Lijst van vragen : Lijst van vragen over het RIVM rapport ‘Kiezen voor een gezonde toekomst – Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024’ (Kamerstuk 32793-791)

De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een aantal vragen
voorgelegd aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (V.P.G. Karremans)
over de brief van 27 november 2024 inzake het RIVM rapport «Kiezen voor een gezonde
toekomst – Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024» (Kamerstuk 32 793, nr. 791).

De voorzitter van de commissie,

Mohandis

Adjunct-griffier van de commissie,

Sjerp

Nr

Vraag

 
 

1

Welke invloed hebben de World Health Organization (WHO) danwel de International Health
Regulations (IHR) op de nationale Volksgezondheid Toekomst Verkenning?

2

De bouw van het nieuwe RIVM gebouw viel beduidend hoger uit oa door aanvullende eisen
die de IHR aan de bouw stelde, om welke eisen ging dit exact? Kan een opsomming worden
gegeven van de eisen, inclusief kostenspecificatie?

3

Hoe gaat u werk maken van meer integraal gezondheidsbeleid in alle beleidsterreinen,
aangezien de opgaven die de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024 verder reiken
dan het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?

4

Hoe zijn de percentages en trends op het gebied van eenzaamheid en eigen regie berekend?
Zijn hier cijfers over bekend van voor 2022?

5

Wat is de reden dat de sterfte aan kanker nauwelijks afneemt? Wat wordt uw inzet als
het gaat om het doen dalen van sterfte aan kanker?

6

Wat is volgens u de reden van de grote daling van sterfte aan hart -en vaatziekten?
Welke lessen kunnen hieruit getrokken worden om meegenomen te worden in de aanpak
van sterfte door andere aandoeningen?

7

Hoe haalbaar acht u de doelen uit de Nederlandse Kankeragenda en andere akkoorden
zoals het Preventieakkoord, Integraal Zorgakkoord en Gezond en Actief Leven Akkoord
als u kijkt naar de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024?

8

Als gekeken wordt naar de toename van mensen met een beperking op het gebied van zicht,
wat is dan de verwachte toename onder kinderen met bijziendheid?

9

Hoe verhoudt de verwachting van het aantal volwassen rokers, zoals aangegeven in het
Trendscenario, zich tot de doelen in het Nationaal Preventieakkoord? Verwacht u dat
de samenhangende preventiestrategie waar nu aan gewerkt wordt meer effect heeft op
het doel om het aantal rokers te laten dalen?

10

Waar kan het volgens u aan liggen dat het zuidwesten van Nederland, Zuid-Limburg en
het oosten van Drenthe en Groningen ongunstige percentages laten zien als het gaat
om het voldoen aan de beweegnorm?

11

Wat is het aantal ziekenhuisartsen in Nederland en wat is de verwachting van dit aantal
voor de komende 10 jaar?

12

Wat is de reden dat seksuele gezondheid niet wordt meegenomen in de Toekomstverkenning?

13

Hoe kijkt u naar de conclusie in de themaverkenning Zorg en sociaal domein dat Nederland
achterloopt in digitalisering van zorg? Wat kan Nederland van andere landen leren?

14

Met het gegeven dat voor de toekomstige haalbaarheid van de zorg keuzes gemaakt moeten
worden, hoe gaat u inzetten op jeugdzorg en GGZ voor specifiek jongeren en volwassenen
met ernstigere problematiek?

15

Wat is de reden dat de groep met dementie verwacht wordt zo hard te stijgen?

16

Kunt u nader toelichten welke concrete maatregelen er worden genomen om erop toe te
zien dat er voldoende toegankelijke en begrijpelijke voorlichting, informatievoorziening
en zorg is?

17

Is er een aparte samenvatting van de bijeenkomsten en enquêtes van het Burgerberaad
en de Burgerpanel?

18

Welke ontwikkelingen kunnen geconstateerd worden in de opgaven van de Volksgezondheid
Toekomst Verkenning (VTV)-2018?

19

Welke mogelijke belangrijke thema’s zijn nog meer naar voren gekomen uit de raadpleging
naast de drie gekozen verdiepende themaverkenningen?

20

Welke waarde heeft het Trendscenario als verkenning van mogelijke ontwikkelingen als
basis voor beleid?

21

Welke redenen zijn er voor de grote bandbreedte in verschil in gezonde en algehele
levensverwachting (tussen 10 en 18 jaar)?

22

Hoe is de gezonde levensverwachting (uitgesplitst naar man en vrouw) in Nederland
in vergelijking met het Europees gemiddelde?

23

Wat is momenteel het aantal werknemers dat na de pensioengerechtigde leeftijd betaald
is blijven werken in de zorg?

24

In hoeverre worden belemmeringen ervaren door zowel werknemers als werkgevers als
het gaat om het door willen werken na de pensioengerechtigde leeftijd? Hoe kunnen
deze belemmeringen worden weggenomen?

25

Kunt u een overzicht geven van het aantal mensen in Nederland dat bereid is mantelzorg
te verlenen in vergelijking met de rest van Europa? Is dit aantal gestegen, gedaald
of gelijk gebleven als gekeken wordt naar de afgelopen 10 jaar?

26

Hoe bent u van plan te stimuleren dat er een groter vrijwilligersbestand kom bij sportverenigingen
om deze in stand te houden?

27

Hoe kunnen gemeenten bijdragen aan het creëren van een gezonde leefomgeving die jongeren
stimuleert tot bewegen?

28

Gezien de toenemende diversiteit in de samenleving, hoe kan het beleid beter aansluiten
bij verschillende culturele achtergronden zonder de Nederlandse normen en waarden
los te laten?

29

Wat is bekend over de effecten die de huidige klimaatregelen zullen hebben op de invloeden
van klimaatverandering op de volksgezondheid?

30

Wordt er met de aangekondigde bezuiniging op pandemische paraatheid oplopende tot
300 miljoen euro recht gedaan aan de uitspraak «als er iets duidelijk is geworden
door de coronapandemie, dan is het wel dat wij rekening moeten houden met grote of
wereldwijde uitbraken van (nieuwe) infectieziekten»?

31

Kunt u nader toelichten welke concrete maatregelen u treft om personeel te ondersteunen
bij de toenemende digitalisering in de zorg?

32

Kunt u nader toelichten welke concrete maatregelen u neemt om erop toe te zien dat
de digitalisering in de zorg niet de toegankelijkheid belemmert voor personen die
minder digitaalvaardig zijn?

33

Kunt u concreet benoemen welke rol u ziet voor digitalisering in de ouderenzorg?

34

Kunt u nader toelichten hoe de verdeling van het voorkomen van chronische aandoeningen
eruitziet per leeftijdsgroep/levensfase?

35

In hoeverre krijgt samenwerking tussen medisch specialisten en andere zorgverleners
een plek in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord in het kader van de toename van
het aantal mensen met meerdere aandoeningen?

36

Hoe ziet u de rol van zorgverzekeraars in het faciliteren van samenwerking en multidisciplinair
overleg tussen artsen van patiënten met meerdere aandoeningen?

37

Waarom groeit de groep met multimorbiditeit zo hard?

38

Kunt u nader toelichten welke factoren bepalen of de ziektelast van beroerte verder
af zal nemen?

39

Hebben de onderzoekers van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024 de verwachte
ziektelast door post-COVID berekend? Zo ja, wat is die in Disability Adjusted Life
Years (DALY's) in de toekomst?

40

Aangegeven wordt dat door preventie en verbeterde behandeling, de ziektelast van beroerte
in het verleden sterk is gedaald. Kunt u een overzicht geven van de kosten en baten
van de ingezette preventiemaatregelen en verbeterde behandeling?

41

Wat is uw reactie op de zin «zo zijn vaccinaties niet meer zo vanzelfsprekend als
vroeger»?

42

Wat is volgens u de rol van sporten en bewegen in valpreventie bij (thuiswonende)
ouderen?

43

Is de toename van valincidenten (met ernstige gevolgen) onder thuiswonende ouderen
een procentuele toename of een absolute toename?

44

Welke rol zou het onderwijs kunnen spelen bij het verbeteren van mentale gezondheid
en leefstijl van jongeren?

45

Hoe gaat de u de kentering teweegbrengen zodat niet meer dan de helft van de Nederlanders
te weinig beweegt?

46

Gezond eten en een gezonder gewicht, voldoende bewegen, matig alcoholgebruik en niet
roken worden genoemd als belangrijk voor de bijdrage aan een betere gezondheid, maar
in hoeverre spelen medicatie en slaap/nachtrust hierin volgens u een rol?

47

Wat zegt de conclusie dat nog niet de helft van de Nederlandse bevolking voldoet aan
de Richtlijnen goede voeding over de effecten van bijvoorbeeld de Schijf van Vijf
en de Nutri-score? Zijn deze middelen duidelijk genoeg en voldoende te begrijpen voor
de gehele bevolking of ziet u hier mogelijkheden tot verbetering/verduidelijking?

48

Welke plannen heeft u om leefstijl gerelateerde ziekten zoals diabetes type 2 vroeger
op te sporen?

49

Welke mogelijkheden ziet u om sportverenigingen sterker in te zetten als lokale gezondheidspartners
in wijken met gezondheidsachterstanden?

50

Hoe kijkt u aan tegen het inzetten van de bestaande sportinfrastructuur (verenigingen,
velden, faciliteiten) voor preventieve gezondheidsprogramma's, vooral in gebieden
waar beweegdrempels hoog zijn?

51

Hoe kijkt u aan tegen het slimmer en efficiënter inzetten van bestaande sportinfrastructuur,
zodat bijvoorbeeld sportkantines overdag niet leegstaan en een functie kunnen hebben?

52

Welke concrete ondersteuning kunnen sportverenigingen verwachten bij hun rol in het
terugdringen van de gesignaleerde kloof van 14 jaar in gezonde levensverwachting tussen
verschillende sociaaleconomische groepen?

53

Gezien de sterke sociale functie van sportverenigingen in wijken, hoe kan hun rol
in mentale gezondheidspreventie, vooral bij jongeren, worden versterkt?

54

Welke mogelijkheden ziet u om de unieke combinatie van sociale binding en laagdrempelig
bewegen die sport biedt, beter te benutten in het preventiebeleid?

55

Hoe kan de bestaande infrastructuur van sportverenigingen worden ingezet om ouderen
meer te laten bewegen, en welke ondersteuning is hiervoor beschikbaar?

56

Welke rol ziet u voor sportverenigingen in het creëren van beweegvriendelijke buurten,
en hoe kan dit worden gestimuleerd via beleid?

57

Welke mogelijkheden ziet u om sporten en bewegen buiten georganiseerde verenigingen
verder te stimuleren?

58

We eten te weinig vis, groente en fruit en we eten te veel rood vlees, zout en suiker.
Toch zien we dat Nederlanders de afgelopen jaren iets gezonder zijn gaan eten. Waarop
is deze stelling gebaseerd als we in vergelijking met 2021 minder vis, groente en
fruit eten?

59

Hoe betrouwbaar is het cijfer van mensen die maximaal één glas alcohol per dag drinken?

60

Welke beleidsmaatregelen zouden effectief kunnen zijn om het gebruik van vapes onder
jongeren tegen te gaan?

61

Hoe groot is de kans dat jongeren die vapen overstappen op sigaretten?

62

Is het ook mogelijk om een uitsplitsing in trends te geven voor roken van echte sigaretten
en roken van e-sigaretten?

63

Welke aanvullende maatregelen kunnen genomen worden om de daling in beweeggedrag van
jongeren om te keren, gezien de trends in het rapport?

64

Hoe gaat u ervoor zorgen dat meer dan 33 procent van de jongeren aan de bewegingsrichtlijn
kinderen voldoet?

65

Welke onderzoeken zijn er in Nederland gedaan naar de blootstelling aan reclame voor
ongezonde producten bij jongeren? Hoe vaak en lang worden zij gemiddeld per dag blootgesteld
aan reclame voor ongezonde producten?

66

Welke oorzaken ziet men voor de verslechterende levensstijl van jongeren?

67

Wat is volgens u de rol van de ouders in het voorkomen van een ongezonde leefstijl
bij jongeren?

68

Hoe kunnen sociale media platforms een rol spelen in het bevorderen van een gezonde
leefstijl onder jongeren, gezien de invloed van schermtijd en reclame op hun gedrag?

69

Wat zou de impact kunnen zijn van een structurele toename van overgewicht onder jongeren
op de zorgkosten in 2050?

70

Wat zou de impact zijn van strengere regelgeving op reclame voor ongezonde voedingsmiddelen
gericht op jongeren?

71

Gezien de verschillen in overgewicht tussen inkomensgroepen, welke specifieke aanpak
is nodig om jongeren in kwetsbare posities te ondersteunen?

72

Gezien de toenemende diversiteit in de samenleving, hoe kan het beleid beter aansluiten
bij verschillende culturele achtergronden zonder de Nederlandse normen en waarden
los te laten?

73

Denkt u dat een verbod op kinderreclame, zoals aangekondigd, afdoende is om de trend
te keren dat dat overgewicht het sterkst toeneemt bij jongere generaties?

74

Zijn de cijfers over overgewicht enkel gebaseerd op de Body Mass Index (BMI) of is
buikomvang ook meegenomen om de verwachtingen voor de toekomst in kaart te brengen?

75

Welke rol kunnen sportverenigingen spelen in het tegengaan van overgewicht en eenzaamheid,
en hoe kan het kabinet hen beter ondersteunen?

76

Hoe reflecteert u, gezien het belang van gezonde voedsel op ziektelast, op het belang
van een gedifferentieerde verbruiksbelasting?

77

Wat is het verschil tussen gedrag en persoonsgebonden determinanten?

78

Hoe dienen de percentages van determinanten aan de ziektelast te worden geïnterpreteerd,
als deze niet opgeteld kunnen worden?

79

Welke concrete maatregelen worden er genomen om eenzaamheid tegen te gaan, in het
bijzonder bij ouderen?

80

Welke oorzaken worden er gegeven voor het onvoldoende ervaren van regie hebben over
het eigen leven binnen de groep 75-plussers?

81

Welke concrete maatregelen worden genomen om erop toe te zien dat 75-plussers weer
meer regie ervaren over hun eigen leven?

82

Kunt u nader toelichten welk verband er bestaat tussen gezond ouder worden en het
hebben van regie over het eigen leven en hoe dit werkt?

83

In hoeverre verwacht u dat digitalisering in de zorg een positief effect kan hebben
op ervaren van eigen regie bij 75-plussers?

84

Gezien de toenemende mentale problemen bij jongeren, welke interventies zouden prioriteit
moeten krijgen in het toekomstige gezondheidsbeleid?

85

Hoe zou de trend van toenemende eenzaamheid onder jongeren doorbroken kunnen worden,
rekening houdend met de sociale effecten van digitalisering

86

Wat is het verschil qua psychische klachten tussen meisjes en jongens?

87

Welke groep jongeren kampt op mentaal gebied nog met de gevolgen van de coronaperiode?
Hoe bent u van plan deze groep te bereiken?

88

Hoe bent u van plan de mentale weerbaarheid van jongeren te versterken, zodat zij
(beter) om kunnen gaan met toenemende maatschappelijke druk?

89

Bij mentale gezondheidsproblemen wordt een vergelijking gemaakt met andere Europese
landen waaruit blijkt dat de mentale gezondheid van de jeugd in Nederland beter dan
in de meeste andere Europese landen. Waarom wordt geen Europese vergelijking gegeven
wat betreft de andere thema’s zoals bewegen, alcoholgebruik en roken?

90

Kan de zin «Onder jongeren is er nog steeds een beperkte groep die kampt met de gevolgen
van de coronaperiode», gespecificeerd worden met cijfers?

91

Desondanks is de mentale gezondheid van de jeugd in Nederland beter dan in de meeste
andere Europese landen. Op welke plek stond Nederland in voorgaande jaren en op welke
plek staat Nederland nu wat dit betreft?

92

In welke andere landen is de mentale gezondheid van de jeugd beter dan die van de
jeugd in Nederland?

93

Is het burgerpanel gevraagd naar hoe verschil in opleiding invloed heeft op verschil
in overgewicht? Of op andere wijze oorzakelijk verband onderzocht?

94

Hoe gaat u de trend breken van steeds grotere gezondheidsverschillen naar opleiding?

95

Hoe gaat ervoor gezorgd worden dat mensen met een po-/vmbo-/mbo-1 opleiding hun maatschappelijke
positie wel kunnen verbeteren?

96

Zijn er Nederlandse studies als die van Wales als het gaat over bestaanszekerheid
in relatie tot gezondheidsachterstanden?

97

Hoe verhoudt de opvatting dat digitalisering invloed kan hebben op de arbeidsmarkt
in de zin van verlies van banen zich tot de steeds meer toenemende personeelstekorten?
Wat is de reden dat digitalisering als een negatief effect wordt benoemd en niet als
onderdeel van de oplossing van de krapte op de arbeidsmarkt?

98

Hoe gaat u extra aandacht geven aan de onvervulde behoefte bij zorgaanbieders als
het gaat om de implementatie van digitale toepassingen?

99

Komt u met een overkoepelende strategie om één van de onderliggende hoofdoorzaken
van de gezondheidsverschillen, namelijk de financiële bestaansonzekerheid, tegen te
gaan?

100

Welke gesprekken heeft u met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om financiële
bestaansonzekerheid, een belangrijke verklarende factor van ziekte, tegen te gaan?

101

Wat zijn verklaringen voor het feit dat Fryslân, ondanks de beperkte materiële welvaart,
qua ervaren gezondheid hoort bij de gebieden die het hoogste scoren?

102

Hoe is het te verklaren dat het naar verwachting de komende decennia in veel opzichten
goed gaat met onze gezondheid en dat we de extra levensjaren voor een groot deel doorbrengen
in goede gezondheid ondanks dat overgewicht en roken toeneemt?

103

Naar verwachting gaat het de komende decennia in veel opzichten goed met onze gezondheid
en de extra levensjaren brengen we voor een groot deel door in goede gezondheid, maar
geldt dit voor alle groepen in de maatschappij?

104

Waarom ligt de focus op gezond eten en voldoende bewegen? Op welke bron is dit gebaseerd?

105

Werkt de bestaande aanpak, qua dat die moet worden geïntensiveerd?

106

Wat is de bron van de conclusie dat prijs een rol speelt bij de voedselkeuze?

107

Op welke manier worden gezondheidsachterstanden beter in kaart gebracht?

108

Hoe gaat u extra aandacht besteden aan het beweeg- en zitgedrag van kinderen en jongeren?

109

Welke concrete maatregelen gaan er genomen worden om mantelzorgers beter te ondersteunen?

110

Is er een land in Europa waar geen mantelzorg is?

111

Verwacht u impact op de wachtlijsten in de zorg als gevolg van het aantal ZZP-ers
die stoppen?

112

Wat verschilt er aan de (financiële) inrichting van het Nederlandse zorgstelsel in
vergelijking met andere OESO-landen, wat verklaart dat er in Nederland relatief meer
geld naar langdurige zorg gaat, en relatief minder naar curatieve zorg?

113

Welke overige ontwikkelingen staan in de blauwe balkjes verwerkt?

114

Het verschil tussen de startcijfers in figuur 4.7 is nu nauwelijks te zien. Kunt u
daarom deze cijfers in een tabel verwerken?

115

Welke achterliggende redenen ziet men bij de toename van meer complexe problematiek
in de gehandicaptenzorg?

116

Zijn er naast de toenemende zorgvraag andere factoren die invloed hebben op de toename
aan hulpzoekenden bij psychische stoornissen?

117

Kunt u nader toelichten waarom medische technologie gezien wordt als een van de oorzaken
van de stijgende zorguitgaven? Waar wordt de stijging door medische technologie door
veroorzaakt? In hoeverre heeft medische technologie juist een positief effect op bijvoorbeeld
personeelsinzet- en kosten?

118

De maatregelen tegen medicijntekorten leiden mogelijk tot hogere uitgaven staat in
de Toekomstverkenning, maar wat zijn de baten van deze maatregelen? Wegen deze op
tegen de mogelijk hogere uitgaven?

