Begroting Algemene Zaken en begroting Koning besproken

14 oktober 2021, begroting - De Kamer debatteert met premier Rutte over de begroting van zijn eigen ministerie, Algemene Zaken, en de begroting van het Koninklijk Huis, waarvoor hij ook verantwoordelijk is.

Het ministerie van Algemene Zaken coördineert het regeringsbeleid. Voor de Kamer aanleiding om vragen te stellen over de integriteitsregels voor bewindspersonen. En de woordvoerders discussiëren over de noodzaak van de kosten die worden gemaakt voor het Koninklijk Huis.

Bestuurlijke integriteit

Leijten (SP) vraagt aandacht voor transparantie, integriteit en moraliteit in het Nederlandse openbaar bestuur. Ze vreest voor een cultuur van vriendjespolitiek en blinde vlekken bij de bestuurlijke elite. De agenda’s van bewindspersonen zouden daarom online moeten worden gepubliceerd, zodat duidelijk is met wie zij contacten onderhouden.

Het vertrouwen in de overheid holt achteruit, zegt Kathmann (PvdA), bijvoorbeeld omdat bewindspersonen vroegtijdig overstappen naar het bedrijfsleven. Zij roept de premier op om Europese aanbevelingen over anticorruptie over te nemen. Van Baarle (DENK) pleit voor een bindende gedragscode voor bewindspersonen, met regels over solliciteren, zakelijke belangen en contacten met lobbyisten.

In onze integriteitscultuur is eigen verantwoordelijkheid belangrijk, benadrukt Rutte. Zo zijn bewindspersonen zelf verantwoordelijk voor een goede omgang met hun zakelijke belangen. Zij moeten die op afstand plaatsen wanneer ze toetreden tot het kabinet. Volgens Rutte is het wenselijk als bewindspersonen hun termijn afmaken, maar was er bij het recente vertrek van twee bewindspersonen geen sprake van een integriteitsvraagstuk.

Het toeslagenschandaal hangt nog als een sluier over de discussie over de bestuurscultuur, zegt Snels (GroenLinks). Hij wil in een vroeg stadium kunnen meekijken bij de voorbereiding van een wetswijziging om de rechtsbescherming voor burgers beter vast te leggen. De Kamer zal vooraf over de voorstellen worden ingelicht, bevestigt Rutte.

Koninklijk Huis

Heerema (VVD) ziet "geen gekke dingen" in de begroting van het Koninklijk Huis. Dat kroonprinses Amalia ervoor kiest om de vergoeding waar zij wettelijk recht op heeft terug te storten, vindt hij een goed besluit.

Het jaarsalaris van de koning stijgt volgend jaar voor het eerst boven de 1 miljoen euro. Belastingvrij, benadrukt Sneller (D66). Hij wil af van die belastingvrijstelling voor het Koninklijk Huis. Sneller hekelt ook het "procedurele moeras" en het gebrek aan verantwoording rond beslissingen over koninklijke vergoedingen naast het salaris.

De koning is 24 uur per dag koning, zegt Rutte: diens taken zijn nauw met elkaar verweven. Volgens de premier is het lastig om een onderscheid te maken tussen privé-uitgaven van de koning en de kosten die hij maakt vanwege zijn ambt. Daarom is er gekozen voor een aanvullende vergoeding om bijvoorbeeld de hofhouding van te betalen.

Wassenberg (PvdD) wil dat Kroondomein Het Loo tijdens het jachtseizoen gewoon geopend is voor het publiek, conform de wens van de Kamer, en vindt dat het kabinet "een heel dichte mist" creëert om dit te voorkomen.

Van den Berg (CDA) wijst op de verbindende kracht van het Koninklijk Huis in een gepolariseerde samenleving. Zij ziet "geen enkele reden" om de positie van de koning in het staatsbestel aan te passen. Premiers komen en gaan, maar de monarch blijft, zegt Eppink (JA21). Volgens hem zijn de baten van het Koninklijk Huis veel groter dan de kosten.

De Kamer stemt op 26 oktober over de tijdens het debat ingediende moties en op 7 december over de begroting.

Zie ook: