Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Vermeer over de betrokkenheid van Extinction Rebellion bij het Nationaal Burgerberaad Klimaat

Antwoord van Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei), mede namens de Minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 23 juli 2025).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de via een WOO-verzoek openbaar gemaakte e-mails en documenten
waaruit blijkt dat Extinction Rebellion (XR) actief betrokken is geweest bij de voorbereiding
van het Nationaal Burgerberaad Klimaat, waaronder het leveren van input voor uitnodigingen,
discussienotities en de opzet van het beraad?1

Antwoord 1

Ja, ik heb kennisgenomen van de openbaar gemaakte e-mails en documenten.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat vertegenwoordigers van XR rechtstreeks contact hadden met het
Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL), waarbij zij expliciet verzochten betrokken
te worden bij de inhoudelijke voorbereiding?

Antwoord 2

Het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) is verzocht om een secretariaat onder
leiding van een onafhankelijke voorzitter op te richten om het burgerberaad te organiseren.
Tijdens de voorbereiding van het burgerberaad heeft het onafhankelijk secretariaat
van het burgerberaad met een brede groep van partijen en belanghebbenden gesproken.
Denk hierbij aan: sociaaleconomische (koepel)organisaties, maatschappelijke organisaties,
belangengroepen en het bedrijfsleven. Een deel hiervan heeft zich zelf gemeld (waaronder
XR) en een deel is actief benaderd door het secretariaat (bijvoorbeeld VNO-NCW, FNV,
CNV en de Kinderombudsman). Zo heeft het secretariaat breed kennis en lessen opgehaald
vanuit verschillende maatschappelijke perspectieven. De uiteindelijke keuzes in de
voorbereiding van het burgerberaad zijn gemaakt door het onafhankelijk secretariaat
op basis van de 10 randvoorwaarden die zijn vastgesteld door het kabinet en de Tweede
Kamer2.

Het secretariaat heeft tijdens de fase van inhoudelijke voorbereiding de werkwijze
gehanteerd om iedereen die contact opnam van een reactie te voorzien. Zo ook XR. De
input van XR richting het secretariaat was op eigen initiatief van XR en heeft niet
geleid tot aanpassingen door het secretariaat.

Het onafhankelijk secretariaat heeft later in het proces aan een breed scala van belanghebbenden
– waaronder bovengenoemde partijen en ook alle fracties van de Tweede Kamer – de mogelijkheid
geboden om deskundigen aan te dragen. De deelnemers van het burgerberaad hebben vervolgens
zelf bepaald welke deskundigen werden uitgenodigd. De deelnemers hebben niet gekozen
voor de aangedragen deskundige van XR. De keuze van de deelnemers heeft geleid tot
een grote verscheidenheid aan deskundigen en perspectieven die in het burgerberaad
zijn ingebracht. In het kader van transparantie is de werkwijze van het secretariaat
rond kennisvoorziening en het keuzeproces van de deelnemers rond de deskundigen die
ze hebben uitgenodigd terug te vinden op de publiekswebsite van het burgerberaad3.

Vraag 3 en 4

Acht u het wenselijk dat een activistische organisatie als XR, die zich richt op ontwrichting
van de samenleving en bewust de wet overtreedt, directe invloed heeft gehad op de
totstandkoming van een beleidsadviestraject dat als neutraal en representatief gepresenteerd
wordt?

Hoe rijmt u de betrokkenheid van XR met de uitgangspunten van onafhankelijkheid, neutraliteit
en brede maatschappelijke vertegenwoordiging die u het burgerberaad heeft meegegeven?

Antwoord 3 en 4

Zoals aangegeven is tijdens de inhoudelijke voorbereiding van het burgerberaad met
een brede groep van partijen en belanghebbenden gesproken. XR heeft zich zelf gemeld
bij het onafhankelijk secretariaat en het secretariaat heeft in haar reactie op XR
de werkwijze gehanteerd zoals beschreven in vraag 2. Het secretariaat maakt de keuzes
rond de inrichting van het burgerberaad. Dit doet het secretariaat onafhankelijk,
neutraal en op basis van de 10 randvoorwaarden die zijn vastgesteld door het kabinet
en de Tweede Kamer4. Zoals in de beantwoording van vraag 2 is toegelicht, was er hierin geen directe
invloed van XR.

Vraag 5

Klopt het dat de gelote deelnemers van het burgerberaad vooraf niet expliciet zijn
geïnformeerd over de betrokkenheid van XR bij de voorbereiding?

Antwoord 5

De deelnemers zijn in algemene zin geïnformeerd over het feit dat het onafhankelijk
secretariaat tijdens de voorbereiding gesproken heeft met verscheidende partijen en
belanghebbenden. De deelnemers zijn echter niet expliciet geïnformeerd over welke
partijen dit zijn.

Vraag 6

Welke waarborgen zijn er getroffen om te voorkomen dat het beraad wordt beïnvloed
door ideologisch gedreven actiegroepen met een vooraf bepaalde agenda?

Antwoord 6

Voor een goed en legitiem burgerberaad is van belang dat de deelnemers een goede afspiegeling
vormen van de samenleving waarbij ieder zijn eigen perspectief meeneemt naar de bijeenkomsten.
De deelnemers moeten een advies kunnen geven zonder druk of beïnvloeding vanuit de
maatschappij, actiegroepen of de politiek. Het is de verantwoordelijkheid van de onafhankelijk
voorzitter om dit te waarborgen. Het onafhankelijk secretariaat zorgt voor ondersteuning
van het burgerberaad met feitelijke en volledige informatie (randvoorwaarde 9). Het
secretariaat zorgt dat kennis vanuit verschillende perspectieven voor het burgerberaad
beschikbaar is. Een wetenschappelijke werkgroep geeft advies aan het secretariaat
over kennis die het burgerberaad kan gebruiken. Tijdens het hele proces maken de deelnemers
van het burgerberaad zelf keuzes over welke kennis en informatie ze willen ontvangen,
en welke deskundigen ze uitnodigen. Dit hele proces is transparant te volgen voor
heel Nederland via de publiekswebsite van het burgerberaad5.

Vraag 7

Kunt u uitsluiten dat (individuen gelieerd aan) XR zitting nemen in het kennispanel,
het ondersteuningsteam of andere begeleidende organen rond het burgerberaad?

Antwoord 7

Leden van de wetenschappelijke werkgroep, het ondersteuningsteam of andere begeleidende
organen zijn door het onafhankelijk secretariaat geselecteerd op basis van hun kennis
en kunde. Voor XR als organisatie is er geen rol in deze gremia. Betrokkenheid op
persoonlijke titel is echter nooit uit te sluiten. Zoals eerder beschreven zijn er
geen inhoudelijke deskundigen vanuit XR gehoord door de deelnemers van het burgerberaad.

Vraag 8

Erkent u dat XR zich herhaaldelijk schuldig maakt aan strafbare feiten, zoals het
blokkeren van snelwegen, het verstoren van de democratische rechtsorde en het bewust
ontregelen van maatschappelijke processen?

Antwoord 8

Demonstreren is een belangrijk grondrecht, maar moet altijd gebeuren binnen de grenzen
van de wet. Het demonstratierecht is niet onbegrensd en bepaalde vormen van protesten
kunnen ontwrichtend zijn. Het blokkeren van snelwegen is daarvan een voorbeeld en
keur ik daarom ook af. Het is aan het Openbaar Ministerie om te bepalen of sprake
is van een strafbare gedraging en of vervolging opportuun is. Het is vervolgens aan
de rechter om te bepalen of er daadwerkelijk in strijd is gehandeld met de wet.

Vraag 9

Deelt u de mening dat de betrokkenheid van XR bij het Nationaal Burgerberaad Klimaat
de legitimiteit, geloofwaardigheid en representativiteit van het gehele traject fundamenteel
ondermijnt?

Antwoord 9

Deze mening deelt het kabinet niet. Er was namelijk geen sprake van betrokkenheid
van XR bij het burgerberaad, anders dan elke organisatie die input kon leveren aan
het secretariaat. In het antwoord op vraag 6 wordt beschreven hoe door middel van
de 10 randvoorwaarden de legitimiteit van het burgerberaad wordt gewaarborgd.

Vraag 10

Bent u bereid om alle stukken, correspondentie en het eindrapport zo spoedig mogelijk
(uiterlijk september 2025) naar de Kamer te sturen, zodat er in een politiek debat
een oordeel gegeven kan worden over uitkomsten en de totstandkoming daarvan? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 10

Tijdens de zesde bijeenkomst op 21 en 22 juni jl. hebben de deelnemers van het burgerberaad
gezamenlijk besloten de overhandiging van hun advies over de verkiezingen heen te
tillen. Ze presenteren hun adviesrapport – en bijbehorende stukken – nu eind november
aan de nieuwe Tweede Kamer en het demissionaire kabinet.