Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Ergin over de extreem lange wachttijden voor EU-ingezetenen bij de Europese grensovergangen

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van Asiel
en Migratie (ontvangen 22 augustus 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met de kilometerslange files bij de Europese grensovergangen en dat
vooral Europese Unie (EU)-ingezetenen de dupe zijn van de extreem lange wachttijden?

Antwoord 1

Het kabinet is bekend met het feit dat er op sommige momenten in de zomerperiode bij
bepaalde Europese grensovergangen langere wachttijden zijn dan gebruikelijk in de
rest van het jaar en dat EU-ingezetenen daar hinder van kunnen ondervinden. Deze langere
wachttijden zijn typerend voor de betreffende periode van het jaar, waarin veel mensen
om toeristische redenen vergelijkbare reispatronen afleggen.

Vraag 2

Bent u bereid om bij de Servische, Turkse, Roemeense, Hongaarse, Kroatische, Griekse
en Bulgaarse overheden informatie in te winnen over de vraag hoe het kan dat de wachttijden
bij de grensovergangen onverminderd lang blijven en ze daarop aan te spreken? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 2

Gezien het feit dat de langere wachttijden geen afwijkend fenomeen zijn en geen van
de Nederlandse ambassades in bovenstaande landen op grote schaal klachten heeft ontvangen
over lange wachttijden, ziet het kabinet geen aanleiding om dit bilateraal op te brengen
bij de betreffende autoriteiten.

Vraag 3

Heeft u zicht op de vraag in hoeverre de bovengenoemde landen beschikken over voldoende
capaciteit en of de beschikbare capaciteit voldoende wordt ingezet? Zo nee, bent u
bereid daar informatie over in te winnen?

Antwoord 3

Het Europees Grens- en Kustwachtagentschap Frontex controleert en beoordeelt de beschikbaarheid
van de technische uitrusting, de systemen, de vermogens, de middelen, de infrastructuur
en de scholing en opleiding van personeel van de lidstaten die nodig zijn voor het
grenstoezicht.1 Indien nodig doet de uitvoerend directeur van Frontex in overleg met de betrokken
lidstaat aanbevelingen. De uitkomsten van deze beoordeling zijn vertrouwelijk en het
kabinet beschikt daardoor niet over specifieke informatie inzake beschikbare capaciteit
voor de uitvoering van het grenstoezicht door bovengenoemde landen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het er alle schijn van heeft dat de capaciteit soms bewust niet
wordt opgeschroefd? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Alle bovengenoemde landen zijn of grenzen aan landen die veel bezochte vakantiebestemmingen
zijn en grenzen aan een of meer niet-Schengenlanden. De langere wachttijden betreffen
een reguliere piek. Daarnaast hebben de ambassades in genoemde landen geen grote aantallen
klachten van Nederlanders ontvangen over lange wachttijden. Het kabinet ziet dan ook
geen aanleiding om de gepercipieerde lange wachttijden op te brengen bij de betreffende
autoriteiten.

Vraag 5

Welke middelen ontvangen de betreffende landen via de Europese Commissie ter ondersteuning
van het grensbeheer en zijn deze middelen effectief?

Antwoord 5

EU-lidstaten ontvangen voor (buiten)grensbewaking financiële ondersteuning uit hetInstrument voor Grensbeheer en Visa (BMVI). De lidstaten dienen bij de Europese Commissie jaarlijkse prestatieverslagen in.
Alle fondsen worden geëvalueerd. Zo vindt de mid-term evaluatie van het BMVI voor
december 2024 plaats.2

Kandidaat-lidstaten ontvangen uit het Instrument voor Pretoetredingssteun (IPA) financiële ondersteuning voor hun toetredingsproces en de daarvoor noodzakelijke
hervormingen. Vanuit het IPA wordt bijvoorbeeld het EU Action Plan on the Western Balkans gefinancierd, bedoeld voor het verbeteren van migratiemanagement (waaronder grensbeheer)
in de Westelijke Balkanregio. Turkije ontvangt ook geld uit het IPA, dat gedeeltelijk
wordt ingezet voor grensbeheer. Ook deze projecten worden tussentijds geëvalueerd
in opdracht van de Commissie.

Ten slotte verleent Frontex momenteel in alle bovengenoemde landen – behoudens Hongarije
en Turkije – operationele bijstand.

Vraag 6

Deelt u de mening dat sinds de invoering van de systematische checks van EU-burgers
door de grenswachten van de Europese lidstaten aan de buitengrenzen van de Europese
Unie, de wachttijden aan de grens voor vakantiegangers enorm zijn opgelopen? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 6

Lidstaten zijn verplicht om elke persoon die de buitengrens overschrijdt aan controles
te onderwerpen en daarvoor de benodigde capaciteit beschikbaar te stellen. Deze controles
zijn bedoeld ter bescherming van de veiligheid van het Schengengebied en het functioneren
van het gebied zonder binnengrenscontroles. Zonder deze systematische controles zouden
er risico’s voor de openbare orde of binnenlandse veiligheid kunnen ontstaan. Lidstaten
beschikken over een effectief instrumentarium om bepaalde controles te versoepelen
indien er sprake is van onevenredige gevolgen voor het verkeer aan de grens.

Vraag 7

Vindt u dat het belang van de systematische check opweegt tegen de opgelopen wachttijden?
Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Zie het antwoord op vraag 6.

Vraag 8

Bent u bereid om in Europees verband aandacht te vragen voor het aanzienlijk verkorten
van de wachttijden bij grensovergangen naar of uit Europese landen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 8

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 9

Bent u bereid om in Europees verband aan te dringen op het drastisch verbeteren van
de capaciteit aan de Europese grensovergangen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 10

Heeft u zicht op de gemiddelde wachttijden aan de Bulgaarse grens tijdens de zomerperiode?
Zo nee, bent u bereid dat te achterhalen?

Antwoord 10

Zoals bij alle grenzen varieert de gemiddelde wachttijd ook bij de verschillende Bulgaarse
grenzen. In de zomerperiode kunnen de wachttijden langer zijn vanwege de vakantiedrukte.
Het kabinet beschikt niet over actuele informatie over de gemiddelde wachttijden aan
de Bulgaarse grens.

Vraag 11

Heeft u zicht op het aantal klachten over wachttijden als gevolg van deze regels en
over corruptie bij de uitvoering daarvan? Zo nee, bent u bereid dat alsnog te achterhalen?

Antwoord 11

Ambassades hebben niet op grote schaal klachten ontvangen. Ambassades hebben voor
zo ver bekend geen signalen ontvangen over aan wachttijden gerelateerde corruptie.