Schriftelijke vragen : Tweetalig bestuur in Fryslân
Vragen van de leden Van Hijum, Van Waveren en Hertzberger (allen Nieuw Sociaal Contract) aan de Ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over tweetalig bestuur in Fryslân (ingezonden 11 november 2025).
Vraag 1
Bent u bekend met het rapport «Tweetalig bestuur in Fryslân» van het Wetenschappelijk
Bureau Nieuw Sociaal Contract?1 Deelt u de analyse uit dit rapport dat het huidige wettelijke kader voor Friese taalrechten
in de bestuurlijke praktijk van provincie en gemeenten onvoldoende wordt uitgevoerd?
Vraag 2
In de aanbevelingen benadrukt het rapport dat er behoefte is aan structurele monitoring
en rapportage van het gebruik van het Fries door provincie en gemeenten; kunt u uiteenzetten
hoe u toezicht houdt op naleving van de Wet gebruik Friese taal door gemeenten en
provincie? Overweegt u een structurele monitor of periodieke voortgangsrapportage?
Vraag 3
Hoe beoordeelt u de constatering dat het Fries in overheidscommunicatie een recht
van de burger is in plaats van een plicht van de overheid? Bent u bereid te onderzoeken
hoe de Wet gebruik Friese taal kan worden versterkt zodat actieve toepassing door
de overheid als uitgangspunt geldt, zodat de term «recht van de burger» kan worden
vervangen door «verplichting van de overheidsorganisatie»?
Vraag 4
Het rapport geeft op pagina 10 aan: «Elke gemeente bepaalt zelf in hoeverre het Fries
wordt ingezet in de dienstverlening, de communicatie en de digitale omgeving». Herkent
u dat deze verschillen bestaan en tot onduidelijkheid kunnen leiden? Bent u bereid
om met de Friese gemeenten en de provincie te onderzoeken hoe een gedeeld basisniveau
bereikt kan worden voor de inzet van de Friese taal?
Vraag 5
Welke maatregelen acht u passend om een uniforme uitvoering van de wet binnen Fryslân
te garanderen? Is de regering bereid te verkennen of een wettelijke verplichting tot
tweetalig aanbieden van kern-overheidsdiensten in Fryslân wenselijk en uitvoerbaar
is? Zo ja, welke stappen ziet u? Zo nee, waarom niet?
Vraag 6
Deelt u de opvatting dat digitale overheidsdiensten het risico vergroten dat minderheden
taaltechnologisch worden vergeten? Bent u bereid om in rijksbrede ICT-standaarden
expliciet op te nemen dat systemen in Fryslân tweetalig moeten functioneren? Zo nee,
waarom niet?
Vraag 7
Kunt u toelichten hoe u waarborgt dat AI-systemen die binnen de overheid worden gebruikt
ook low-resource talen zoals het Fries kunnen en moeten ondersteunen?
Vraag 8
Is er een tijdpad om digitale formulieren, bestuurlijke publicaties, raadsinformatiesystemen
en burgerportalen volledig tweetalig beschikbaar te maken? Zo nee, wanneer komt dat
tijdpad?
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
Y.J. van Hijum, Tweede Kamerlid -
Mede ondertekenaar
A. van Waveren, Tweede Kamerlid -
Mede ondertekenaar
R.Y. Hertzberger, Tweede Kamerlid