Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ceder en Bikker over nieuwe berichten over aanvallen op christenen in West- en Centraal-Afrika

Antwoord van Minister Van Weel (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 13 oktober 2025)

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Zeker zeven christenen omgekomen bij nieuwe
aanvallen in Nigeriaanse deelstaat Benue»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Slachtpartij in Oost-Congo: moslims doden meer
dan 70 christenen tijdens rouwdienst»?2

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Schutters openen vuur op dorpelingen in Niger
na doopfeest, 22 doden?»3

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Hoe reflecteert u op het voortgaande geweld in West- en Centraal-Afrika, waar bovenstaande
berichten voorbeelden van zijn? Klopt het dat voornamelijk christenen hiervan het
slachtoffer zijn? Klopt het dat de daders van de genoemde aanvallen voornamelijk,
zo niet uitsluitend, islamitische terroristische groeperingen zijn? Indien het bij
u onbekend is wie de daders en slachtoffers zijn, bent u bereid dit alsnog in kaart
te brengen?

Antwoord 4

Het kabinet veroordeelt het geweld in West- en Centraal-Afrika ten zeerste en deelt
de zorgen over het grote aantal slachtoffers dat hierbij valt, waaronder christenen.

Het geweld tegen burgers door IS- of Al-Qaeda-gelieerde jihadistische groeperingen,
zoals in de Democratische Republiek Congo, Niger, Noord-Nigeria en in andere landen
in de regio treft zowel christenen als moslims. In DRC was een christelijke gemeenschap
slachtoffer van de genoemde aanval. In Niger werd aanvankelijk door sommige media
gemeld dat het zou gaan om een aanval door jihadistische terroristen op christenen.
Later bleek dat het ging om een aanval tijdens een islamitisch inwijdingsritueel.

Het genoemde geweld in de Nigeriaanse deelstaat Benue heeft een andere dynamiek en
is onderdeel van regelmatig oplaaiende spanningen over landgebruik in Noord- en Centraal-Nigeria
tussen boeren, die overwegend christelijk zijn en herders, die overwegend islamitisch
zijn. Religie en etniciteit verergeren de bestaande spanningen.

Nederland volgt de situatie ter plaatste nauwlettend en houdt daarbij oog voor de
kwetsbare positie van religieuze minderheden zoals christenen in sommige gebieden.

Vraag 5

Erkent u dat de aanvallen, hoewel niet uitsluitend, religieus zijn gemotiveerd? Zo
ja, wat betekent dit voor uw beleid? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Het kabinet deelt de mening dat de aanvallen van jihadistische terroristen religieus
gemotiveerd zijn. Christenen en moslims zijn hiervan het slachtoffer. Bij conflicten
tussen boeren en herders in Nigeria werkt religie escalerend, maar gemeenschappen
worden doorgaans niet specifiek vanwege hun religie aangevallen.

Het Nederlandse beleid richt zich nadrukkelijk op meer dan alleen het tegengaan van
geweld. Vrijheid van religie en levensovertuiging is een van de vijf prioriteiten
in het mensenrechtenbeleid. Dit onderwerp wordt stelselmatig aan de orde gesteld in
bilaterale contacten en via multilaterale kanalen zoals de EU en de VN. Daarbij pleit
Nederland voor de bescherming van religieuze minderheden en ondersteunt het via het
Mensenrechtenfonds maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor religieuze
vrijheid. Sinds 2015 speelt de Speciaal Gezant voor Religie en Levensovertuiging een
belangrijke rol door het thema internationaal te agenderen, contacten te onderhouden
met religieuze en maatschappelijke actoren.

Vraag 6

Wat is uw reactie op specifiek de concrete stappen die christelijke jongerenorganisaties
in Nigeria eisen van de Nigeriaanse overheid, namelijk erkenning dat de moorden doelgericht
zijn, de terugkeer van ontheemden met eigendomsrechten, arrestatie en berechting van
daders, en onderzoek naar de rol van veiligheidsdiensten?4 Bent u bereid om de Nigeriaanse overheid erop aan te spreken om de stappen op te
volgen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

In lijn met de beantwoording van vraag 4 erkent het kabinet dat religie een rol speelt
in de verschillende conflicten in Nigeria. Daarnaast bespreekt het kabinet in dialoog
met de Nigeriaanse overheid de problematiek in al zijn facetten. De bescherming van
burgers en het belang van vrijheid van religie en levensovertuiging staan hierin centraal.

Vraag 7

Meent u dat de huidige inzet van Nederland tegen dit geweld voldoende is? Zo ja, waarom?
Zo nee, op welke manier wilt u de inzet vergroten?

Antwoord 7

Nederland volgt de situatie in de genoemde landen nauwlettend en bekijkt voortdurend
hoe onze inzet te verbeteren op conflictpreventie, stabiliteit en vrijheid van religie
en levensovertuiging binnen de beschikbare middelen. Het kabinet kiest daarbij voor
een context specifieke benadering, omdat de oorzaken en dynamiek van het geweld in
landen als Nigeria, Niger en de Democratische Republiek Congo sterk verschillen.

Vraag 8

Merkt u dat het aankaarten van gewelddadige incidenten tegen christenen in bilaterale
contacten effectief is? Zo ja, kunt u dit onderbouwen? Zo nee, bent u bereid om nieuwe
stappen te zetten om de druk te verhogen?

Antwoord 8

Het kabinet stelt mensenrechten, waaronder vrijheid van religie en levensovertuiging,
stelselmatig aan de orde in bilaterale en multilaterale contacten. Daarbij worden
regeringen aangesproken op hun internationale verplichtingen, en krijgen lokale organisaties
die zich inzetten voor dialoog en bescherming van minderheden steun. In diverse gevallen
heeft dit geleid tot concrete resultaten, zoals de vrijlating van religieuze leiders
of het terugdraaien van beperkende maatregelen.

De regeringen in de betreffende landen delen vaak de zorgen over geweld in hun samenleving,
maar zijn niet altijd in staat of bereid dit effectief tegen te gaan. Waar structurele
verbeteringen uitblijven, blijft Nederland dit onderwerp consequent agenderen en zet
het, waar passend, aanvullende drukmiddelen in via EU- en VN-kanalen.

Vraag 9

Wanneer wordt de Speciaal Gezant van de Europese Unie voor vrijheid van religie en
levensovertuiging eindelijk benoemd? Kunt u een precieze datum noemen?

Antwoord 9

Er is geen datum bekend voor de benoeming van de nieuwe EU-Speciaal Gezant voor vrijheid
van religie en levensovertuiging. Nederland blijft dit onderwerp consequent aankaarten
in EU-verband, onder meer via de Permanente Vertegenwoordiging in Brussel. In juni
heeft mijn voorganger dit punt ook nog besproken met mevrouw Kallas, Hoge Vertegenwoordiger
van Buitenlandse Zaken. Het kabinet blijft aandringen op een spoedige invulling van
de functie, gezien het belang van een consistente en zichtbare Europese inzet op dit
terrein.

Vraag 10

Hoe is opvolging gegeven aan de motie-Ceder c.s. (21 501-20, nr. 2254)?

Antwoord 10

De genoemde motie verzocht de regering om bij de aankomende Raad eind juni 2025 te
pleiten voor een gezamenlijke en duidelijke veroordeling van het aanhoudende geweld
in Nigeria, waaronder dat tegen christenen en om zich in te zetten voor gerichte EU-maatregelen
ter ondersteuning van religieuze minderheden.

Deze motie is nog niet afgedaan. In agendering vanuit Nederland voor de Raad wordt
altijd strategisch afgewogen of een boodschap goed tot zijn recht komt in dit specifieke
forum en of er daadwerkelijk acties uit voort zullen komen. Het kabinet geeft er daarom
voorkeur aan dit onderwerp in eerste instantie op te brengen in het Politiek en Veiligheidscomité
waar mensenrechten gerelateerde onderwerpen gepaste aandacht krijgen en daarmee meer
kans op opvolging. Het kabinet zal uw Kamer hier binnenkort over informeren.

Vraag 11

Hoe is opvolging gegeven aan de motie-Ceder (36 600 V, nr. 48)?

Antwoord 11

Aan deze motie over de bevordering van veilige en waardige vrijwillige terugkeer van
ontheemden naar Nigeria is opvolging gegeven door, waar mogelijk en opportuun, aandacht
te vragen voor de situatie in Nigeria in bilateraal, EU- en multilateraal verband.
Nederland heeft de bescherming van burgers in verschillende internationale fora opgebracht
en zal dit blijven doen. Daarnaast werkt Nederland, via ondersteuning van maatschappelijke
en religieuze organisaties, actief aan het tegengaan van discriminatie op grond van
religieuze achtergrond en het bevorderen van religieuze tolerantie en vreedzaam samenleven.
Tot slot ondersteunt Nederland meerdere humanitaire partnerorganisaties die via meerjarige
flexibele financiering ontheemden ondersteunen in opvang en veilige terugkeer.