De omgang met geheime informatie bij politie en NCTV
3 april 2025, debat - De Kamer debatteert met minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) over een rapport over de omgang met vertrouwelijke en staatsgeheime informatie door de politie en de NCTV.
De politie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) hadden hun informatiebeveiliging niet op orde. Dat concludeerde de Auditdienst Rijk (ADR) in november 2024. De aanleiding voor dat onderzoek was het lekken van staatsgeheimen naar Marokko. Een van de verdachten werkte jarenlang als tolk en analist voor de NCTV en was ook actief voor de politie. De andere verdachte werkte eerst voor de NCTV en later voor de politie.
Er werd volgens het rapport geen aandacht geschonken aan risicoanalyses en er waren "beperkt" maatregelen om ongewenste informatieverspreiding door medewerkers tegen te gaan.
Nationale veiligheid
Staatsgeheime documenten konden jarenlang ongestraft worden gedownload, geprint en gekopieerd, en USB-sticks en harde schijven konden worden meegenomen, stelt Six Dijkstra (NSC). Hij spreekt van "een van de grootste veiligheidsschandalen uit de recente Nederlandse geschiedenis". Geeft het kabinet toe dat de NCTV jarenlang lichtzinnig is omgesprongen met de nationale veiligheid?
De informatiebeveiliging bij de NCTV was onvoldoende, erkent de minister. Op de werkvloer was sprake van een zekere laksheid bij de omgang met geheime informatie. Hij noemt het "treurig" dat zo'n groot incident nodig was voor verandering.
Met een dubbele nationaliteit komt dubbele loyaliteit, meent Van Dijk (PVV): in het belang van de nationale veiligheid zouden mensen met een dubbel paspoort niet met staatsgeheime informatie mogen werken.
USB-sticks
De twee verdachten smokkelden onder andere USB-sticks mee. Een van hen bezat zo'n 300 gegevensdragers met daarop miljarden A4'tjes aan informatie. Nog altijd is van 200 USB-sticks onduidelijk waar ze zijn, benadrukt Van der Werf (D66). Zij wil dat die zo snel mogelijk terugkomen. USB-sticks zouden alleen in het NCTV-pand zelf mogen worden gebruikt, vindt Wijen (BBB): buiten werktijd heb je niets aan gevoelige informatie.
Het is zeer onbevredigend dat het toezicht en de registratie van de uitgifte en de inname van USB-sticks niet op orde waren, antwoordt Van Weel. Inmiddels is de administratie van USB-sticks verbeterd. Hij gaat opnieuw onderzoeken welke informatie over de sticks boven water gehaald kan worden.
Screening
Michon (VVD) onderstreept dat de veiligheidsscreening van medewerkers beter moet. Die moet in haar ogen bovendien periodiek worden herhaald en goed geadministreerd. Is er naar aanleiding van het veiligheidslek een extra screening onder personeel uitgevoerd, wil Boswijk (CDA) weten.
Van Weel bevestigt dat een aantal medewerkers opnieuw is gescreend door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). In afwachting van de resultaten werd de toegang tot gevoelige informatie beperkt voor deze medewerkers.
Toezicht
De NCTV doet niet zelfstandig inlichtingenonderzoek naar personen of organisaties, in tegenstelling tot de diensten AIVD en MIVD, maar werkt wel met staatsgeheime informatie. Voor Mutluer (GroenLinks-PvdA) is het duidelijk wat er moet gebeuren: de NCTV gaat zonder staatsgeheimen werken of er komt toezicht op het niveau van de CTIVD, de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.
De CTIVD houdt toezicht op de inlichtingendiensten en de NCTV is een fundamenteel andere organisatie, namelijk een coördinerende, reageert de minister. De NCTV werkt wel met staatsgeheimen, maar dat doen ministeries tot op zekere hoogte ook. De Beveiligingsautoriteit en de Inspectie Justitie en Veiligheid houden toezicht op de NCTV. Daarnaast zet de NCTV een afdeling op die toeziet op risicobeheersing.
Aanbevelingen
Basale veiligheidsmaatregelen waren niet op orde, concludeert Bikker (ChristenUnie). Ze roept het kabinet op om alle aanbevelingen uit het rapport van de Auditdienst Rijk over te nemen en die zo spoedig mogelijk uit te voeren.
Het kabinet werkt samen met de politie en de NCTV hard aan het verbeteren van de informatiebeveiliging, in lijn met alle aanbevelingen van de ADR, benadrukt Van Weel. Zo wordt de bewustwording onder het personeel over veilig omgaan met documenten vergroot. De ADR bekijkt in het najaar van 2025 of aanvullende aanbevelingen nodig zijn.
De Kamer stemt op 8 april over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct