijk zonder dat dit tot grote risico's leidt, zeker in de buitenlucht. Wilders (PVV) wijst op de protocollen die de horeca en andere sectoren hebben opgesteld om veilig open te kunnen gaan. Maar volgens Rutte maakt de instroom in de ziekenhuizen de risico's nog te groot.

Ook Simons (BIJ1) is kritisch, maar om een andere reden. Het kabinet heeft volgens haar gekozen voor een strategie die een maximaal aantal mensen ziek laat worden, net zolang tot het laatste ziekenhuisbed bezet is.

Vaccinaties

Vanwege bijwerkingen, een ernstige vorm van trombose, is het vaccin van AstraZeneca alleen beschikbaar voor mensen vanaf 60 jaar. Dat van Janssen wordt op dit moment helemaal niet gebruikt, in afwachting van het oordeel van de Europese toezichthouder EMA.

Geef mensen de mogelijkheid om zelf de risico's van vaccins af te wegen, suggereert Paternotte (D66). Westerveld (GroenLinks) sluit zich daarbij aan, ook omdat ze vreest dat het te lang duurt voordat chronisch zieken en mensen met een beperking aan de beurt zijn. Het gaat volgens Van der Plas (BBB) onder anderen om ernstig zieke jongeren die thuis wonen.

Er ligt een duidelijk advies van de Gezondheidsraad over AstraZeneca, zegt minister De Jonge. Volgens hem zijn er voldoende alternatieven voor mensen onder de 60 jaar. De vaccins van AstraZeneca zijn bovendien in ieder geval tot eind mei nodig voor mensen boven de 60. Pas op dat moment speelt de vraag of het vaccin ook bij 60-minners kan worden ingezet.

Vaccins die aan het eind van de dag overblijven, gaan naar GGD- en zorgmedewerkers. De GGD in Noord-Limburg gaf deze vaccins ook aan mensen met een kwetsbare gezondheid, maar dit lijkt te zijn verboden in een richtlijn. Waarom? Veel woordvoerders vragen zich dat af. Minister De Jonge denkt dat er sprake is van een misverstand. Volgens hem heeft deze GGD gewoon de mogelijkheid om het zo te doen.

Het vaccineren van kerngezonde mensen die nauwelijks risico lopen is absurd, vindt Van Haga (FVD): het virus is niet meer dan een stevige griep. Hij verzet zich daarom tegen een indirecte vaccinatieplicht, die er in zijn ogen komt als gevaccineerden meer mogen dan anderen.

Toegangs testen

Met evenementen en locaties waar mensen heen kunnen met een negatieve test, wil de regering de samenleving weer langzaam van het slot halen. Een groot deel van het hiervoor beschikbare bedrag van 1,1 miljard gaat naar de Stichting Open Nederland, zo valt te lezen in een FTM-artikel. Dit roept veel vragen op. Wordt het geld wel goed besteed? Is er genoeg controle? Waarom is het testen niet openbaar aanbesteed?

Mensen kunnen met de sneltesten naar het casino of een snoepreisje maken naar Rhodos, stelt Kuzu (DENK). Hij vindt, net als Dassen (Volt), dat testen beter gebruikt kunnen worden voor het heropenen van het hoger onderwijs. Ook Segers (ChristenUnie) vindt de gekozen prioriteiten "wonderlijk": ik kan wel terecht bij zo'n 30 casino's, maar nog niet bij mijn eigen kerk.

De toegangstesten maken dingen mogelijk die anders nog niet hadden gekund, betoogt minister De Jonge. Dit maatschappelijke initiatief is volgens hem belangrijk voor ondernemers, en voor mensen die weer dingen kunnen gaan doen. Er is in de pilotfase bewust niet aanbesteed, omdat dit voor te veel vertraging zou hebben gezorgd. In het vervolg zal dat wel gebeuren.

Zorgbonus

Er is kennelijk wel een miljard beschikbaar voor "commerciële prettesten", constateert Marijnissen (SP), maar niet genoeg geld voor de zorgbonus van 500 euro. Het is in haar ogen "schaamteloos" dat deze belofte niet wordt nagekomen. Andere woordvoerders vallen haar bij.

Er is een bedrag van 720 miljoen gereserveerd voor de bonus in 2021, zegt minister Van Ark. De ruime mate waarin zorgwerkgevers de bonus over 2020 hebben aangevraagd, maakt duidelijk dat het gereserveerde bedrag waarschijnlijk onvoldoende is. Zij wil daarom de bonus voor alle zorgverleners verlagen, of de doelgroep voor de bonus beperken.

Slachterijen

Medewerkers staan te dicht op elkaar, mondkapjes worden niet of verkeerd gebruikt, hoestende mensen zijn aan het werk en de Arbeidsinspectie en de NVWA worden om de tuin geleid en grijpen niet in. Van Esch (PvdD) betoogt dat er te weinig gebeurt om besmettingen in slachthuizen te voorkomen.

Minister Van Ark kent de brandbrief van onder andere de FNV over dit onderwerp en neemt die serieus. Zij is het ermee eens dat er moet worden ingegrepen bij gevaarlijke situaties.

De Kamer stemt op 20 april over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: