Bespreking tijdelijke maatregelen behoud werkgelegenheid en bedrijven

14 april 2020, begroting - Het kabinet treft een aantal maatregelen ter ondersteuning van bedrijven en werkenden die getroffen worden door de coronacrisis. De Kamer debatteert met minister Koolmees en staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) over de aanpassing van hun begroting die daarvoor nodig is.

Veel woordvoerders spreken hun waardering uit voor de snelle totstandkoming van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) en de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW). Ook prijzen zij de vlotte uitvoering door het UWV en de gemeenten. Maar niet ieder bedrijf en niet alle werkenden komen voor de regelingen in aanmerking. "One size doesn't fit all", constateert Palland (CDA).

Koolmees benadrukt dat het kabinet "alles uit de kast haalt", maar zegt erbij dat de regelingen niet perfect sluitend kunnen zijn. Maatwerk is onmogelijk in regelingen die in drie weken worden opgetuigd. Het is volgens hem onvermijdelijk dat door de coronacrisis bedrijven failliet gaan en mensen hun baan verliezen.

Bedrijven

Tielen (VVD) wil een regeling voor bedrijven die niet in aanmerking komen voor de NOW. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om strandtenthouders en bloementelers, die te maken hebben met seizoenspieken. De minister gaat proberen "iets specifieks te organiseren" voor bedrijven die hun omzet en hun loonkosten vooral in een bepaalde periode maken. Het opstellen van criteria daarvoor is niet gemakkelijk, voegt hij toe.

Probeer een oplossing te vinden voor de onrechtvaardigheid van de concernregeling in de NOW, vragen Van Weyenberg (D66), Palland (CDA), Bruins (ChristenUnie) en Stoffer (SGP). Het verlies op concernniveau is soms te klein om in aanmerking te komen voor compensatie, terwijl bepaalde bedrijfsonderdelen helemaal stilstaan.

Baudet (FvD) bepleit een omzetverliescompensatie. Dat kan belangrijk zijn voor bedrijven met lage personeelskosten en hoge andere lasten. Onafhankelijk Kamerlid Van Haga vraagt om een soepele toekenning van de regeling Tegemoetkoming ondernemers getroffen sectoren.

Werkenden

Tienduizenden flexwerkers kunnen geen aanspraak maken op WW en voldoen ook niet aan de voorwaarden voor bijstand, constateert Smeulders (GroenLinks). En juist mensen met tijdelijke contracten krijgen de hardste klappen, voegt Van Dijk (PvdA) toe. Daarom vraagt hij het kabinet om een regeling voor deze groep.

Ik heb buikpijn vanwege flexwerkers die tussen wal en schip vallen, zegt Koolmees. Hij gaat proberen iets te verzinnen, maar "het moet uitvoerbaar en rechtvaardig zijn". Een garantie dat al deze mensen worden gecompenseerd kan hij niet geven.

Bedrijven die nu hun hand ophouden, moeten hun flexkrachten in dienst houden, vindt Van Kent (SP). Hij wil de kosten van een regeling voor flexkrachten verhalen op bedrijven die nu "hun flexkrachten lozen".

Staatssecretaris Van Ark wijst erop dat voor de Tozo de normen van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen zo veel mogelijk zijn gevolgd. Dat is gebeurd met het oog op de snelheid en de uitvoerbaarheid. Stoffer (SGP) bepleit een soepele omgang met verlofregelingen voor werkende ouders met kinderen.

Mensen die door de crisis meer uren maken, bijvoorbeeld in de zorg, mogen later niet geconfronteerd worden met verminderde toeslagen, benadrukt Van Brenk (50PLUS). De Jong (PVV) wil een lastenverlichting voor alle burgers: verlaag de btw, schaf de eigen zorgbijdrage af en verlaag de huren.

Kwetsbare groepen

We mogen kwetsbare groepen als prostituees en arbeidsmigranten niet aan hun lot overlaten, zegt Bruins (ChristenUnie). Van Kent (SP) vraagt om extra steun voor de voedselbanken.

Waar mogelijk worden de problemen met voedselbanken lokaal opgelost, zegt Van Ark, maar als het echt misgaat, is er een achtervang van 4 miljoen beschikbaar. Voor sekswerkers wordt de bed-bad-broodregeling opengesteld.

We zien het risico dat het fout gaat met de arbeidsmigranten, zegt de minister. Over hun werk- en leefomstandigheden en de handhaving daarvan wordt overlegd met werkgevers, gemeenten en ambassades.

Toekomst

De coronacrisis noopt tot verandering van ons economisch systeem, zegt Van Raan (PvdD): we moeten anders omgaan met dieren en met ons ecosysteem. Na de crisis moeten we de lonen verhogen en voortaan iedereen verzekeren tegen pech en baanverlies, meent Van Dijk (PvdA).

De Kamer stemt op 16 april over de begroting en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook