Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Teunissen over ernstig dierenleed bij de training en inzet van politiehonden

Antwoord van Minister Van Weel (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister van
Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (ontvangen 26 augustus 2024). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 2235.

Vraag 1

Kent u de berichten «Agent schiet op politiehond tijdens arrestatie van verwarde man»
en «Politiehond die zich tegen arrestatieteam in Dalfsen keerde overleden»?1, 2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat ging er door u heen toen u vernam dat een politiehond is overleden nadat die is
neergeschoten door een politieagent?

Antwoord 2

Het is een tragisch incident en heel pijnlijk dat een politiehond bij een inzet om
het leven komt.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat met de nieuwe «Koers voor Politiehonden» juist werd ingezet
op honden die minder snel bijten?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Hoe verklaart u dan dat deze politiehond zelfs een van de eigen agenten heeft gebeten?

Antwoord 4

De politiehond heeft tijdens de inzet geen politiemedewerker gebeten.

Vraag 5

Kunt u aangegeven of de hond is neergeschoten door de begeleider of door een andere
agent?

Antwoord 5

De politiehond is door een andere agent neergeschoten en niet door de hondengeleider.

Vraag 6

Kunt u aangeven welke stappen zijn ondernomen vlak nadat de hond werd neergeschoten?

Antwoord 6

Nadat de hondengeleider kennis kreeg van het feit dat zijn hond was neergeschoten,
is de hond zo veel mogelijk medisch gestabiliseerd. Hierna is de hond direct met een
dienstvoertuig overgebracht naar de dichtstbijzijnde dierenarts. In het veterinair
hospitaal heeft verdere behandeling plaatsgevonden.

Vraag 7

Is er een onderzoek ingesteld naar de inzet van de hond in deze casus, wat er mis
is gegaan, waarom de hond zich «tegen de leden van het arrestatieteam keerde» en of
de hond niet overhaast is neergeschoten? Zo ja, kunt u deze resultaten met de Kamer
delen? Zo nee, bent u alsnog bereid om een dergelijk onderzoek te starten?

Antwoord 7

Conform het beleid is het gebruik van geweld en/of een geweldsmiddel door de politie
bij deze inzet onderzocht en beoordeeld door de hulpofficier van justitie. Ook is
de betreffende actie direct en uitgebreid geëvalueerd, zoals bij iedere inzet van
de Dienst Speciale Interventies gebeurt. Op dit moment wordt nog onderzocht welke
omstandigheden hebben geleid tot het neerschieten van de politiehond. Het is niet
aan mij als Minister van Justitie en Veiligheid om uitlatingen te doen over individuele
gevallen en evenmin over uiteindelijke resultaten van intern politieonderzoek naar
een concreet incident.

Vraag 8

Kunt u aangeven hoe vaak er in de afgelopen vijf jaar politiehonden gewond zijn geraakt
bij de inzet?

Antwoord 8

Hoe vaak er in de afgelopen vijf jaar politiehonden gewond zijn geraakt bij de inzet
wordt niet centraal geregistreerd. Van elke politiehond wordt in iedere politie-eenheid
een apart medisch dossier bijgehouden. De politie kan hier derhalve geen betrouwbare
gegevens over aanleveren.

Vraag 9

Kunt u aangeven hoe vaak er in de afgelopen vijf jaar agenten, arrestanten of omstanders
gewond zijn geraakt door de inzet van politiehonden?

Antwoord 9

De politie registreert niet het aantal politiemedewerkers, arrestanten of omstanders
dat gewond is geraakt door een inzet van politiehonden. Hierover kan de politie geen
betrouwbare gegevens aanleveren.

Vraag 10

Kunt u bevestigen dat er op 25 maart 2024 een hondentraining van GHSV Schiedam is
stilgelegd door de politie na meldingen van dierenmishandeling en gebruik van illegale
trainingsmiddelen?3

Antwoord 10

Het klopt dat de politie op die dag bij een hondenvereniging in Schiedam een training
heeft stilgelegd. Dit was niet bij GHSV Schiedam, maar bij een andere hondenvereniging
die gebruik maakte van het terrein van GHSV Schiedam. Er zijn voorwerpen inbeslaggenomen
die nader worden onderzocht.

Vraag 11, 12 en 13

Deelt u de mening dat hondenscholen een voorbeeldfunctie hebben en dat het zeer ernstig
is dat bij hondentrainingen dieren worden mishandeld?

Deelt u de mening dat een hondenschool waar ernstige dierenmishandeling heeft plaatsgevonden,
vanwege deze voorbeeldfunctie, permanent moet worden gesloten? Zo nee, waarom niet?

Kunt u aangeven welke stappen zijn ondernomen tegen deze betreffende hondenschool?

Antwoord 11, 12 en 13

Laat ik vooropstellen dat elke vorm van dierenmishandeling onaanvaardbaar is. Dierenmishandeling
betreft dan ook een misdrijf waartegen door de overheid strafrechtelijk kan worden
opgetreden (artikel 2.1 en artikel 8.11 van de Wet dieren). Op dit moment is er een
opsporingsonderzoek gaande en er worden meerdere verdachten gehoord. Het is uiteindelijk
aan een rechter om in een concreet geval te beoordelen of sprake is geweest van strafbare
gedragingen en of daarop een sanctie moet volgen. Een eventuele beslissing tot het
sluiten van een pand of lokaal komt toe aan de burgemeester.

Vraag 14

Is of was deze trainingsschool aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Politiehonden
Vereniging (KNPV)?

Antwoord 14

Het is mij niet bekend of de betreffende hondenvereniging op het terrein van GHSV
Schiedam is aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Politiehonden Vereniging (KNPV).
Hierbij wil ik benadrukken dat de KNPV een zelfstandige, private vereniging is die
niet gelieerd is aan de politie.

Vraag 15

Kunt u uitsluiten dat er door de politie, douane, Dienst Justitiële Inrichtingen,
Defensie of Koninklijke Marechaussee honden zijn aangekocht die zijn getraind bij
deze trainingsschool? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 15

Zoals ik hiervoor aangaf vond het incident weliswaar plaats op het terrein van GSHV
Schiedam, maar deze hondenvereniging was niet betrokken bij het voorval. Uit het opsporingsonderzoek
dat op dit moment loopt, zal moeten blijken of sprake is geweest van strafbare gedragingen
en welke individuen en eventueel vereniging hierbij betrokken zijn geweest.

Voor de aankoop van honden doet de politie geen zaken met verenigingen, maar met particuliere
verkopers. Bovendien stelt de politie daarbij als voorwaarde dat de aan te kopen politiehond
niet getraind mag zijn met ongeoorloofde («aversieve») middelen.

Vraag 16

Kunt u zich de aflevering van Rambam van 18 januari 2018 herinneren, waarin te zien
was dat bij een tiental hondenscholen op grote schaal honden werden mishandeld, waar
attributen als slipkettingen, prik- en stroombanden werden gebruikt, en waar honden
werden geslagen met flessen die met grind waren gevuld?

Antwoord 16

Ja.

Vraag 17

Wat vindt u ervan dat er ruim zes jaar later nog steeds hondenscholen zijn waar honden
ernstig worden mishandeld?

Antwoord 17

Iedere vorm van dierenmishandeling is er een te veel. Als er signalen zijn dat honden
ernstig worden mishandeld op hondenscholen, zal dit uiteraard worden onderzocht. Indien
daarvoor aanwijzingen zijn, kan dit leiden tot strafrechtelijk onderzoek en uiteindelijk
sanctionering.

Vraag 18

Bent u bereid het toezicht op en handhaving bij hondenscholen te intensiveren? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 18

De afweging aangaande nut en noodzaak voor het organiseren en al dan niet intensiveren
van toezicht en handhaving vindt vooral lokaal plaats op basis van de signalen die
de politie bereiken. Ik moedig iedereen die getuige is van dierenmishandeling aan
dit te melden, ongeacht of dit hondentrainers, politiemensen of anderen zijn. Dit
kan bij het meldpunt 144 voor dierenleed.

Vraag 19

Bent u bereid hondentrainer (kynologisch instructeur) een erkend beroep te maken en
regels op te stellen voor de wijze waarop honden getraind worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 19

Het beroep van kynologisch instructeur is weliswaar geen erkend beroep, maar er is
daarvoor wel een opleiding voorhanden. Daarnaast geldt dat ook voor het trainen van
honden alleen die methoden toegepast mogen worden die voldoen aan artikel 2.1 van
de Wet dieren en is een aantal handelingen expliciet opgenomen als verboden handeling
in artikel 1.3 van het Besluit houders van dieren. Op het moment dat er sprake lijkt
te zijn van het uitvoeren van een verboden handeling, is er mogelijk sprake van dierenmishandeling
en dus van een strafbaar feit. Bij een melding of aangifte van dierenmishandeling
kan de politie een onderzoek starten.

Vraag 20

Bent u bereid toe te werken naar een gezamenlijke trainingsschool voor overheidshonden,
zodat de honden niet meer hoeven te worden aangekocht bij particuliere trainingsscholen
waar geen of weinig toezicht op is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 20

De politie en Defensie zijn actief bezig met dit onderwerp. Een samenwerking in de
vorm van een gezamenlijke trainingsschool voor overheidshonden is echter nog niet
gerealiseerd. Wel hebben er gesprekken tussen Defensie, politie en Douane plaatsgevonden
om tot andere vormen van samenwerking te komen, bijvoorbeeld over aanschaf en huisvesting
van werkhonden4. De politie werkt bovendien aan landelijke uniformering van opleiding en training.
Ook wordt gewerkt aan het herontwerpen van het leerlandschap, waarbij opleidingen
worden vastgesteld voor hondengeleider, instructeur en leidinggevende.

Vraag 21

Erkent u dat de inzet van politiehonden altijd gepaard zal blijven gaan met dierenleed
of -mishandeling? Zo nee, op welke manier kunt u dit uitsluiten?

Antwoord 21

Aandacht voor dierenwelzijn is één van de drie pijlers van de Koers Politiehonden.

Dit thema komt integraal terug in de onderwerpen verwerving van honden,

selectie van geleiders en binnen het nieuwe leerlandschap voor hondengeleiders5.

Dierenwelzijn staat dan ook voorop tijdens de training en verzorging van politiehonden.
Tijdens operationele inzetten wordt zo veilig mogelijk gewerkt. Indien inzet van de
politiehond niet verantwoord is, worden andere tactische keuzes gemaakt. Tegelijkertijd
kan dierenleed nooit volledig worden uitgesloten. Net als medewerkers van de politie
lopen politiehonden en hun geleiders bij een inzet risico om blootgesteld te worden
aan geweld.

Vraag 22

Bent u bereid om vanwege dit leed met een plan te komen voor de afbouw en uitfasering
van het gebruik van politiehonden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 22

Politiehonden leveren een onvervangbare bijdrage aan het politiewerk, zowel in de
opsporing als in de handhaving van de openbare orde. Uitfasering van het gebruik van
politiehonden is vooralsnog niet aan de orde. Vanuit de Koers Politiehonden wordt,
samen met wetenschappelijke instituten als de Universiteit Utrecht en de Hogeschool
Aeres, enerzijds gewerkt aan het optimaliseren van het dierenwelzijn en anderzijds
aan het professionaliseren van de operationele inzetten middels landelijke standaarden.
Dit alles met als doel om het gebruik van de politiehond toekomstbestendig te maken.