Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kostic over het onderzoek waaruit blijkt dat TUI bakken met geld verdient aan het lijden van dolfijnen en orka’s

Antwoord van Staatssecretaris Rummenie (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur)
(ontvangen 24 september 2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025,
nr. 2980.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport «Stories of Suffering: What TUI Group isn’t
telling you» van World Animal Protection?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u ermee bekend dat TUI ook in Nederland op grote schaal tickets verkoopt voor
activiteiten met dolfijnen en orka’s die in gevangenschap worden gehouden?

Antwoord 2

Ik ben er inderdaad mee bekend dat TUI deze tickets verkoopt.

Vraag 3

Heeft u gezien dat TUI onder meer tickets aanbiedt voor peddelen met in gevangenschap
levende dolfijnen in Dubai, zwemmen met dolfijnen in Mexico en de Dominicaanse Republiek
en shows met orka’s op Tenerife?2, 3, 4

Antwoord 3

Ja, ik heb dat gezien.

Vraag 4

Heeft u kennisgenomen van de lange lijst aan dierenwelzijnsmisstanden in de parken,
zoals hoogzwangere dieren die moeten optreden, dolfijnenkalfjes die worden gescheiden
van hun moeder, oog- en huidbeschadigingen en verwondingen?

Antwoord 4

Ja, ik heb hier kennis van genomen.

Vraag 5

Deelt u het inzicht dat veel van deze dolfijnen en orka’s onnatuurlijk gedrag moeten
vertonen en daardoor lijden en stress ervaren, zoals ook wordt ondersteund door het
recente advies van de Raad voor Dierenaangelegenheden (Kamerstuk 2025D23962) waarin wordt gesteld dat het erg lastig is om dolfijnen in gevangenschap te bieden
wat ze nodig hebben?

Antwoord 5

Ik kan niet oordelen over shows die in het buitenland plaatsvinden.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat veel van de activiteiten die TUI aanbiedt met orka’s en dolfijnen
in Nederland verboden zijn, omdat we het niet in het belang van dierenwelzijn vinden?

Antwoord 6

Het welzijn van dieren tijdens activiteiten in een dierentuin wordt in Nederland geborgd
door de aan de dierentuinvergunning verbonden voorwaarden. Voor wat de optredens in
het buitenland betreft, verwijs ik naar het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het vanuit dierenwelzijnsoogpunt onacceptabel is dat orka’s
en dolfijnen in gevangenschap worden gehouden en shows moeten doen, puur voor het
vermaak van mensen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Ja, het houden van shows puur voor entertainment is verboden in Nederland. Dierpresentaties
worden getoetst op educatieve waarde en dieren moeten natuurlijk gedrag vertonen.

Vraag 8

Heeft u gezien dat TUI dergelijke uitjes actief promoot, met lokkende zinnen zoals
«Laat je verrassen door de aanstekelijke energie van een ontmoeting met een orka»,
«Een keer in je leven wil je toch met dolfijnen hebben gezwommen» en «Van ’s werelds
grootste pinguïnarium tot verbluffende orka- en dolfijnenshows, je dag vliegt gewoon
voorbij»? Wat vindt u hiervan?5,
6

Antwoord 8

Ja ik heb dit gezien.

Vraag 9

Deelt u de mening van oud-Minister Adema die stelde er «onvoldoende vertrouwen» in
te hebben dat publieksinteracties tussen bezoekers en wilde dieren mogelijk zijn zonder
een onnatuurlijk beeld van de dieren neer te zetten? Zo nee, waarom niet en op welk
onderzoek baseert u dat?7

Antwoord 9

Ja, ik deel die mening, maar dit betekent niet dat iedere publieksinteractie het welzijn
van een dier schaadt.

Vraag 10

Bent u bereid om TUI op te roepen te stoppen met de verkoop van tickets voor uitjes
die gepaard gaan met dierenleed? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Ik vind het de verantwoordelijkheid van TUI en de consument om zich bij de ver- en
aankoop van tickets te vergewissen van ethische en dierenwelzijnsvraagstukken die
er mogelijk spelen.

Vraag 11

Bent u bereid om maatregelen te nemen zodat er een einde komt aan de Nederlandse verkoop
van tickets voor dieronvriendelijke activiteiten, zoals zwemmen met dolfijnen en shows
met orka’s? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

De Wet dieren en andere wetten voorzien niet in een bevoegdheid om het sluiten van
overeenkomsten in Nederland met betrekking tot het deelnemen aan activiteiten met
dieren in het buitenland land te verbieden. Een dergelijk verbod is een belemmering
van de vrijheid van handel (inclusief contractsvrijheid), en daarom niet haalbaar.
Het zal ook niet effectief zijn, gezien burgers de tickets ook in het buitenland kunnen
aanschaffen.

Vraag 12

Kunt u bevestigen dat niet alleen in het buitenland, maar ook in het Dolfinarium nog
shows met dolfijnen plaatsvinden die ingaan tegen het natuurlijk gedrag en het welzijn
van de dieren?

Antwoord 12

In Nederland zijn voorschriften aan de vergunning verbonden waardoor er geen dierpresentaties
mogen worden uitgevoerd die tegen het natuurlijk gedrag van de dolfijnen ingaan en/of
het welzijn schaden.

Vraag 13

Kunt u aangeven hoe vaak, sinds de rechterlijke uitspraak van mei over het mogelijk
overtreden van de wet door het Dolfinarium, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
(RVO) en/of de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controles hebben uitgevoerd
in het park? Kunt u aangeven wat de bevindingen waren van deze controles?

Antwoord 13

Er hebben sinds de gerechtelijke uitspraak op de voorlopige voorziening geen controles
plaatsgevonden bij het Dolfinarium.

Vraag 14

Kunt u toezeggen dat door het ministerie wordt gewerkt aan aanvullende, juridisch
houdbare onderbouwing, zodat alsnog kan worden ingegrepen bij de twintig showonderdelen
waarmee het Dolfinarium de wet overtreedt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 14

De voorschriften die aan de vergunning verbonden zijn bieden voldoende mogelijkheden
om handhavend op te treden in geval van overtreding.

Vraag 15

Kunt u bevestigen dat u werkt aan een verbod op publieksinteracties in dierentuinen
en het onderzoek hiervoor in het voorjaar van 2026 opgeleverd zal worden? Kunt u een
tijdlijn geven met daarin de verwachte inwerkingtredingsdatum van het verbod?

Antwoord 15

Ja, ik kan bevestigen dat ik ga werken aan een onderzoek aan publiekinteracties. Als
dit onderzoek afgerond is, naar verwachting in 2026, wordt er bepaald of er een verbod
nodig is of niet. Publieksinteracties worden al getoetst bij het verlenen van een
vergunning.

Vraag 16

Kunt u deze vragen één voor één en binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoorden?

Antwoord 16

Ja.