119

Hoe spelen geneesmiddelen precies een rol in de stijgende zorguitgaven bij de ziekenhuiszorg?
Komt dat doordat de geneesmiddelen duurder worden, doordat er meer nodig zijn of een
combinatie van redenen?

120

Hoe denkt u de toenemende vraag voor huisartsenzorg op te vangen, gezien het huidige
tekort?

121

Kan nader worden toegelicht hoe de zorg er anders uit komt te zien door de herschikking
van taken zorginnovaties?

122

Is er een manier waarop de competenties van mantelzorgers gewaarborgd kunnen worden?

123

Deelt u de opvatting uit de Toekomstverkenning dat het een pluspunt zou zijn als thuiswonende
mensen één aanspreekpunt hebben voor de basiszorg? Zo ja, wat is dan de reden dat
dit niet is meegenomen in de Visie eerstelijnszorg zoals wel aangegeven in de reactie
op de initiatiefnota Tielen (Kamerstuk 36 396-3)? Zo nee, waarom niet?

124

Wie zou volgens u het aanspreekpunt moeten zijn? Gaat het dan om de wijkverpleegkundige
of iemand anders?

125

Bij huidkanker is een grote stijging op basis van epidemiologie te zien, die mogelijk
is toe te schrijven aan onbeschermd zonnen in het verleden, zo staat in het Trendscenario.
Ziet u hier een verband met influencers die beweren dat zonnebrandcrème schadelijk
zou zijn? Zo ja, neemt u ook deze vorm van desinformatie mee bij het tegengaan van
onjuiste medische informatie?

126

Op welke manieren kunnen valincidenten als toenemend gezondheidsrisico worden teruggedrongen?

127

Hoe kan het dat het percentage mensen met psychische klachten in Zeeland is verlaagd
ten opzichte van het landelijke gemiddelde?

128

Welke extra maatregelen neemt u, die het RIVM adviseert, over?

129

Hoe krijgen gezondheidsdoelen een plek in het beleid van het gehele kabinet, oftewel
worden er stappen gezet op het gebied van health in all policies?

130

Welke mogelijkheden ziet u om bijvoorbeeld voetbalverenigingen sterker in te zetten
als lokale gezondheidspartners in wijken met gezondheidsachterstanden, gezien de laagdrempeligheid
van voetbal en het bereik van 2800 verenigingen door heel Nederland?

131

Hoe kijkt u aan tegen het inzetten van de bestaande voetbalinfrastructuur (verenigingen,
velden, faciliteiten) voor preventieve gezondheidsprogramma's, vooral in gebieden
waar beweegdrempels hoog zijn?

132

Welke concrete ondersteuning kunnen (bijvoorbeeld) voetbalverenigingen verwachten
bij hun rol in het terugdringen van de gesignaleerde kloof van 14 jaar in gezonde
levensverwachting tussen verschillende sociaaleconomische groepen?

133

Gezien de sterke sociale functie van sportverenigingen in wijken, hoe kan hun rol
in mentale gezondheidspreventie, vooral bij jongeren, worden versterkt?

134

Welke mogelijkheden ziet u om de unieke combinatie van sociale binding en laagdrempelig
bewegen die sportverenigingen zoals voetbalclubs bieden, beter te benutten in het
preventiebeleid?

135

Hoe kan de bestaande infrastructuur van sportverenigingen worden ingezet om ouderen
meer te laten bewegen, en welke ondersteuning is hiervoor beschikbaar?

136

Welke rol ziet u voor sportverenigingen in het creëren van beweegvriendelijke buurten,
en hoe kan dit worden gestimuleerd via beleid?

137

Is bekend hoeveel invloed beleidswijzigingen kunnen hebben op het trendscenario? Kan
hier per opgave een inschatting van worden gegeven?

138

Welke gesprekken heeft u met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om arbeidsomstandigheden,
een belangrijke verklarende factor van ziekte, tegen te gaan?

139

Kunt u een overzicht geven van welke onderzoeken er zijn van projecten, programma’s
en maatregelen die effectief zijn gebleken (reclame, prijs etc.?

140

Hoe kunnen gemeenten, provincies en GGD'en rekening houden met gezondheid bij ontwikkelingen
in de fysieke leefomgeving?