Debat over de Europese top van 16 en 17 december 2021

De coronapandemie, het Strategisch Kompas, energiebeleid, de situatie bij de grens tussen Polen en Belarus en de Russische dreiging tegen Oekraïne. Deze en andere zaken komen aan de orde in het debat over de Europese top.

Corona

Er zou geen lappendeken aan coronaregels mogen ontstaan in de Europese Unie, betogen Sjoerdsma (D66) en Kamminga (VVD), want dat zorgt voor onduidelijkheid en onzekerheid bij burgers en bedrijven. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over wanneer iemand volledig gevaccineerd is en de regels om te mogen reizen.

We hameren erop dat volksgezondheid een nationale verantwoordelijkheid is, zegt de minister, maar willen tegelijkertijd blijven reizen. Die twee zaken botsen soms met elkaar. Daarom is overleg nodig over bijvoorbeeld de geldigheid van vaccinaties. Wie binnen negen maanden een boosterprik krijgt, kan waarschijnlijk blijven reizen, maar landen kunnen zelf specifiekere regels vaststellen.

Maeijer (PVV) vraagt naar de uitspraken van Commissievoorzitter Von der Leyen over een Europese vaccinatieplicht. Maeijer is tegen zo'n verplichting. En als er al een debat over moet worden gevoerd, dan moet dat volgens haar op nationaal niveau gebeuren. Nederland zou bij de Europese top moeten aankondigen nooit een vaccinatieplicht door te voeren, vindt Van Houwelingen (FVD), en moet zo nodig zijn veto gebruiken om een Europees besluit daarover te voorkomen.

De lidstaten gaan zelf over het wel of niet invoeren van een vaccinatieplicht, benadrukt Knapen: de Commissievoorzitter gaf hierover slechts haar persoonlijke opvatting. Hij acht de kans niet zo groot dat de EU in de toekomst deze bevoegdheid wel naar zich toe zou willen trekken.

Strategisch Kompas

De woordvoerders hebben het concept voor het Europese Strategisch Kompas kunnen lezen, maar dit stuk over onder andere defensiesamenwerking is vertrouwelijk en dus niet openbaar. Van Dijk (SP) vindt dat vreemd: het debat kan zo niet goed worden gevoerd. Bisschop (SGP) sluit zich bij hem aan: de Kamer moet glashelder geïnformeerd worden over de inzet van de regering in Brussel.

Er staan geen spectaculaire dingen in, zegt Knapen, maar ook hij vindt het ongemakkelijk dat het niet openbaar is. Andere landen zijn volgens hem tegen openbaarmaking.

Energie

Moeten investeringen in aardgas en kernenergie worden geclassificeerd als groene investeringen? Van der Lee (GroenLinks) is daartegen en spreekt zich uit tegen "politieke greenwashing". Eppink (JA21) kijkt er anders tegen aan en wil juist wel dat gas en kernenenergie een gunstige classificatie krijgen.

Wij zijn tegen het brengen van gas onder een gunstige classificatie, zegt Knapen. Bij kernenergie volgt de regering volgens hem de wetenschappelijke inzichten.

Het terecht dichtdraaien van de gaskraan in Groningen heeft ervoor gezorgd dat Nederland afhankelijker is geworden van Russisch gas, stelt Van der Plas (BBB). Als de spanningen met Rusland ervoor zorgen dat er een gastekort ontstaat, moeten burgers en tuinders volgens haar gecompenseerd worden voor hogere prijzen.

Polen en Belarus

Met de manier waarop migranten aan de grens tussen Polen en Belarus zijn tegengehouden, wordt volgens Dassen (Volt) getornd aan het recht op asiel. Hij waarschuwt dat de EU op die manier ongeloofwaardig wordt als waardegemeenschap.

Polen krijgt 200 miljoen om de grens te verstevigen. Het is goed dat een EU-lidstaat wordt geholpen, zegt Amhaouch (CDA). Maar hoe wordt gecontroleerd of dit geld op een goede manier wordt uitgegeven?

Nederland heeft steun uitgesproken voor Polen, zegt Knapen, maar heeft tegelijkertijd gewezen op de Europese regels. Het geld dat het land krijgt, is volgens de minister geen blanco cheque. De Europese Rekenkamer moet erop toezien dat het goed wordt uitgegeven.

Rusland en Oekraïne

Nederland zet zich ervoor in dat de EU sancties voorbereidt, zegt Knapen, en onderschrijft de soevereiniteit van Oekraïne.

De Kamer stemt op 14 december over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist of Debat Direct